ਮਜ਼ੇ ਕਰ ਲੈ ਦਿਨ  ਚਾਰ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਛੱਡ ਜਾਣੀ ਏ,
ਪਦਾਰਥ ਸਗਲ ਬਿਨਸਣ ਹਾਰ ਦੁਨੀਆ ਛੱਡ ਜਾਣੀ ਏ।
ਅਤੇ,
ਮੇਰੇ ਅਮੀਰ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਘਾਟ ਨਹੀਂ ਸੁਖਾਂਦੀ,
ਜੁਗਾਂ ਜੁਗਾਂ  ਪੁਰਾਣੀ, ਇਹ ਡਾਟ ਨਹੀਂ ਸੁਖਾਂਦੀ।     (ਪਾਣੀ ਤੇ ਲਕੀਰਾਂ ਗਜ਼ਲ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਵਿੱਚੋਂ)

ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਲਿਖਾਰੀ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਮਹਿਰਮ ਨੂੰ ਮੈਂ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਕਈ ਸਟੇਜਾਂ ਤੇ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਚਰਿਆ ਵੀ ਹਾਂ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਜਿੱਨੀ ਕੁ ਜਾਨਕਾਰੀ ਮੈਨੂੰ ਹੈ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ’ ਮਹਿਰਮ’ ਦੇ ਜੀਵਣ ਕਾਲ ਦਾ ਸਮਾ ਸਟੇਜੀ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਵੇਲੇ ਦੇ ਸਟੇਜੀ ਕਵੀਆਂ ਦਾ ਉਸ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।ਉਹ ਕਵਿਤਾ ਕਹਿਣ ਵਿੱਚ ਧੜੱਲੇ ਦਾਰ ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ ਸੀ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮੇ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਔਕੜਾ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਤਾਣ ਕੇ ਜੂਝਣ ਵਾਲਾ ਨਿਧੜਕ  ਸ਼ਾਇਰ ਵੀ ਸੀ।

 ਚਿੱਟੇ ਦੁਧ ਲਿਬਾਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਿਰਾ ਨ੍ਹਾਤਾ ਧੋਤਾ ਬਗਲਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਪਦਾ, ਸਗੋਂ ਉਹ  ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ  ਅੰਦਰੋਂ ਬਾਹਰੋਂ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ। ਇਸ਼ਕ ਪਿਆਰ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਮਸਲੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕੱਚੇ ਘੜੇ ਤੇ ਤਰਨੋਂ ਤੇ ਡੁੱਬ ਜਾਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਮੁੱਲ ਲੈਣ ਤੋਂ ਕਦੇ ਝਿਜਕਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪੁੰਗਰਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ ਤੇ ਮਹਿਰਮ ਉਦੋਂ ਉਸਤਾਦ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕੋ ਵੇਲੇ ਧਾਰਮਕ,ਇਸ਼ਕ ਹਕੀਕੀ, ਇਸ਼ਕ ਮਜ਼ਾਜੀ,ਤੇ ਕਈ ਪੱਖਾਂ ਤੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਮਾਲਾ ਮਾਲ ਸ਼ਾਇਰ  ਸੀ।

ਗੋਰਾ ਚਿੱਟਾ ਚੌਰਾ ਚਘਰਾ ਚੇਹਰਾ, ਜੇ ਉਹ ਕਿਤੇ ਚਿੱਟੀ ਪੱਗ ਦੀ ਥਾਂ ਨੀਲੀ ਪੱਗ ਬਨ੍ਹਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ  ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਉਹ ਪੂਰਾ ਕੋਈ ਅਕਾਲੀ ਨੇਤਾ ਜਾਂ ਕੋਈ ਜੱਥੇਦਾਰ ਵਰਗਾ ਹੀ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। br>ਉਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਹੁਣ ਵਾਲੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸ਼ਾਹੂ ਨੰਗਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ।ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਪਿੱਛੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਆਲਾਟਮੈਂ ਜ਼ਿਲਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ  ਦੇ ਪਿੰਡ ਭੈਣੀ ਪਸਵਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪਰ ਉਹ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕਾਦੀਆਂ ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਬਟਾਲਾ ਵਿੱਖੇ ਰਹਿ ਕੇ ਫਿਰ ਜ਼ਿਲਾ ਗੁਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨਵਾਂ ਸ਼ਾਲ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਤੀਕ ਰਿਹਾ।ਗੁਰਦਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦਰਬਾਰ ਨਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨੀ ਕਾਲਜ ਖੋਲ਼ਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਰੋਜ਼ ਦਾ ਆਉਣ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਜਿੱਥੇ ਰੋਜ਼ ਉਸ ਦੇ ਯਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਮਹਿਫਲ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ।

ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਉਹ  ਅਖੰਡ  ਪਾਠੀ ਵੀ ਰਿਹਾ, ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੇਲੇ  ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਤਾਲੀਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਫਿਰ ਗਿਆਨੀ ਇਧਰ ਆ ਕੇ ਗਿਆਨੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਮਾ ਕਾਦੀਆਂ ਵਿਖੇ ਕਿਸੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਰਿਹਾ। ਗਿਆਨੀ ਕਾਲਜ ਬਟਾਲਾ ਅਤੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਵਕਤ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੀ ਮਹਿਫਲ ਤੇ ਆਵਾ ਜਾਈ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਗਜ਼ਲ ਲਿਖਣ ਤੇ  ਸਟੇਜ ਤੇ ਨਿਧੜਕ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਣ ਵਿਚ ,ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਿਸਾਲ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਸੀ। ਆਪਣੀਆਂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੁਰਾਣੇ ਅਕੀਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲੂਣਦਾ ਝੰਜੋੜਦਾ ਸੀ। ਅਤੇ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗਾਲਿਬ ਵਰਗੇ ਪਰਪੱਕ ਗਜ਼ਲ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਗਜ਼ਲ ਦੀ ਪਕੜ ਵਿੱਚ ਲੈਣੋਂ ਨਹੀਂ ਖੁੰਝਦਾ ਸੀ।

 ਅੱਗ ਲਾਇਆਂ ਵੀ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਤੇ ਬੁਝਾਇਆਂ ਵੀ ਬੁਝ ਸਕਦੀ,br>‘‘ਗਾਲਿਬ ਨੂੰ’ ਇਹ ਸ਼ੇਅਰ ਸੁਣਾ ‘ਮਹਿਰਮ’ ਹੁਣ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਆ ਪਹੁੰਚੇ।

ਉਹ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੇ ਟਿਕ ਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਰੱਖਣ ਉਹ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਇਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜੋ ਜੀਵਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਤੰਗੀਆਂ ਤੁਰਸ਼ੀਆਂ ਝੱਲ ਕੇ ਬੜੀ ਜ਼ਿੰਦਾ ਦਿਲੀ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਮਾਨਣ ਦਾ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਿਸਾਲ ਉਹ ਆਪ ਸੀ।

‘ਚਲਾ ਚੱਲ ਪੜਾਂਵਾਂ ਅਜੇ ਹੋਰ ਵੀ ਨੇ,
ਕੇ ਠਹਿਰਨ ਲਈ ਥਾਂਵਾਂ ਅਜੇ ਹੋਰ ਵੀ ਨੇ’।

ਉਹ  ਆਪਣੇ ਮਹਿਬੂਬ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਬੈਠ ਕੇ ਉਹ ਆਪ ਨੂੰ ਬੜਾ ਮਹਾਨ ਸਮਝਦਾ ਸੀ।

“ਬੈਠਦਾ ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਦਿਲਦਾਰ ਤੇਰੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ,
ਜਾਪਦਾ ਹਾਂ ਜੱਗ ਦਾ ਸਰਦਾਰ ਤੇਰੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ”।

ਉਸ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਜੋ ਕਵਿਤਾਂ ਸਟੇਜਾਂ ਤੇ ਕਹੀਆਂ ਸ੍ਰੋਤਿਆਂ ਨੇ ਜੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ ਹਿਰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਿਵੇਂ ਵਸਾ ਲਿਆ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਾਰ ਬਾਰੇ ਉਹ ਆਪ ਕਿਹਾ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਲਿਖ ਕੇ ਸਟੇਜਾਂ ਤੇ ਲਿਖ ਕੇ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ ਪਰ ਜੋ ਹੁੰਗਾਰਾ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਮੈਨੂੰ ਸੁਨਾਮ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਸੁਨਾਮ ਦੀ ਵਾਰ ਸਟੇਜ ਤੇ ਬੋਲ ਕੇ ਮਿਲਿਆ ਉਹ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਟੇਜ ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਨਸੀਬ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ।

“ਮੈਨੂੰ ਫੜ ਲਓ ਲੰਡਨ ਵਾਸੀਓ ਮੈਂ ਖੜਾਂ ਪੁਕਾਰਾਂ.
ਮੈਂ ਕਾਤਲ ਹਾਂ ਅਡਵਾਇਰ ਦਾ ਮੈਂ ਖੜਾ ਪੁਕਾਰਾਂ”।

ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿਤਿਉਂ ਭਾਲ ਕੇ ਮਹਿਰਮ ਦੀ ਇਸ ਵਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ, ਤੇ ਜੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਗਜ਼ਲ ‘ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਪਾਣੀ ਤੇ ਲਕੀਰਾਂ’ ਵੀ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰਨ ਤਾਂ ਜੋ ਮਹਿਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਹੋਰ ਜਾਨਕਾਰੀ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕੇ।

ਉਸ ਨੇ ਛੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਲਗ ਪਗ ਬਾਰਾਂ ਕੁ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ “ਪਾਣੀ ਤੇ ਲਕੀਰਾਂ” ਗਜ਼ਲ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਉਸ ਦਾ ਮਾਸਟਰ ਪੀਸ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਜਿਸ ਤੇ ਮੁੱਖ ਬੰਦ ਵੀ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
 
ਸਮਾ ਬੜਾ ਬਲਵਾਨ ਹੈ ,ਮਹਿਰਮ’ ਸਮਾ ਬੜਾ ਕੁਝ ਕਰ ਜਾਂਦਾ,
ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੇ ਜੀਂਦਾ ਬੰਦਾ, ਨਾਲ ਸਮੇ ਦੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ।
( ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਪਾਣੀ ਤੇ ਲਕੀਰਾਂ)

ਮਹਿਰਮ ਪੰਜ ਬੇਟਿਆਂ, ਤੇ ਇੱਕ ਧੀ ਦਾ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਿਵਾਰ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਅਸਰ ਰਸੂਖ ਵਾਲਾ ਮਿਲਣ ਸਾਰ ਅਤੇ ਯਾਰਾਂ ਦਾ ਯਾਰ ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੁਲ੍ਹੇ ਸੁਭਾ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ।ਉਸ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸ਼ਾਇਰ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਹੁਤ ਲੰਮੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਹਮਦਰਦ ਬਾਨੀ ਅਜੀਤ ਅਖਬਾਰ,ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਦੁਸਾਂਝ,ਬਰਕਤ ਰਾਮ ਯੁਮਨ, ਨੇਤ੍ਰ ਹੀਨ ਹਾਸ ਰੱਸ ਕਵੀ ਗੋਪਾਲ ਦਾਸ ਗੁਪਾਲ, ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੋਸ਼, ਮੇਲਾ ਰਾਮ ਤਾਇਰ, ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਦੇ ਨਾਂ ਵਰਣਨ ਯੋਗ ਹਨ।

ਉਸ ਦੇ ਪੰਜੇ ਪੁੱਤਰ  ਚੰਗੇ ਪੜ੍ਹ ਲਿਖ ਕੇ  ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੇ ਕੋਈ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ, ਇਨਸਪੈਕਟਰ, ਮਹਿਕਮਾ ਜੰਗਲਾਤ ਦਾ ਰੇਂਜ ਅਫਸਰ,ਜਿਲਾ ਐਟਾਰਨੀ,ਤੇ ਇਕ ਸੱਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹਰਜਿੰਦਰ ਗਾਂਧੀ ਜੋ ਕਾਫੀ ਪੜ੍ਹ ਲਿਖ ਕੇ ਕਈ ਸਾਲ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਖੱਜਲ ਖੁਆਰ ਹੋ ਕੇ ਆਖਰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਆ ਵਸਿਆ ਸੀ। ਜੋ ਕਦੇ ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਬੜੀ ਸੁਰੀਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ ਤੇ ਗਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ।

ਇਕਲੋਤੀ ਧੀ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ, ਉਸ ਦਾ ਘਰ ਵਾਲਾ ਇਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੇ ਮੂੰਹ ਜਾ ਪਿਆ। ਜੋ ਇਹ ਸਦਮਾ ਨਾ ਸਹਾਰਦੀ ਹੋਈ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਵੇਖਦੇ ਵੇਖਦੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਈ।

ਮਹਿਰਮ ਦੇ ਏਨਾ ਗੁਣਾਂ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਕਈ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਵਾਂਗ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈ ਕੇ ਮੈਂ ਫਜ਼ੂਲ ਦੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਰੀ,ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਪੱਕੀ ਸਾਂਝ ਪਾਈ ਇਸ ਜਹਾਨ ਤੋਂ ਨਾਮਨਾ ਖੱਟ ਕੇ ਤੁਰ ਗਏ ਹਨ।ਹੋਰਨਾਂ ਵਾਂਗ ਮਹਿਰਮ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਕੁੰਡ ਹੀ ਬਣ ਚੁਕਾ ਸੀ।ਤੇ ਇਸੇ ਕੁੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪ੍ਰਿਵਾਰ ਵੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਡੁੱਬ ਕੇ ਲਾ ਪਤਾ ਹੋ ਗਿਆ।

ਇਹੀ ਮਹਿਰਮ ਪ੍ਰਿਵਾਰ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਹੈ,ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।

“ਗੁਲਸ਼ਨ ਗਿਆ ਬੁਲਬੁਲ ਉੜੀ ਤੇ ਖਿਜ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰ ਹੈ,
ਹਰ ਬਸ਼ਰ,ਹੀ ਕਰ ਰਹਾ ਹੈ, ਬਸ ਹੁਕਮ ਕਾਤਲਾਨਾ ।“

ਮਹਿਰਮ ਦੀ ਅੰਤਮ ਅਰਦਾਸ ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰ ਸਾਂ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਇਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰੀ,ਉਸ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਸਾਥੀ ਸ਼ਾਇਰ ਮਿੱਤਰ ਬਵੰਤ ਸਿੰਘ ,ਜੋਸ਼’ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਸ਼੍ਰਧਾਂਜਲੀ ਵੇਲੇ ਦੇ ਬੋਲ ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਦ ਹਨ,

‘ਮਹਿਰਮ’ ਉੱਠ ਕੇ ਵੇਖ, ਤੇਰੇ ਯਾਰ ਮਕਾਣੇ ਆਏ ਨੇ।
 ਜ਼ਰਾਂ ਤਾਂ ਝਾਤੀ ਮਾਰ, ਯਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ਨਿਭਾਣੇ ਆਏ ਨੇ।

ਪਰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਮਹਿਰਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਇਕ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੋਂ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਏ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ’ ਮਹਿਰਮ’ ਦੇ ਕੁਝ ਜਾਣੂ ਪਛਾਣੂ ਲੇਖਕਾਂ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਬੜੀ ਭੱਜ ਦੌੜ ਕਰਕੇ ਬੜੇ ਉਪ੍ਰਾਲੇ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ ਨਿਜੀ ਰਹਾਇਸ਼ੀ ਪਿੰਡ ਨਵਾਂ ਸ਼ਾਹਲਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗ ਪਗ ਡੇੜ੍ਹ ਕੁ ਦਹਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ’ ਮਹਿਰਮ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਨਵਾਂ ਸ਼ਾਹਲਾ(ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਨਾਂ ਦੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਹੈ , ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰਹੇ ,ਪਿੰਡ ਨੌਸ਼ਹਿਰਾ ਬਹਾਦਰ ਦੇ  ਪ੍ਰਿਸੱਧ ਲੇਖਕ ਤੇ ਗੀਤਕਾਰ ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ ਸੋਹਲ ਬੜੀ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ  ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮੇਰੀਆਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਾਵਿ ਸੱਤਰਾਂ ਇਸ ਨਿਧੜਕ ਅਤੇ ਸਦਬਹਾਰ ਰੰਗੀਲੇ ਸਟੇਜੀ ਸ਼ਾਇਰ ਨੂੰ ਸਮ੍ਰਪਤਿ ਹਨ:

ਬੁਲਬਲੇ ਨੇ ਓੜਕ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣਾ ਜਾਣਾ ਕਦੇ ,
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਾ, ਲਿਖਤ ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਤੇਰੀ ਰਹਿ ਗਈ।
ਤੂੰ ਜੋ ਪੈੜਾਂ ਪਾ ਗਿਉਂ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਹੈਂ ਸਦਾ ਲਈ,
'ਮਹਿਰਮ’ ਤੇਰਾ ਪਤਾ ਹੀ ਤਹਿਰੀਰ ਤੇਰੀ ਰਹਿ ਗਈ।
ਰਵੇਲ ਸਿੰਘbr>