ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਲੋਂ ਨਾਵਲ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਅਤੇ ਕਿੱਟੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਤੇ ਸਫਲ ਗੋਸ਼ਟੀ
ਮੇਜਰ ਮਾਂਗਟ, ਟੋਰਾਂਟੋ

ਮਿਸੀਸਾਗਾ :- ਏਥੋਂ ਦੀ ਨਾਮਵਰ ਸੰਸਥਾ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਲੋਂ, ਦੋ ਚਰਚਿਤ ਨਾਵਲਾਂ ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਇਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਨਾਵਲ ਸਨ ਮੇਜਰ ਮਾਂਗਟ ਦਾ ‘ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ’ ਅਤੇ ਕੁਲਜੀਤ ਮਾਨ ਦਾ ‘ਕਿੱਟੀ ਮਾਰਸ਼ਲ’। ਜੋ ਇਸੇ ਵਰੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਮਿਸੀਸਾਗਾ ਦੇ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਹਾਲ ਵਿੱਚ 25 ਅਗਸਤ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਆਰੰਭ ਬਲਵੀਰ ਸੰਘੇੜਾ ਜੀ ਦੇ ਸੁਆਗਤੀ ਬੋਲਾਂ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਂ ਦਾ ਪਿਛਲੇ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਿਆਂ, ਇਹ ਵੀ ਦਸਿਆ ਕਿ ਸੰਸਥਾਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਰਜਣ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਮੰਚ, ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ ਨਾਗਰਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਅਦੀਬ ਪ੍ਰੋ: ਆਸ਼ਿਕ ਰਹੀਲ, ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਰਾਮਪੁਰੀ ਅਤੇ ਬਲਵੀਰ ਸੰਘੇੜਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕ ਇਕਬਾਲ ਬਰਾੜ ਜੀ ਨੇ ਮੇਜਰ ਮਾਂਗਟ ਦੀ ਲਿਖੀ ਰਚਨਾ ‘ਮੌਸਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਤੇਰੇ ਬਗੈਰ’ ਬਾ-ਤਰੱਨੁਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਮਹੌਲ ਨੂੰ ਕੀਲ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸੱਨੀ ਵੀ ਸੰਗੀਤਕ ਮਹਿਫਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਧੁਰ ਆਵਾਜ ਨਾਲ ਬੁਲੰਦੀ ਤੇ ਲੈ ਗਿਆ।

ਫੇਰ ਹੋਈ ਗੋਸ਼ਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ। ਵਿਦਵਾਨ ਅਲੋਚਕ ਬਲਰਾਜ ਚੀਮਾ ਜੀ ਨੇ ਕੁਲਜੀਤ ਮਾਨ ਦੇ ਨਾਵਲ ਕਿੱਟੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਤੇ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਰਵਾਸ ਭੋਗ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਗੰਭੀਰ ਚਿਤਰਣ ਦੱਸਦਿਆਂ, ਇੱਕ ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਰਚਨਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੂਸਰਾ ਪਰਚਾ ਜਸਵੀਰ ਕਾਲਰਵੀ ਜੀ ਦਾ ਮੇਜਰ ਮਾਂਗਟ ਦੇ ਨਾਵਲ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਤੇ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਨਾਵਲ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਂਭਣਯੋਗ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦੱਸਿਆ। ਦੋਨੋ ਪਰਚੇ ਬੜੇ ਵਿਲੱਖਣ ਅੰਦਾਜ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਿਆਂ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਅਲੋਚਕਾਂ ਨੇ ਕੁੱਜੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ।

ਪਰਚਿਆਂ ਉੱਪਰ ਬਹਿਸ ਦਾ ਆਰੰਭ ਡਾ: ਗੁਰਬਖਸ਼ ਭੰਡਾਲ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਵਲ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਮਾਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੱਸਿਆ। ਤੇ ਕਿਹਾ ਕੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਮਿਆਂ ਦਾ ਉਹ ਸੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਿਆਂ ਤੇ ਹੰਢਾਇਆ ਹੈ। ਕਿੱਟੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੂੰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਨੋ ਪਰਚੇ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਰਚਾਏ ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਜੈਕਾਰ ਲਾਲ ਦੁੱਗਲ, ਮਿਨੀ ਗਰੇਵਾਲ, ਜਸਪਾਲ ਢਿੱਲੋਂ, ਤਲਵਿੰਦਰ ਮੰਡ, ਬਲਦੇਵ ਦੂਹੜੇ, ਰਸ਼ਪਾਲ ਕੌਰ ਗਿੱਲ, ਬਰਜਿੰਦਰ ਗੁਲਾਟੀ, ਆਰਟਿਸਟ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਸੁਰਜੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਮਨਦੀਪ ਔਜਲਾ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਪਰਚਿਆਂ ‘ਚ ਪੇਸ਼ ਨੁਕਤਿਆਂ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉਠਾਏ ੳੱਥੇ ਨਾਵਲ ਲੇਖਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕਈ ਸੁਆਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਕਰਮਵਾਰ ਕੁਲਜੀਤ ਮਾਨ ਅਤੇ ਮੇਜਰ ਮਾਂਗਟ ਨੇ ਦਿੱਤੇ। ਦੋਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਚਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ, ਸਰੋਤ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਤੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਲੋਂ ਦੋਹਾਂ ਨਾਵਲਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਚ ਤੇ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਬੱਡੀ ਕੋਚ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਦਿਆਲ ਜੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਸ: ਜਗਮੋਹਣ ਸੇਖੋਂ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਭਾਸ਼ਨ ਦਿੰਦਿਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਇਰ ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਰਾਮਪੁਰੀ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਨਾਵਲਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਜਿਕਰਯੋਗ ਵਾਧਾ ਦੱਸਿਆ। ਪ੍ਰੋ: ਆਸ਼ਿਕ ਰਹੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਚਾਹੇ ਲਹਿੰਦਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਚੜ੍ਹਦਾ, ਪੰਜਾਬ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਇੱਕ ਹੈ। ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੋਨੋ ਪਾਸੇ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਤੇ ਪਰਚਾ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਬਾਸ਼ ਦਿੰਦਿਆਂ, ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਇਸ ਸਫਲ ਸਮਾਗਮ ਤੇ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਖੰਭ ਲਾ ਕੇ ਉੱਡ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਕਾਰਨ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਕੋਚਣਾ ਪਿਆ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਵੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਪੜ੍ਹਨੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਗਏ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਪੁੱਜੇ ਪਤਵੰਤੇ ਸ਼ਾਇਰ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪਾਠਕ ਅੰਤ ਤੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣੇ ਰਹੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਵ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਦਾਸ ਮਿਨਹਾਸ, ਅਮਰ ਢੀਂਡਸਾ, ਹਰਮੇਸ਼, ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੇਖਾ, ਸੁੰਦਰਪਾਲ ਕੌਰ ਰਾਜਾਸਾਂਸੀ, ਕਰਨ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ, ਮਲੂਕ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ, ਹਰਜੀਤ ਬਾਜਵਾ, ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ, ਗੁਰਮੀਤ ਪਨਾਗ, ਜਤਿੰਦਰ ਰੰਧਾਵਾ, ਮਕਸੂਦ ਚੌਧਰੀ, ਜਸਜੀਤ ਮਾਨ, ਲਵੀਨ ਕੌਰ ਗਿੱਲ, ਕਮਲਜੀਤ ਨੱਤ, ਜਪਜੋਤ ਮਾਨ, ਸੁਰਿੰਦਰ ਪਾਮਾਂ, ਮਨਮੋਹਨ ਗੁਲਾਟੀ, ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਸੰਘੇੜਾ, ਸਰਬਜੀਤ ਮਾਨ, ਰਸ਼ਪਿੰਦਰ ਮਾਂਗਟ, ਹਰਜਸ਼ਨ ਮਾਨ, ਹਰਜੀਤ ਬਾਜਵਾ,ਸ਼ਮਨਿੰਦਰ ਕੌਰ, ਤਰਿਮਨ, ਕਰਮਨ, ਬਿਸਮਨ, ਕਿਰਨ, ਰਜਿੰਦਰ ਮਾਂਗਟ, ਰਾਜਵੀਰ ਮਾਂਗਟ, ਜੰਗ ਪਨਾਗ, ਗੁਰਪਿੰਦਰ ਬੰਟੂ, ਹਰਤੇਜ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਐਨਿਕਾ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਰਾਜਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਜਿਕਰਯੋਗ ਨਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਝਾਂਜਰ ਟੀ ਵੀ ਨੈੱਟ ਵਰਕ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਰਿਕਾਰਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜੋ ਜਲਦੀ ਹੀ ਟੈਲੀਕਾਸਟ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਜੀਤ ਜਲੰਧਰ ਲਈ ਹਰਜੀਤ ਬਾਜਵਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਕ ਅਤੇ ਪਰਵਾਸੀ ਲਈ ਤਲਵਿੰਦਰ ਮੰਡ ਨੇ ਪ੍ਰਗਰਾਮ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ।

ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅੰਤ ਤੇ ਸੰਸਥਾ ਸੰਚਾਲਕ ਬਲਵੀਰ ਸੰਘੇੜਾ ਜੀ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਆਏ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਧਨਵਾਦ ਕੀਤਾ, ਉੱਥੇ ਪ੍ਰਧਨਗੀ ਮੰਡਲ, ਪਰਚਾ ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮੀਡੀਏ ਦਾ ਵੀ ਧਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਲਗਾਈ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਸਲਾਈਡ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੇ ਭਰਪੂਰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਿਵੇਕਲੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਛੱਡਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਫਲਤਾ ਪੂਰਬਕ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ।

੨੬/੦੮/੨੦੧੩