ਅਜੋਕੀ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕੀ ਗੀਤਕਾਰੀ 'ਤੇ ਪੰਛੀ ਝਾਤ ਜਿਹੀ ਮਾਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਿਆਦਾਤਰ ਗੀਤ ਸਿਰਫ ਤੇ ਸਿਰਫ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਹੀ ਲਿਖੇ ਜਾਂ ਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਕੈਸੇਟ ਦਾ ਮੈਟਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆਂ ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦੋ ਗੀਤ ਕੁੜੀ ਦੀ ਬੇਵਫਾਈ ਬਾਰੇ ਹੋਣ, ਇੱਕ ਦੋ ਗੀਤ ਨਵੀਂ 'ਮੁੰਡੀਰ' ਦੇ ਲਾਚੜਪੁਣੇ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਣ ਮਤਲਬ ਕਿ ਹਥਿਆਰਾਂ, ਡਾਂਗਾਂ, ਸੋਟਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇ। ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਤੁੱਥ ਮੁੱਥ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕੈਸੇਟ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਪਰੋਸ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਟੀ. ਵੀ. ਚੈੱਨਲਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲ ਪੈਂਦਾ ਗੀਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦਾ ਰੌਲਾ ਗੌਲਾ। ਗੀਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਇੰਨੇ ਹਲਕੇ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਕਿ ਗੀਤ ਪੰਜਾਬਣ ਕੁੜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੁੰਦੈ ਤੇ ਕੁੜੀ ਦੇ ਤਨ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾ ਮਾਤਰ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿਨੇਮੇ ਨੂੰ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗਾਇਕ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਬੀੜਾ ਚੁੱਕ ਲਿਐ। ਕੋਈ ਮਾੜੇ ਕਰਮਾਂ ਵਾਲਾ ਗਾਇਕ ਹੀ ਬਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸਨੇ ਇੱਕ ਹੀਰੋ ਵਜੋਂ ਕਿਸਮਤ ਅਜਮਾਈ ਨਾ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕੀ ਵਿੱਚ ‘ਜੌਹਰ’ ਦਿਖਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿਨੇਮੇ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਲੈ ਲਈ ਲਗਦੀ ਹੈ ਗਾਇਕ ਵੀਰਾਂ ਨੇ। ਗਾਇਕੀ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਕੂਲ ਪੜ੍ਹਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ‘ਬੇਪਰਦ’ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ਼ਕ-ਮਿਜਾਜੀ ਲਈ ਨੀਂਦ ਵਾਲੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦਾ ਸਟਾਕ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰੱਖਣ ਦੀਆਂ ਮੱਤਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗਾਇਕ ਵੀਰਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਕਾਰਨ ਚਿੰਤਕ ਲੋਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਰਚਾਵਾਂ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਗਾਇਕ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਗੰਦ ਪਾਉਣ ਲਈ ਗੀਤ ਦੇ ਪੰਜ ਛੇ ਮਿੰਟ ਥੋੜ੍ਹੇ ਲੱਗ ਰਹੇ ਸਨ ਇਸ ਕਰਕੇ ਦੋ ਘੰਟੇ ਦੀ ਫਿਲਮ ਰਾਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਕਸਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਇਸ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਆਏ ਹਨ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਹ ਦਲੀਲ ‘ਵਾਰਿਸ਼ ਸ਼ਾਹ’, ‘ਸ਼ਹੀਦੇ ਮੁਹੱਬਤ’, ‘ਦੇਸ ਹੋਇਆ ਪਰਦੇਸ’ ਫਿਲਮ ਦੇ ਨਾਇਕ ਗਾਇਕ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਕਵੀਸ਼ਰ ਕਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਪਾਰਸ ਰਾਮੂਵਾਲੀਆ ਦੇ ਸ਼ਾਗਿਰਦ ਹਰਭਜਨ ਮਾਨ ਦੀਆਂ ਹੁਣ ਕੁ ਤੱਕ ਆਈਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਵੀ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਵਿਚਰਨ ਦਾ ਵੱਲ ਹੈ।

ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਆਈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਅਦਾਕਾਰ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿਕਲੇ ਬੋਲ 'ਪਿੰਕੀ ਮੋਗੇ ਵਾਲੀ' ਐਨਾ ਕੁ ਨਵੇਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਕਿ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪਿੰਕੀ ਪਿੰਕੀ ਹੋ ਗਈ। ਇਸੇ ਭੇਡ ਚਾਲ ਦਾ ਦੂਜਾ ਕਦਮ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਕੋਲਾਵਰੀ ਗੀਤ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ 'ਪਿੰਕੀ ਮੋਗੇ ਵਾਲੀ' ਗੀਤ ਗਾ ਧਰਿਆ। ਹੁਣ ਉਸੇ ਭੇਡ ਚਾਲ ਦਾ ਹੀ ਤੀਜਾ ਕਦਮ ਕਿ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਇਸ ਫਿਲਮ ਨਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਫਿਲਮ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦੀ ‘ਸੇਵਾ’ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਸਿਆਣੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਾਹ-ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਰੰਜਿਸ਼ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਨੇੜਤਾ। ਜਾਂ ਸਿੱਧੇ ਜਿਹੇ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ‘ਚ ਕਹਿ ਲਓ ਕਿ ਨਾ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਲੇਲੇ ਸਾਂਝੇ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬੱਤਖਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਮਲ ਹੀ ਚੱਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਕੁ ਬੁੱਧੂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਇਹ ਓਨੀਆਂ ਹੀ ਹੱਸ ਹੱਸ ਕੇ ਜਿਆਦਾ ਪੁੱਠੀਆਂ ਛਾਲਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਦੂਰ-ਅੰਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਡੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਅੰਗ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਖਰਬੂਜਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿੱਤਾ ਕੌੜਤੁੰਮਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਲਾਲ ਮਿਰਚਾਂ ਭੁੱਕ ਕੇ। ਅਸੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਝੂਮ ਝੂਮ ਕੇ ਸੁਣ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗਾਇਕ ਜਾਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਕਿਵੇਂ ਸਾਡੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ‘ਚ ਨੀਂਦ ਵਾਲੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਕਿਵੇਂ ਪਾਉਣੀਆਂ ਹਨ? ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨੂੰ ਸੇਫ ਜਗ੍ਹਾ ਕਮਾਦ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਣ ਆਉਣੈ? ਅਸੀਂ ਭੁੱਲ ਜਾਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਸ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ‘ਇਸ਼ਕੇ ਦੀ ਸੱਟ’ ਬਾਰੇ ਗਾਇਕ ਸੁਚੇਤ ਕਰ ਰਿਹੈ, ਉਹ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀਆਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਹੀ ਇਹ ਕਲਾਕਾਰ ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ ਵੜ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਹੁਣ ਇੱਕ ਬਦਮਗਜ਼ ਕਲਾਕਾਰ 8ਵੀਂ ਕਲਾਸ ‘ਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ “ਤੂੰ ਕਿੱਦਾਂ ਯਾਰ ਸੰਭਾਲੇਂਗੀ?”

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣੀ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਦੇ ਗਾਣੇ “ਸ਼ੀਲਾ ਕੀ ਜਵਾਨੀ” ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਛੱਡਣੀ ਪਈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕਾਮੇ ਮਰਦ ਸਾਥੀ ਇਸ ਗਾਣੇ ਨਾਲ ਚਿੜਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਖ਼ਬਰ ਤੋਂ ਬਾਦ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਇਹ ਗੱਲ ਘੁੰਮਣ ਲੱਗ ਗਈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਫਿਲਮ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਪਿੰਕੀ ਨਾਮ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀ ਬੀਤੇਗੀ? ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਜਿਹੜੀਆਂ ਇਤਫਾਕਨ ਮੋਗੇ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ? ਸਿਰਫ ਤੇ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀਆਂ ਸਕੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਅੱਗੇ ਸਰੀਫ ਬਣ ਕੇ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮਨਚਲੇ ਵੀਰ ਜਿਉਣਾ ਦੁੱਭਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਦੇਣਗੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ? ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਹ ਭੁੱਲ ਕੇ ਅਜਿਹੇ ਅਮਲ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾ਼ਬਾਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸਿਨੇਮਾ ਘਰਾਂ ‘ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਹੋਏ ਨਿੱਕਲਾਂਗੇ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਦੇ ਡਾਇਲਾਗਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪਿੰਕੀਆਂ ਉੱਪਰ ਦਾਗਣ ਲਈ ਵੀ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਾਂਗੇ ਇਹ ਭੁੱਲ ਕੇ ਕਿ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਫਿਲਮ ਦਾ ਨਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਭੈਣ, ਧੀ ਦੇ ਨਾਂ ਵਾਲਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਥੇਰੇ ਪਾਠਕ ਵੀਰ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਫੇਰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਨਾਂ ਰੱਖ ਲਿਆ? ਪਰ ਮਿੱਤਰੋ, ਇਹ ਫਿਲਮਾਂ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਜਾ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦਾ ਨਾਂ ਉੱਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਠਰਕ ਭੋਰਨ ਲਈ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਰਾਹ ਪਾਉਣਾ ਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗਲਤ ਰਾਹ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਰਾਹ ਸਿੱਧਾ ਵੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ, ਭੈਣਾਂ ਜਾਂ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਾਂਗੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਫੇਰ ਹੀ ਸਾਡੀਆਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਨਗੇ? ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਮੱਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਕਿ ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਰੋ? ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਿਆ ਕਰੋ? ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੁਨਹਿਰੇ ਭਵਿੱਖ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸੰਘੀ ‘ਤੇ ਅੰਗੂਠਾ ਰੱਖ ਕੇ ਲਏ ਬੁਲਟ ਨੇ? ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ਕਿ “ਲੋਕ ਇਹੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।” ਪੰਜਾਬੀਓ! ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਕਿ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਕਿ “ਫਲਾਣਾ ਸਿਉਂ ਦੀ ਕੁੜੀ ਫਲਾਣੀ” “ਫਲਾਣਿਆਂ ਦਾ ਪਟੋਲਾ” “ਫਲਾਣਿਆਂ ਦਾ ਬੰਬ” ਆਦਿ। ਉਹ ਦਿਨ ਵੀ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਸਾਡੀ ਇਹ ਖਾਹਿਸ਼ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜਲਦ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦ ਪਿਉ ਅਤੇ ਧੀ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਵੀ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਨਗੀਆਂ ਜੇ ਗੱਲ ਅਗਾਂਹ ਚਲੀ ਗਈ ਤਾਂ ਪਿਉ, ਧੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਜਰੂਰ ਆਵੇਗਾ। ਫਿਲਹਾਲ ਸਾਡੀ ਚੁੱਪ ਦਾ ਨਤੀਜ਼ਾ ਮੋਗੇ ਦੀਆਂ ਪਿੰਕੀਆਂ ਭੁਗਤਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਣ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਨ ਆ ਰਹੀ ਐ ਫਿਲਮ..... ।

26/10/2012