ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ, ਸੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ

ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ ਕੋਉਂਸਿਲ ਆਫ ਸਿੱਖ ਆਰਗੇਨੀਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਹਾਲ ਵਿਚ 11 ਨਵੰਬਰ 2012 ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ 2 ਤੋਂ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿਚ ਰੀਮੈਂਬਰੈਂਸ ਡੇਅ, ਗਦਰ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ 1984 ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸਬੂਤ ਵੀ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਦੋ ਮਿੰਟ ਦਾ ਮੋਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।

Massacre of Sikhs- 1984
In November 1984 following the assassination of Indra Gandhi, mob lead by Congress Leaders committed murder, loot, arson and rape across India for a week, however the worst affected area was the Capital of India Delhi.
“India is ablaze with hate and anger. In city after city from one corner of the country to the other enraged mobs have gone and are going about systematically burning and looting Sikh properties and assaulting Sikhs without discrimination”. The Times of India – November 2, 1984
“Sikh were sought out and burned to death. Children were killed, shops looted, cars burnt, markets destroyed, house gutted. Trains were stopped and Sikhs were picked out and murdered”. Akbar M. J.
“Around 300 Sikh officers and men in uniform were done to death in the presence of non Sikh soldiers, who stood as silent spectators”. Economic and Political Weekly – Thaper, Ramesh.
Police officers “stood by and watched arson, rape, looting and murder, without making any attempt to intervene to protect citizens belonging to Sikh minority, without attempting to dissuade the attackers to call for reinforcements or other support or even to inform the fire brigade”. Independent Report – Who are Guilty? - Report PUCL and PUDR
“Many people complained that, in some cases the police were not merely hanging back, but giving active support” The Times, 5 Nov 1984

ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਜੀ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 1984 ਵੇਲੇ ਹੱਡ ਬੀਤੀ ਸੁਣਾਈ। ਤਿਰਲੋਕ ਪੁਰੀ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤਿਰਲੋਕ ਪੁਰੀ ਵਿਚ ਸਨ ਜਦੋਂ ਮਾਰ ਮਰਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਜਾਂ ਅਫਸਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਹ ਬਚ ਨਿਕਲੇ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਤਿਰਲੋਕ ਪੁਰੀ ਦਿਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਇਲਾਕਾ ਹੈ ਜਿਥੇ 320 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। । ਉਹਨਾ ਆਪਣੀ ਲਿਖ ਹੋਈ ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਜਾਦੀ ਵੇਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਜਿਸ ਲਈ ਵਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਜਿਕਰ ਹੋਇਆ ਪਰ ਕੁਰਸੀ ਘੱਟ ਵੋਟਾਂ ਲੈ ਕੇ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਦੋ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਮਿਲੀ ਤੇ ਉਹ ਹੀ ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ। ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਣਚੁਣੇ ਅਤੇ ਠੋਸੇ ਹੋਏ ਬੰਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਬੈਠੇ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ ਜੀ ਨੇ ਬੇਲੋੜੀ ਅਧੁਨਿਕਤਾ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਚਰਨ ਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਨੂੰ ਉਚਾ ਚੁਕਣ ਲਈ ਆਖਿਆ। ਡਾ: ਬਲਵਿੰਦਰ ਕੋਰ ਬਰਾੜ ਪੂਰਬ ਮੁਖੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਪਟਿਆਲਾ ਯੁਨੀਵਰਸਟੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਨਾਮ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਜਮੀਨ ਦੇ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਚੱਲੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜੱਜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰਾਏ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਰਾਜਿੰਦਰ ਹੂੰਦਲ ਜੀ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਿਲੱਤ ਅਤੇ ਮੋਸਮ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਇੰਜਨੀਅਰ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਤੇ ਪ੍ਰਭਦੇਵ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਜੀ ਨੇ ਗਦਰ ਪਾਰਟੀ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ। ਸੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਜੀ ਨੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਾਨਣਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਮੁਕਿਆ ਨਹੀ ਹੈ। ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਸੱਜਣ ਹਰੇਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦੁਜੇ ਐਤਵਾਰ ਕੋਸੋ ਦੇ ਹਾਲ ਵਿਚ 2 ਤੋਂ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਰੂਰ ਆਇਆ ਕਰੋ ਤੇ ਇਹੋ ਜੇਹੇ ਕੀਮਤੀ ਵਿਚਾਰ ਸੁਣਿਆ ਕਰੋ। ਸ.ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ। ਬਿਕਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਵੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿਚ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਆਏ ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖੇ।
ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਦੋਰ ਵਿਚ ਰਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਨਾਗਲ, ਵੀਜਾ ਰਾਮ, ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਬਾਠ, ਸਰੂਪ ਸਿੰਘ ਮੰਡੇਰ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਅਤੇ ਹਰਨੇਕ ਬੰਧਨੀ ਹੋਰਾਂ ਕਾਫੀ ਰੰਗ ਬੰਨਿਆ। ਤੇਜਿੰਦਰ ਕੋਰ ਦੇ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਜਥੇ ਨੇ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਸੁਣਾਈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਯੁਵਰਾਜ ਸਿੰਘ, ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਛੋਟੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣੀਆਂ ਅਵਾਜਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਰੱਖਿਆ। ਇਸੇ ਜਥੇ ਵਲੋਂ ਸ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਜੀ ਨੂੰ ਇਕ ਟਰੈਕ ਸੂਟ ਦੇ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਸ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਆਪ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਗਾ ਲੈਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹੀ ਇਸ ਜਥੇ ਨੂੰ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਗਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਰਨਾ ਅਤੇ ਸੇਧ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਉਹ ਇਥੇ ਤੱਕ ਪਹੁਚੇ ਤੇ ਸੇਖੋਂ ਸਾਹਿਬ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਏ।
ਕਾਫ ਲੋਕ ਸਮੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਕੁੰਦਨ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ, ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ, ਸੁੱਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੂਰ ਤੇ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਨ। ਸੱਭ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਇਸ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ ਵਿਚ ਜਰੂਰ ਭਾਗ ਲਿਆ ਕਰੋ ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ, ਕਵਿਤਾ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ਜਰੂਰ ਸਾਂਝੀ ਕਰਿਆ ਕਰੋ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ ਨਾਲ 403-681-8281 ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਨਾਲ 403-293-6289 ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ