ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੇਖਾਂ 'ਚ ਤੇ ਦਲੀਲਾਂ 'ਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਹ ਕਥਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਲਕ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਗੀਤ ਹਨ ਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਦੱਸਾਂਗਾ ਤੋਂ ਫੇਰ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਗੀਤਕਾਰ ਜੋ ਸਿਰਜ ਰਿਹਾ ਤੇ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨ ਸੁਣ ਰਿਹਾ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਭਾਵੇਂ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਈਏ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਅਜੋਕੇ ਗਾਇਕਾਂ ਤੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ 'ਤੇ, ਕੋਈ ਅਹਿਮੀਅਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ। ਕਿਉਂ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਇੱਕ ਬੜਾ ਹੀ ਸਾਰਥਿਕ ਬਹਾਨਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਸੁਣਦੇ ਹਨ ਅਸੀਂ ਪਰੋਸਦੇ ਹਾਂ। ਹੈ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ?

ਤਕਰੀਬਨ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਛੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ, ਵਿਰਲੇ ਟਾਂਵੇਂ ਸੁਹਿਰਦ ਗਾਇਕ ਗੀਤਕਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਬਾਕੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਪਰੋਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਅਜੋਕੀ ਬੇਮਤਲਬੀ ਗਾਇਕੀ ਤੇ ਗੀਤਕਾਰੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵਿੱਢੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਭਾਵੇਂ ਆਏ ਹਨ ਤੇ ਆ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਰੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੱਲੋਂ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਉਹ ਤੁਸੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਜਾ ਕੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜੋ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗਾਲ੍ਹਾ ਹਨੀ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੇ ਥੱਲੇ ਸਾਨੂੰ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਜੇ ਇੱਕ ਗਾਲ੍ਹ ਵੀ ਕਦੇ ਕੋਈ ਦੇ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਬੱਸ ਜਨੂੰਨ ਸਮਝ ਕੇ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਘਰ ਦੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਯਾਰ ਮਿੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿਊਂ! ਸਰਦਾ ਨਹੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਖਾਏ ਬਿਨਾਂ?
ਸੌ ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕੁ ਤੋਂ ਮਾੜੇ ਨੂੰ ਭੰਡਣਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚੰਗੇ ਨੂੰ ਸਲਾਹੁਣ ਤੇ ਫੈਲਾਉਣਾ ਦੇ ਫ਼ਾਰਮੂਲੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚੰਗਾ ਮਿਲਦਾ ਕਿਥੋਂ ਹੈ ਜੋ ਫੈਲਾਅ ਸਕੀਏ? ਸਵਾਲ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਚੰਗਾ ਲੱਭਣਾ ਵੀ ਕੋਈ ਸੁਖਾਲਾ ਨਹੀਂ।

ਉਪਰੋਕਤ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ 'ਚ ਜੇ ਮੈਂ ਕਹਾਂ ਕਿ ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ ਤੇ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਚਪੇੜਾਂ ਵਾਂਗ ਮਿਲਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਅਖੌਤੀਆਂ ਨੂੰ। ਜਦੋਂ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਜਵਾਬ ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਰੇ ਆਵੇ ਤਾਂ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਇਕ ਕਲਾਕਾਰ ਨਾਲ ਅੱਜ ਸ਼ਬਦਾਂ ਜ਼ਰੀਏ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੀਤਕਾਰੀ ਦੇ ਪਿੜ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਲੱਭਤ ਮਾਣ ਨਾਲ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਬੀਤੇ ਸਾਲ ਜੂਨ 'ਚ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣਿਆ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਸਰੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਰਕੀਟ ਪਾਇਲ 'ਚ 'ਪੇਂਡੂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ' ਦੇ ਫ਼ਿਲਮਾਂਕਣ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸੀ ਕਿ ਐਡੀਲੇਡ ਤੋਂ ਕਰਨ ਬਰਾੜ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਖ਼ੈਰ ਸੁੱਖ ਪੁੱਛਣ ਲਈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਬਾਈ ਕੁੱਝ ਮਿੱਤਰ ਮਿਲਣ ਆਉਣਗੇ ਤੁਹਾਨੂੰ। ਮੈਂ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰ ਦਿੱਤਾ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਆ ਗਏ .. ਖਾਂਦੇ ਪੀਂਦੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਜੁਆਕਾਂ ਵਾਂਗ ਭਰਵੇਂ ਜੁੱਸੇ, ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਗੂੰਦ ਜਿਹੀ ਲੱਗੀ, ਬਰਾਂਡਿਡ ਕੱਪੜੇ ਲੱਤਿਆਂ 'ਚ ਸਜੇ ਦੋ ਨੌਜਵਾਨ ਆਏ ਤੇ ਗੱਲਾਂ ਬਾਤਾਂ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੋਗੇ ਲਾਗੇ ਤੋਂ ਹਾਂ। ਹਾਲੇ ਤਿੰਨ ਕੁ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆਏ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਆਹ ਵਧੀਆ ਸੰਜੋਗ ਬਣੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਫ਼ਿਲਮਾ ਲਵਾਂਗੇ, ਉੱਥੇ ਨਵੇਂ ਆਇਆਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਖਾ ਸਕਾਂਗੇ। ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਚਲੋ ਇਹੀ ਗੱਲਾਂ ਆਪਾਂ ਕੈਮਰੇ ਤੇ ਕਰੀਏ। ਚਲੋ ਜੀ ਦਸ ਕੁ ਮਿੰਟ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਕੈਦ ਕਰ ਅਸੀਂ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਢੀਂਡਸਾ ਹੋਰੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਬਾਈ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਟ ਗੀਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ? ''ਮੈਂ ਸਮਝਿਆ ਨਹੀਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ?'' ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਜਿਹਾ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ। ਤਾਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਹੌਲੀ ਜਿਹੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਉਹੀ ਮੁੰਡਾ ਜਿਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹੈ 'ਕਾਂਵਾਂ ਵਾਲੀ ਪੰਚਾਇਤ' ਗੀਤ ਦਾ ਗੀਤਕਾਰ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮੈਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਜਿਹੀ ਲੱਗੀ ਕਿ ਉਹ ਐਨਾ ਪਰਪੱਕ ਗੀਤ ਤੇ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਮਸਾਂ ਪੰਝੀ ਕੁ ਸਾਲ ਦੇ ਗੇੜ 'ਚ! ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸ਼ਰਮ ਵੀ ਆਈ ਕਿ ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹੋਣਗੇ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ? ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਸੱਚੀਂ ਇਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੈਂ ਡਰਾਮਾ ਕਰਦਾਂ! ਕਦੇ ਮੈਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕੋਸਾਂ ਕਿ ਪਤੰਦਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਦੱਸਿਆ। ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆ ਨਾਲ ਇੰਜ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਥੋੜ੍ਹਾ ਕਰਨੀ ਸੀ? ਉਲਝਣਾਂ ਜਿਹੇ 'ਚ ਪਏ ਨੇ ਮੈਂ ਝਿਜਕਦੇ ਜਿਹੇ ਨੇ ਪਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ ਕਿ ਬਾਈ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਗਾਣਾ ਬਹੁਤ ਸੁਣਿਆ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਨ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਦੁਬਾਰਾ ਕਲਾਵੇ 'ਚ ਲਿਆ ਤੇ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਕਾਰਜ ਲਈ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਦਿੱਤੀ। ਦੁਬਾਰਾ ਗੱਲਬਾਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਹ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਜ ਜਦ ਜੰਮਦਾ ਜੁਆਕ ਲੱਚਰ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਪੁੱਜਦਾ ਪੁੱਜਦਾ ਤਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹੜੇ ਕਿਹੜੇ ਚਿੱਕੜੀ ਟੋਭੇ ਗਾਹ ਆਉਂਦੈ, ਪਰ ਇਸ ਉਮਰ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚ ਗਏ ਲੱਚਰਤਾ ਲਿਖਣ ਤੋਂ? ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਗਿੱਲ ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸਭ ਦਾ ਚਹੇਤਾ ‘ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ’ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਾਈ ਬੱਸ ਕਿਵੇਂ ਈ ਸਮਝ ਲਵੋ। ਬੱਸ ਬਾਬੇ ਨੇ ਬਚਾ ਹੀ ਲਿਆ ਇਸ ਹਨੇਰੀ 'ਚ ਉੱਡਣ ਤੋਂ। ਗੱਲਾਂ-ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਉਸ ਦੇ ਚਾਰ ਗੀਤ ਵਾਰਿਸ ਭਰਾ ਤੇ ਇੱਕ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਹਰਭਜਨ ਤੇ ਗੁਰਸੇਵਕ ਮਾਨ ਗਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਹੱਲੇ ਗੱਲ ਸੰਘੋਂ ਉੱਤਰੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਉਸ ਵਕਤ ਇਸ 'ਤੇ ਮੋਹਰ ਵਾਰਿਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਘਰ ਓਦੋਂ ਲੱਗੀ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵਾਰ ਚਾਰ ਗੀਤ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਮੁੰਡੇ ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ ਦੇ ਗਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਵਾਰਿਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਉਹ ਗੱਲ ਚੇਤੇ ਆਈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਕਹੀ ਸੀ ਕਿ ਯਾਰ ਕੀ ਕਰੀਏ! ਅਸੀਂ ਸਾਲ 'ਚ ਅੱਠ ਦਸ ਗੀਤ ਕੱਢਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਦੋ ਚਾਰ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਦੋ ਚਾਰ ਪੁਰਾਣੇ ਸਥਾਪਿਤ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਨਵੇਂ ਗੀਤਕਾਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਗਾ ਸਕਦੇ। ਬੱਸ ਜੇ ਕੋਈ ਸਿੱਧੀ ਸੀਨੇ ਵੱਜਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਭਲਾ ਗਾ ਲਈਏ। ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਯਾਰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਚਾਰ ਗੀਤ ਇਕੱਠੇ ਗਾਉਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਡੂੰਘੇ ਕਰਕੇ ਸੀਨੇ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਣਗੇ! ਅੱਜ ਜਦ ਬਹੁਤੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ, ਗਾਇਕਾਂ ਦੇ ਗੀਤ, ਗੀਤ ਕਾਹਨੂੰ, ਛਿੱਤਰ ਥੋਹਰਾਂ ਦੇ ਕੰਡਿਆਂ ਵਾਂਗੂੰ ਜਲੂਣ ਜਿਹੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ 'ਚ ਇਹ ਨਵਾਂ ਮੁੰਡਾ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਮਹਿਕ ਫੈਲਾਉਂਦਾ ਜਾਪਿਆ। ਜਗਿਆਸਾ ਜਿਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿਹੜਾ ਧਮਾਕਾ ਹੁੰਦਾ।

ਤਕਰੀਬਨ ਛੇ ਕੁ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਅੱਜ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ 'ਚ ਉਲਝਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਥਕਾਵਟ ਸਿਰ ਚੜ੍ਹੀ ਪਈ ਸੀ। ਸੋਚਿਆ ਦਸ ਮਿੰਟ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਗੇੜੀ ਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਅਚਾਨਕ ਵਾਰਿਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਗੀਤ 'ਜਾਰੀ ਜੰਗ ਰੱਖਿਓ' ਘੁੰਮਦਾ ਦੇਖਿਆ। ਸੁਣਨ ਬਹਿ ਗਿਆ। ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਕੁ ਮਿੰਟ ਦੇ ਗੀਤ ਨੇ ਸਾਰਾ ਥਕੇਵਾਂ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਬੜੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ 'ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ' ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ। ਐਨੀ ਕੁ ਸਕਾਰਾਤਮਿਕ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਕਿ ਥਕੇਵਾਂ ਕਿਧਰੇ ਗਿਆ। ਛੇਤੀ ਦੇਣੇ ਵਟਸਅੱਪ ਤੇ ਕਾਲ ਕੀਤੀ ਗਿੱਲ ਨੂੰ। ਕਹਿੰਦਾ ਪਿੰਡ ਆਇਆਂ ਹੋਇਆਂ ਬਾਈ, ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਲੱਗਿਆ ਗੀਤ? ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਯਾਰ ਅੱਕਿਆ ਥੱਕਿਆ ਬੈਠਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਤਾਂ ਇੰਜ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਕੰਧ 'ਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘ ਜਾਵਾਂ। ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੇ ਵਲਵਲੇ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਮੂੰਹ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ ਸਨ।

ਫੇਰ ਉਸ ਨਾਲ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਉ 'ਤੇ ਜਦੋਂ ਲਾਈਵ ਇੰਟਰਵਿਊ  ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਇਸ ਪੱਚੀ-ਛੱਬੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਾਗ ਲਪੇਟ ਤੋਂ ਕੋਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਪਰਪੱਕਤਾ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਾਈ ਦੋ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੈਨੇਡਾ ਲੈ ਗਏ ਸੀ, ਇਸ ਵਾਅਦੇ ਨਾਲ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਦੋ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਿੰਡ ਜ਼ਰੂਰ ਆਇਆ ਕਰਾਂਗੇ। ਸੌ ਮਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆਂ। ਅੱਜ ਜਦ ਹਰ ਪਾਸੇ ਲਾਲਾ..ਲਾਲਾ .. ਚੁੱਕਦੂੰ .. ਮਾਰ ਦੂੰ.. ਵੱਢ ਦੂੰ.. ਬੇਮਤਲਬੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਪਰੋਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਨਕਾਰਾਤਮਿਕ ਸਮਾਂ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਓਸ ਢਹਿੰਦੀ ਕਲਾ ਵੱਲ ਲਿਜਾ ਰਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਕਲਮ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਏਨੇ ਸਕਾਰਾਤਮਿਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ 'ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ, "ਬਾਈ ਚਾਰ ਕੁ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬਾਪੂ ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਇਸ ਫ਼ਾਨੀ ਜਹਾਨ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ ਸੀ। ਵੱਡੇ ਭਾਈ ਤਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਰਾਜੂ ਗਿੱਲ) ਤੇ ਮਾਂ ਨੇ ਪਾਲ਼ਿਆ ਤੇ ਕਦੇ ਹੌਸਲਾ ਨਾ ਡੇਗਿਆ, ਨਾ ਡਿੱਗਣ ਦਿੱਤਾ। ਬੱਸ ਬਾਈ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਚਾਈ 'ਚੋਂ ਹੀ ਉਪਜੇ ਬੋਲ ਹਨ ਜੀ। ਜੇ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਜੰਗ ਜਾਰੀ ਨਾ ਰੱਖੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿੱਥੋਂ ਜਿੱਤਣਾ ਸੀ? ਹੁਣ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਸੈੱਟ ਹਾਂ ਤੇ ਜੰਗ ਜਿੱਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।" ਲੇਖਣੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦਾ, "ਬਾਈ ਸੰਗਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਸਰ ਹੈ, ਕਾਲਜ 'ਚ ਮੇਰੇ ਆਲ਼ੇ ਦੁਆਲੇ ਲਿਖਣ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ, ਬੱਸ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸੰਗਤ 'ਚ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਤੁਰੇ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਸ ਜਨੂੰਨ ਜਿਹਾ ਬਣ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਕੰਮ ਫੜਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਿਰਾ ਦੇਖ ਕੇ ਮੁੜਨਾ। ਪਹਿਲਾ ਗਾਣਾ ਲਿਖਿਆ, ਗਵਾਇਆ, ਜੇਬ 'ਚੋਂ ਖ਼ਰਚਿਆ ਪਰ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਬਣੀ। ਬੱਸ ਇੱਕ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਹੋਈ ਕਿ ਹੌਸਲਾ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਿਆ ਤੇ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਫੇਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਗਾਇਕਾਂ ਦੇ ਗੇੜੇ ਕੱਢਦਿਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਐਮੀ ਵਿਰਕ ਨੂੰ ਕਾਲ ਕਰ ਲਈ, ਮੂਹਰੋਂ ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਉਹ ਬਿਜ਼ੀ ਹਨ। ਪਰ ਆਪਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਬਾਈ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਾਉਣ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਦਿਓ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਾਰ ਬੋਲ ਸੁਣਾ ਦਿੰਦਾਂ, ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪਸੰਦ ਆਏ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਗਾਂਹ ਸੁਣਾ ਦਿਓ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਲੱਗੀ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਐਮੀ ਬਾਈ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆ ਗਿਆ, ਕਹਿੰਦੇ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ਲਈ ਲੋਕ-ਤੱਥ ਚਾਹੀਦੇ ਆ। ਬੱਸ ਫੇਰ ਕਿ ਸੀ 'ਕਾਂਵਾਂ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ' ਗੀਤ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਇਸ ਗੀਤ ਨੇ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਗਿੱਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠੇ ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ 'ਚ ਬਠਾ ਦਿੱਤਾ। ਬੱਸ ਬਾਈ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਨਾਲ ਹਾਰ ਨਾ ਮੰਨਣ ਦੀ ਆਦਤ ਨੇ ਕੇਰਾਂ ਤਾਂ ਜੰਗ ਜਿਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜੀ।"ਵਾਰਿਸਾ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਤੇ ਹਰਭਜਨ ਮਾਨ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ 'ਚ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ, "ਬਾਈ ਹਰਿੰਦਰ ਭੁੱਲਰ ਬਾਈ ਪੌੜੀ ਬਣਿਆ ਜੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਾਰਿਸ ਭਰਾ ਮੇਰੇ ਗੀਤ ਸੁਣ ਲੈਣ, ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਗਿਲਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਮੇਰੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰੇ ਦੇਖ ਸੁਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸੀਨੇ ਨਾਲ ਲਾ ਲਿਆ।

ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਲਿਖਣ ਲਿਖਾਉਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿ ਸ਼ੌਕ ਪਾਲੇ ਨੇ? ਕਹਿੰਦਾ, ''ਬਾਈ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਨਿੱਕਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਅਤੇ ਕਾਮੇ ਖੇਤ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਬੜੇ ਚੰਗੇ ਲਗਦੇ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇੰਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕਦੇ ਮੈਂ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਵਾਂਗ ਖੇਤਾਂ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਾਂਗਾ? ਬੱਸ ਜਦੋਂ ਸੁਰਤ ਸੰਭਾਲੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੈ ਗਿਆ। ਹੱਥੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋ ਆਨੰਦ ਆਉਂਦਾ ਬਾਈ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਤਾਂ ਗੀਤ ਲਿਖ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਦੇ ਕਿਰਤ ਕਰੋ, ਨਾਮ ਜਪੋ ਤੇ ਵੰਡ ਛਕੋ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨੇੜੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗੁਜ਼ਾਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ।"

ਮੈਨੂੰ ਗਿੱਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ-ਬਾਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਵਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਅਗਾਂਹ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ। ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਗੀਤਾਂ 'ਚੋਂ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਨੋਟ ਕੀਤੀਆਂ ਉਹ ਜਿੱਥੇ ਠੇਠ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ਉੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਸਤੌਲ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਬੰਬ ਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ-ਮਾਰੂ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੇ ਹੌਸਲੇ ਨੂੰ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂ ਜਿਗਰੇ ਬੰਬ ਜਿਹੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ;

ਚੀਰ ਦਿੰਦੇ ਆ ਪਹਾੜ ਹੁੰਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨੂੰਨ ,
ਰਹਿ ਕੇ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਿੱਥੇ ਮਿਲਦਾ ਸਰੂਰ
ਹਾਰਦੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਕਦੇ ਮਰਦ ਦਲੇਰ
ਬੱਸ ਹੌਸਲੇ ਬਣਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਬੰਬ ਰੱਖਿਓ
ਅਸੀਂ ਜਿੱਤਾਂਗੇ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਰੀ ਜੰਗ ਰੱਖਿਓ
ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੀਤ ਦੇ ਬੋਲ;
ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੇ ਸੰਗਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਜੀ ਕਹਿ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲਾਹੀਦਾ
ਪੰਗਾ ਜੇ ਹਕੂਮਤ ਨਾਲ ਹੋਵੇ ਬੰਬ ਜਿਗਰਾ ਚਾਹੀਦਾ
ਜੇ ਕੋਈ ਕਰ ਕੇ ਨਾ ਖਾਣ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਕੋਠੇ ਟੱਪਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆ
ਲਿਖਣ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਭਾਂਬੜ ਮੱਚਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆ

ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਸਮੇਟਦਿਆਂ ਅਖੀਰ 'ਚ ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦਾ- ਮੇਰੇ ਹਾਣ ਦੇ ਗੀਤਕਾਰ ਵੀਰੋ ਤੁਸੀਂ ਭੁਲੇਖੇ 'ਚ ਹੋ ਕਿ ਚੰਗਾ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਨੇ, ਪਰ ਮੇਰਾ ਇਹ ਭੁਲੇਖਾ ਦੂਰ ਹੋ ਚੁੱਕਿਐ। ਮੈਂ ਵੀ ਨੱਚਣ ਗਾਉਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਮੇਰੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਗੀਤ ਵੀ ਕਈ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ 'ਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਦਾਇਰਾ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਖੇ ਹਨ ਤੇ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।

ਗੱਲਾਂ ਤਾਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗਿੱਲ ਬਾਰੇ ਪਰ ਹਾਲੇ ਉਸ ਦਾ ਪੈਂਡਾ ਲੰਮਾ ਹੈ, ਤੇ ਇਸ ਸੋਹਣੇ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ, ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਕਦੇ ਥਿੜਕੇ ਨਾ, ਦਿਲ 'ਚੋਂ ਦੁਆ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਕ ਅਜੀਬ ਕਿਹਾ ਧੁੜਕੂ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਧਰੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਥਪੇੜੇ ਤੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਦੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਨਾ ਚੜ੍ਹ ਜਾਵੇ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਉਸ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਦੁਆ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕੋਲ ਕਰਾਂਗੇ ਤੇ ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ ਦੇ ਗੀਤ ,

ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਗ਼ਰੀਬ ਦੀ ਕਰੀਦੀ ਚੱਬ ਕੇ
ਸ਼ਾਹ ਨਹੀਂ ਬਣੀਦਾ ਸ਼ਾਮਲਾਟ ਦੱਬ ਕੇ
ਮੰਗਤੇ ਦਾ ਕਦੇ ਨਈ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਈ ਦਾ
ਲਗਦਾ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਆਪਣੇ ਤੇ ਆਈ ਦਾ
ਕਰੀਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਸਦਾ ਬੰਦੇ ਗੁਣੀ ਦੀ
ਕਾਂਵਾਂ ਵਾਲੀ ਕਦੇ ਨਈ ਪੰਚਾਇਤ ਚੁਣੀ ਦੀ।

ਇਹਨਾਂ ਹੀ ਬੋਲਾਂ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਉੱਤਰਦਿਆਂ ਆਪਾਂ ਇਹ ਕੁੱਝ ਸ਼ਬਦ ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ ਬਾਰੇ ਝਰੀਟ ਦਿੱਤੇ ਨੇ, ਭਲਕ ਨੂੰ ਜੇ ਕਿਤੇ ਇਹ ਗੁਣੀ ਬੰਦਾ ਦੁਨਿਆਵੀ ਤਿਲ੍ਹਕਣ 'ਚ ਤਿਲ੍ਹਕ ਕੇ ਔਗੁਣੀਂ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰੇਗਾ ਤਾਂ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲੇਖ ਉਸ ਦੇ ਭਟਕਣ ਵੱਲ ਜਾਂਦੇ ਕਦਮਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜਾ ਪਾਉਣ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਣਗੇ। ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਨਾ ਹੀ ਆਵੇ ਇਸ ਕਾਮਨਾ ਨਾਲ ਗਿੱਲ ਰੌਂਤਾ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਪਿੜ 'ਚ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ..।

mintubrar@gmail.com
+61 434 289 905

Terms and Conditions
Privacy Policy
© 1999-2012, 5abi.com

www.5abi.com
[ ਸਾਡਾ ਮਨੋਰਥ ][ ਈਮੇਲ ][ ਹੋਰ ਸੰਪਰਕ ][ ਸਾਹਿਤ ][ ਮਾਨਵ ਚੇਤਨਾ ]
[ ਵਿਗਿਆਨ ][ ਕਲਾ/ਕਲਾਕਾਰ ][ ਫਿਲਮਾਂ ][ ਖੇਡਾਂ ][ ਪੁਸਤਕਾਂ ][ ਇਤਿਹਾਸ ][ ਜਾਣਕਾਰੀ ]

©1999-2012, 5abi.com