ਤੀਸਰਾ ਨੇਤਰ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ, ਲੰਡਨ      
 (09/11/2019)

ajit satnam


ਲਗਾਤਾਰ ਦਰਵਾਜੇ ਦੀ "ਠੱਕ-ਠੱਕ" ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੇਹੱਦ ਸੁਖਾਵੇਂ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਮਨੋਂ, ਤਨੋਂ, ਅਤੇ ਰੂਹ ਤੋਂ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਆ ਕੇ ਮੇਰੇ ਆਨੰਦਮਈ ਪਲਾਂ ਵਿਚ ਭੰਗਣਾ ਪਾਵੇ। ਪਰ ਦਰਵਾਜੇ ਦੀ "ਠੱਕ-ਠੱਕ" ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਖਿਝ ਕੇ ਉਠਿਆ ਅਤੇ ਦਰਵਾਜਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ।
"ਕਿੱਥੇ ਸੀ ਪਿਆਰੇ? ਦਰਵਾਜਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਐਨੀ ਦੇਰ?" ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣਾਪਨ ਜਤਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਦਵਿੰਦਰ ਅੰਦਰ ਲੰਘ ਆਇਆ ਅਤੇ ਸੋਫ਼ੇ 'ਤੇ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਅਣਮੰਨੇ ਮਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਇੱਧਰ-ਉਧਰ ਦੀਆਂ ਅਟਕਲ-ਪੱਚੂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਹਾਲ-ਚਾਲ ਪੁੱਛਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਕੌਫ਼ੀ ਬਣਾ ਲਿਆਇਆ। ਕੌਫ਼ੀ ਦਾ ਕੱਪ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਫ਼ੜਾ ਕੇ ਮੈਂ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਫ਼ੇ 'ਤੇ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਦਿਮਾਗ ਅਜੇ ਵੀ ਉਸ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵੱਲ ਨੂੰ ਦੌੜਦਾ ਸੀ, ਜਿਹੜੇ ਪਲ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਦਵਿੰਦਰ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਬਹੁਤਾ ਹੀ ਗਾਲੜੀ ਹਾਂ, ਪਰ ਮੇਰੀ ਪਥਰੀਲੀ ਚੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਸੁਆਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੁਰੇਦਣਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

"ਕਿੱਥੇ ਉਲਝਿਐਂ ਮਿੱਤਰਾ? ਕੁਝ ਸ਼ਬਦੀ ਸਾਂਝ ਪਾਅ!"

ਉਸ ਦੇ ਇਸ ਸੰਖੇਪ ਸੁਆਲ ਦਾ ਉੱਤਰ ਬਹੁਤ ਲੰਬਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਰੇ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਵਰਨਣ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਚਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
"ਬੱਸ ਯਾਰ ਤੈਨੂੰ ਤਾਂ ਪਤੈ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ 'ਉਸ' ਨਾਲ ਹੁੰਨੈਂ, 'ਓਸ' ਵਿਚ ਹੀ ਮਸਤ ਹੋ ਜਾਂਨੈਂ। ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਜਦ ਅੱਖ ਖੁੱਲ੍ਹੀ, ਤੇ 'ਓਸ' 'ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀ, ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਆ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਝੁਰਮਟ ਪਾ ਲਿਆ। ਮੌਸਮ ਵੀ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਸੁਹਾਵਣਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਦਿਲ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਆਏ ਹਰ ਜਜ਼ਬਾਤ ਦੀ 'ਉਸ' ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।"

ਦਵਿੰਦਰ ਨੇ ਸੁਆਲੀਆ ਅਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਤੱਕਿਆ।  
ਪਰ ਮੈਂ ਗੱਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।

"ਮੈਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਜਿਹੇ ਮਨ ਨਾਲ ਉਸ ਕੋਲ ਗਿਆ। ਹੱਥ ਵਿਚ ਫ਼ੜ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆ ਕੇ ਇੱਕ ਟੱਕ ਦੇਖਦਾ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਿੰਨਾਂ ਮੇਰਾ ਸਾਥ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ। ਦੁੱਖ-ਸੁਖ, ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹਾਦਸੇ, ਹਰ ਪਲ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਕੀਤੇ ਬੱਸ ਚੱਲਦੀ ਰਹੀ। ਅਗਰ ਰਾਤ ਮੇਰਾ ਦੋ ਵਜੇ ਮਨ ਬਣਿਆਂ, ਜਾਂ ਤਿੱਖੜ ਦੁਪਿਹਰ ਵਿਚ, ਜਾਂ ਸ਼ਾਮ ਹੋਏ, ਜਾਂ ਸਵੇਰ, ਬੱਸ ਉਹੀ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਮੈਂ ਚਾਹਿਆ। ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੇ ਭਾਂਬੜਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਬਹੁਤੀ ਵਾਰ ਆਪਣਾ ਗੁਬਾਰ ਵੀ ਕੱਢਿਆ, ਪਰ ਫ਼ੇਰ ਵੀ ਚੱਲਦੀ ਰਹੀ। ਬਹੁਤੀ ਵਾਰ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਅਗਰ ਇਹ ਨਾ ਹੁੰਦੀ, ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਇੱਕਲਾਪੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਭਰ ਨਾ ਸਕਦਾ।"

ਦਵਿੰਦਰ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਸਰੋਤੇ ਵਾਂਗ ਉਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਸੁਣ ਰਿਹਾ ਸੀ।

"ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਐਨਾਂ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਸਾਥੀ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੀ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਸਿਵਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਕਰ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਮੇਰੀ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣੀ। ਕਿਉਂ ਨਾ ਕਰਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ? ਬੱਸ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਜਦ ਵੀ ਮੇਰਾ ਦਿਮਾਗ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਹੀ ਸਹਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਕੁਝ ਮੈਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਰਚਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।"

"ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਐਨੀਆਂ ਤਾਰੀਫ਼ਾਂ ਦੇ ਪੁਲ ਬੰਨ੍ਹ ਰਿਹੈਂ, ਚੱਲ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲਾ! ਬਿਨਾ ਮਿਲੇ ਮੈਂ ਵੀ ਜਾਣਾ ਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ!"
"ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੇ ਤੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇਂਗਾ।"

ਦਵਿੰਦਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਰਾਂਡੇ ਦੇ ਦੋ ਕਮਰੇ ਟੱਪ ਪਿਛਲੇ ਸ਼ਾਂਤ ਜਿਹੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਚਲਿਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਬਗੀਚੇ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦਵਿੰਦਰ ਦੀਆਂ ਘੋਖ਼ਵੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਕਮਰੇ ਦਾ ਗਹੁ ਨਾਲ਼ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਕਮਰੇ ਦੀ ਕੰਧ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮੇਰੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਅਲਮਾਰੀ, ਕੁਝ ਖਿੱਲਰੇ ਹੋਏ ਮੇਰੇ ਕੱਪੜੇ, ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੋਈ ਖਿੜਕੀ, ਕੰਧ ਨਾਲ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਅੱਧੋਰਾਣਾ ਮੇਜ, ਹੱਥੇ ਵਾਲੀ ਕੁਰਸੀ, ਮੇਜ 'ਤੇ ਪਏ ਹੋਏ ਕੁਝ ਅੱਧ ਲਿਖੇ ਪੰਨੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਉਪਰ ਪਈ ਇੱਕ ਕਲਮ! ਦਵਿੰਦਰ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਮਾਪ-ਤੋਲ ਕੇ ਨਿਗਾਹ ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਲਿਆ ਸੁੱਟੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਰਤ ਨਾਲ ਪੁੱਿਛਆ, "ਪਰ ਓਹ ਕਿੱਥੇ ਐ?"

ਮੈਂ ਕਲਮ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਲਾ ਕੇ ਚੁੰਮ ਲਿਆ।
"ਇਸ ਤੋਂ ਸੋਹਣਾ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਮਿੱਤਰਾ!"
"ਕੀ....? ਇਹ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਮ ਐ ਯਾਰ!"
"ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਲਈ! ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਹਰ ਪਲ ਸਾਥ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੀ....!"

ਦਵਿੰਦਰ ਨੇ ਇੱਕ ਚੁੱਪ ਸਾਧ ਲਈ। ਸ਼ਾਇਦ ਦਵਿੰਦਰ ਦੀ ਚੁੱਪ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਤਲਾਕ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ ਰਹਿ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਕਿਸੇ ਤੋੜ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਰਥਾਤ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ ਸੀ। ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ "ਸਿਰਫ਼" ਕਲਮ ਦਿਸ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਹ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ, ਬੱਸ ਦੇਖਣ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਸੀ! ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਅਤੇ ਕਲਮ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਕੋਈ "ਤੀਸਰਾ ਨੇਤਰ" ਹੀ ਤਾਂ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਨਾ ਕਿ ਦਵਿੰਦਰ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ!

(ਇੱਕ ਕਲਮ ਨੂੰ ਲੇਖਿਕਾ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਣਾਮ!)

 

ਨੱਨ੍ਹੀ ਕਹਾਣੀ >>          ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ  >>    


 
ਤੀਸਰਾ ਨੇਤਰ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ, ਲੰਡਨ 
ਉਧਾਰੀ ਮਮਤਾ ਦਾ ਨਿੱਘ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ, ਲੰਡਨ 
ਮਸ਼ੀਨੀਮਸ਼ੀਨੀ ਅੱਥਰੂ
ਮਖ਼ਦੂਮ ਟੀਪੂ ਸਲਮਾਨ  
maaਅਣਗੌਲ਼ੀ ਮਾਂ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ, ਲੰਡਨ
stationਸਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸੈਰ
ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੰਮਰਾ, ਫਗਵਾੜਾ
pippalਪਿੱਪਲ ਪੱਤੀ ਝੁਮਕੇ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ, ਲੰਡਨ 
ਬਚਪਨ ਦੇ ਬੇਰ
ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੰਮਰਾ
kanjkanਅੱਲਾਹ ਦੀਆਂ ਕੰਜਕਾਂ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ, ਲੰਡਨ
"ਮਿਆਊਂ -ਮਿਆਊਂ"
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਗੈਦੂ, ਯੂਨਾਨ
ਖੋਜ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ  
athruਬੋਲਦੇ ਅੱਥਰੂ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ  
ਚਸ਼ਮ ਦੀਦ ਗੁਵਾਹ
ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ
ਕੂੰਜਾਂ ਦਾ ਕਾਫ਼ਲਾ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ  
lahuਇਹ ਲਹੂ ਮੇਰਾ ਹੈ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ  
chachaਚਾਚਾ ਸਾਧੂ ਤੇ ਮਾਣਕ
ਬਲਰਾਜ ਬਰਾੜ, ਕਨੇਡਾ
susਸੱਸ ਬਨਾਮ ਮਾਂ
ਰੁਪਿੰਦਰ ਸੰਧੂ, ਮੋਗਾ 
hoshਹੋਸ਼
ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ 
teeyanਤੀਆਂ ਤੀਜ ਦੀਆਂ
ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮਹਿਕ, ਮੁਹਾਲੀ 
ਚਾਨਣ
ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮਹਿਕ, ਮੁਹਾਲੀ 
nashaਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲੱਤ
ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮਹਿਕ, ਮੁਹਾਲੀ 
ਘਰ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ
ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮਹਿਕ, ਮੁਹਾਲੀ 
ਤੀਰ ਜਾਂ ਤੁੱਕਾ
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ, ਲੰਡਨ 
pipalਰੌਣਕੀ  ਪਿੱਪਲ
ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮਹਿਕ, ਮੁਹਾਲੀ 
udeekਉਡੀਕ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ...
ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ, ਅੰਬਾਲਾ 
ਕੰਨਿਆ- ਪੂਜਨ
ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
ਆਈਸੋਲੇਟਿਡ ਵਾਰਡ
ਰਿੰਪੀ ਖਿਲਨ, ਦਿੱਲੀ
ਬਹੁਤੀ ਬੀਤੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ
ਸੰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨਰ, ਬਲਾਚੌਰ
"ਮੈਂ ਹੈ ਤਾਂ ਹੈਗੀ...!"
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ, ਲੰਡਨ
ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਰਾਜੇ ਸ਼ੀਂਹ ਮੁਕੱਦਮ ਕੁੱਤੇ
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ, ਲੰਡਨ
ਖੌਫ਼ਨਾਕ ਇਰਾਦਾ
ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ, ਬਟਾਲਾ
ਬੁਝਦੇ ਦੀਵੇ ਦੀ ਲੋਅ
ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ, ਬਟਾਲਾ
ਆਥਣ ਦਾ ਹੌਂਕਾ
ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ, ਬਟਾਲਾ
ਦੋ ਮੂੰਹਾਂ
ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ, ਬਟਾਲਾ
ਮਜਬੂਰ
ਸੱਤੀ ਅਟਾਲਾਂ ਵਾਲਾ
ਇਸ਼ਕ
ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ, ਬਟਾਲਾ
ਲਾਚਾਰ
ਸੰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ
ਸੂਰਜ ਮੰਡਲ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਾਲ
ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਅਮਰੀਕਾ
ਝੁਰੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਝਲਕਦੀ ਮਮਤਾ
ਅਜੀਤ ਸਤਨਾਮ ਕੌਰ
ਮੀਨਾ ਬੂਟੀਕ
ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੰਮਰਾ ਫਗਵਾੜਾ
ਸੁੱਕੇ ਖੂਹ ਦੀ ਮੌਣ
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ
ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣੀ
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਬਸਰਾ ਮੈਲਬੌਰਨ
ਬੁੱਢੀ ਦਾਦੀ
ਸਰੁੱਚੀ ਕੰਬੋਜ, ਫਾਜਿਲਕਾ
 ਨੱਥ ਪਾਉਣੀ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਸੰਸਾਰ
ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਦਸੂਹਾ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
ਲੱਛੂ ਭੂਤ
ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ
ਦਾਦਾ ਜੀ ਚਲੇ ਗਏ
ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ
ਬ੍ਰੇਕ ਫਾਸਟ
ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ
ਵਲੈਤੀ ਲਹੂ
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ “ਮਾਧੋ ਝੰਡਾ”, ਇਟਲੀ
ਜੀਵਨ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ
ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਅਮਰੀਕਾ
ਬਿੱਲੀਆਂ
ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਦਸੂਹਾ
ਸਭ ਅੱਛਾ ਹੈ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਬੋਹੜ ਦੀ ਛਾਂ
ਭਿੰਦਰ ਜਲਾਲਾਬਾਦੀ, ਯੂ ਕੇ
ਚਿੱਟੀ ਬੇਂਈ–ਕਾਲੀ ਬੇਈਂ
ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਦਸੂਹਾ
ਤੈਨੂੰ ਦੂਰ ਵਿਆਹੂੰ
ਸਿੰਮੀਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਪੁੰਨੀ, ਜਲਾਲਾਬਾਦ
ਓਦੋਂ ਤੇ ਅੱਜ
ਭਿੰਦਰ ਜਲਾਲਾਬਾਦੀ, ਯੂ ਕੇ
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਜੂਹ
ਭਿੰਦਰ ਜਲਾਲਾਬਾਦੀ, ਯੂ ਕੇ
ਫੇਸਬੁੱਕ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਸਬਕ
ਸਤਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ, ਸ. ਅ. ਸਿੰਘ ਨਗਰ
ਕਿਹਨੂੰ, ਕਿਹਨੂੰ ਭੁੱਲਾਂ?
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਝਾੜੂ
ਗੁਰਮੇਲ ਬੀਰੋਕੇ, ਕਨੇਡਾ
ਧੰਦਾ ਬਣਾ ਗਿਆ ਬੰਦਾ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸੋਮੇ
ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ, ਅਮਰੀਕਾ
ਖੂਹ ਦੇ ਡੱਡੂ
ਰਵੀ ਸੱਚਦੇਵਾ, ਆਸਟੇ੍ਲੀਆ
ਘਰ ਵਾਪਸੀ
ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ, ਅਮਰੀਕਾ
ਸੋਗ
ਰੂਪ ਢਿੱਲੋਂ, ਲੰਡਨ
ਉਹ ਮੂਵ ਹੋ ਗਈ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਗੋਲਡੀਲੌਕਸ ਤੇ ਤਿੰਨ ਰਿੱਛ
ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਅਮਰੀਕਾ
ਸਾਰੋ-ਛੈ
ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਦਸੂਹਾ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
ਵਿਗਿਆਨ ਗਲਪ ਕਹਾਣੀ
ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ 2
ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ , ਬੌਸਟਨ, ਅਮਰੀਕਾ
ਵਿਗਿਆਨ ਗਲਪ ਕਹਾਣੀ
ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ (1)
ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ , ਬੌਸਟਨ, ਅਮਰੀਕਾ
baybus1ਬੇਵੱਸ ਪ੍ਰਦੇਸੀ
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ ‘ਮਾਧੋ ਝੰਡਾ’, ਇਟਲੀ
ਵੇ ਲੋਕੋ
ਅਨਮੋਲ ਕੌਰ, ਕਨੇਡਾ
ਸਸਤੇ ਬੰਦੇ
ਡਾ. ਸਾਥੀ ਲੁਧਿਆਣਵੀ, ਲੰਡਨ
 

hore-arrow1gif.gif (1195 bytes)


Terms and Conditions
Privacy Policy
© 1999-2019,  5abi.com

www.5abi.com
[ ਸਾਡਾ ਮਨੋਰਥ ][ ਈਮੇਲ ][ ਹੋਰ ਸੰਪਰਕ ][ ਅਨੰਦ ਕਰਮਨ ][ ਮਾਨਵ ਚੇਤਨਾ ]
[ ਵਿਗਿਆਨ ][ ਕਲਾ/ਕਲਾਕਾਰ ][ ਫਿਲਮਾਂ ][ ਖੇਡਾਂ ][ ਪੁਸਤਕਾਂ ][ ਇਤਿਹਾਸ ][ ਜਾਣਕਾਰੀ ]

darya1.gif (3186 bytes)
©1999-2019,  5abi.com