ਸੰਨ 1977, ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਪਲੇਸ - ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਔਰਤ ਦੀ ਕੀਮਤ - ਦ ਆਨੇ! ਜਵਾਨ ਔਰਤ-ਅੱਠ ਆਨੇ! ਸੰਨ 1982, ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਪਲੇਸ - ਕੀਮਤ ਵਧ ਕੇ ਇਕ ਰੁਪਿਆ ਤੇ ਦੋ ਰੁਪੈ ਹੋ ਗਏ। ਸੰਨ 1992 - 2 ਰੁਪੈ ਤੇ 5 ਰੁਪੈ! ਸੰਨ 2000, ਥਾਂ ਉਹੀ, ਔਰਤ ਦਾ ਜਿਸਮ ਉਹੀ - ਕੀਮਤ 8 ਰੁਪੈ ਤੇ 15 ਰੁਪੈ। ਤਰੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ! ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਸੇ ਜਿਸਮ ਦੀ ਕੀਮਤ 5 ਰੁਪੈ ਤੇ 10 ਰੁਪੈ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਚੁੱਕੀ ਹੈ!

ਅੱਜਕਲ ਖਰੀਦਣਾ ਕੌਣ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਹਰ ਜਣਾ ਮੁਫ਼ਤ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ। ਉਸੇ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਤਸਵੀਰ ਵਿਚ ਝਾਤ ਮਾਰਨੀ ਚਾਹੋਗੇ?

ਪੀ. ਜੀ. ਆਈ. ਚੰਡੀਗੜ ਦੇ ਪੰਜ ਨੰਬਰ ਵਾਰਡ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਪਹੁੰਚੋ। ਇਕ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਫੁੰਡ ਦੇਣ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਜੇ ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਕਿਤੇ ਪੂਰਾ ਸੱਚ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਥਿੜਕ ਗਈ ਤਾਂ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਜਣੇ ਆਪ ਜਾ ਕੇ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁਣ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਵਕਤ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਵੇਖਣ ਜੋ ਮੈ ਬਿਆਨ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਹਾਂ।

ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਛਪੀ ਖ਼ਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸੱਚ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।

ਕਲਾਨੌਰ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰ ਦੀ ਇਸ ਔਰਤ ਨੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹੋਂ ਬੋਲਿਆ, ਉਹੀ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਹਰਫ਼ ਵੱਧ ਘੱਟ ਨਾ ਹੋ ਜਾਏ।

‘‘ ਢਾਈ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਾਨੋਂ ਮਾਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦੇ ਕੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਵਰਤਾਰੇ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਅੰਗ ਅੰਗ ਪਾੜ ਸੁੱਟਿਆ। ਦੋ ਦਿਨ ਤਕ ਉੱਠਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕੁੱਝ ਹਿੱਲ ਸਕਣ ਜੋਗੀ ਹਿੰਮਤ ਹੋਈ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਹਾਰ ਕੇ, ਟੁੱਟ ਕੇ ਬਹਿ ਜਾਣ ਨਾਲੋਂ ਲੜ ਮਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਖਿਡੌਣਾ ਨਾ ਸਮਝਣ।‘‘

‘‘ ਮੈਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਪੂਰੀ ਹਿੰਮਤ ਜੁਟਾ ਕੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਹੋਰਨਾਂ ਭੈਣਾਂ ਲਈ ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਬਘਿਆੜ ਦੁਬਾਰਾ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਜ਼ਲੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਕਰੇ।‘‘

‘‘ ਆਪਣੇ ਮੁਲਕ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ - ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਉੱਤੇ ਪੂਰਾ ਪੂਰਾ ਯਕੀਨ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਂ ਉਨਾਂ ਬਾਘੜ ਬਿੱਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ।‘‘

‘‘ ਮੈਨੂੰ ਪੂਰੀ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਉਨਾਂ ਦਰਿੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਜ ਕੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਏਗੀ। ਦੁਬਾਰਾ ਪੂਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਉਹ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਨਾਰੀ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਣਗੇ। ਉਨਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਵੇਖ ਕੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਚੂੰਢਣ ਦਾ ਹੀਆ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।‘‘

‘‘ ਪਰ, ਮੇਰੀਆਂ ਇਹ ਉਮੀਦਾਂ ਧਰੀਆਂ ਧਰਾਈਆਂ ਰਹਿ ਗਈਆਂ। ਜੁਲਾਈ 23, 2014 ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਨਾਂ ਦਰਿੰਦਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟੱਬਰਾਂ ਸਮੇਤ ਮੇਰੇ ਘਰ ਉੱਤੇ ਧਾਵਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਤੇ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲਿਜਾ ਕੇ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਉਨਾਂ ਰਾਖ਼ਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬੰਨ ਕੇ ਇਕ ਕਮਰੇ ਅੰਦਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।‘‘

‘‘ ਮੇਰੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖਵਾਉਣ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਔਰਤ ਜ਼ਾਤ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਉਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਨਿਰਵਸਤਰ ਕਰ ਕੇ ਸੋਟੀਆਂ ਨਾਲ ਭੰਨ ਸੁੱਟਿਆ।‘‘

‘‘ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਕ ਇੰਚ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਉਨਾਂ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਮੇਰੀ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਤੋੜ ਭੰਨ ਕਰ ਕੇ ਵੀ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਢਾਹ ਲਿਆ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਵਿਚ ਕਿੱਲਾਂ ਠੋਕ ਦਿੱਤੀਆਂ।‘‘

‘‘ ਪੂਰੀ ਲਹੂ ਲੁਹਾਨ ਕਰ ਕੇ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਉਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਰੱਜ ਕੇ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਤੇ ਜਿੰਨਾ ਔਰਤ ਜ਼ਾਤ ਨੂੰ ਭੰਡ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਭੰਡਿਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪੱਕਾ ਇਹਸਾਸ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰਾਖ਼ਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮੀ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਤਾੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।‘‘

‘‘ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਆ ਗਈ ਕਿ ਮਾਵਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਕਲ ਪੁੱਤਰ ਜੰਮਣੇ ਛੱਡ ਕੇ ਹੈਵਾਨ ਜੰਮਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ! ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਕਿਧਰੇ ਡੱਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ! ਹਰ ਪਾਸੇ ਗੁੰਡਾ ਰਾਜ ਪਨਪ ਰਿਹਾ ਹੈ ! ਕੀ ਮੈਂ ਪੁੱਛ ਸਕਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਆਤਮ ਪੜਚੋਲ ਖ਼ਤਮ ਕਿਉਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ? ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਦੀ ਚੰਗਿਆਈ ਉੱਕਾ ਹੀ ਕਿਉਂ ਮੁੱਕ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ? ਜ਼ੁਲਮ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜ ਮਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਕਿਉਂ ਫ਼ਨਾਹ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ? ‘‘

‘‘ ਮੈਂ ਤਾਂ ਉੱਕਾ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਾ ਪਰ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੇ ਫਿਰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨਾਂ ਦਰਿੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਸਨ, ਉਹ ਹੁਣ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ।‘‘

‘‘ ਉਹ ਹੈਵਾਨ ਅਜ ਵੀ ਉਂਜ ਹੀ ਦਨਦਨਾਉਂਦੇ ਆਦਮ-ਬੋ, ਆਦਮ-ਬੋ ਕਰਦੇ ਮਾਸੂਮ ਕਲੀਆਂ ਮਸਲਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਸੀ। ਦਾਨਵਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਵਤੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਰਹੇ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਫੇਰ ਦਾਨਵਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨਣ ਭਲਾ ਕਿਉਂ ਮਾਰਨਗੇ?‘‘

‘‘ ਮੇਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੋਂ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੇ ਬਗ਼ੈਰ ਮੈਨੂੰ ਵਾਪਸ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਵਿਚ ਪੀਕ ਪੈ ਗਈ ਤਾਂ ਸੀਰੀਅਸ ਕਹਿ ਕੇ ਪੀ. ਜੀ. ਆਈ. ਵਿਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ‘‘

‘‘ ਮੈ ਹੁਣ ਵੀ ਪੰਜ ਨੰਬਰ ਵਾਰਡ ਵਿਚ ਪੀ. ਜੀ. ਆਈ. ਵਿਖੇ ਦਾਖਲ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਬਾਹਰਲੇ ਜਖ਼ਮਾਂ ਉੱਤੇ ਤਾਂ ਪੀ. ਜੀ. ਆਈ. ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਮਲਮ ਲਾ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਟੀਕੇ ਵੀ ਠੋਕ ਕੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਠੀਕ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਤੁਲੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜ਼ਖ਼ਮ ਕਦੇ ਭਰ ਸਕਣਗੇ ? ‘‘

‘‘ ਮੇਰੇ ਵਰਗੀਆਂ ਅਨੇਕ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਛਲਣੀ ਹੋਏ ਕਾਲ਼ਜਿਆਂ ਦੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਦੱਬੀ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ! ਕੋਈ ਉਨਾਂ ਅਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦਾ। ਕੋਈ ਐਨ. ਜੀ. ਓ. ਸਾਡੇ ਵਰਗੀਆਂ ਲਈ ਮਾਨਸਿਕ ਮਦਦ ਕਰਨ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਕੋਈ ਸਾਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਅਪਨਾਉਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਹਰ ਜਣਾ ਭੁੱਖੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਨੁਕਸ ਕੱਢ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਹੀ ਦੁਬਾਰਾ ਚੱਬ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਬੈਠਾ ਹੈ।‘‘ 

‘‘ ਉਨਾਂ ਭੁੱਖੇ ਬਘਿਆੜਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੈਦ ਕਰੇਗਾ ? ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਦੱਸੋ ਕਿ ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਰਾਹ ਹੁਣ ਖੁੱਲਾ ਬਚਿਆ ਹੈ ? ਮੈਂ ਵਾਪਸ ਪੀ. ਜੀ. ਆਈ. ਤੋਂ ਘਰ ਗਈ ਤਾਂ ਉਹ ਦਰਿੰਦੇ ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਘੇਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਬੈਠੇ ਮਿਲਣਗੇ!‘‘

‘‘ ਕੋਈ ਗ਼ੈਰਤਮੰਦ ਇਨਸਾਨ ਜੇ ਹਿੰਮਤ ਜੁਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਬੈਠੀ ਹਾਂ ਪੰਜ ਨੰਬਰ ਵਾਰਡ, ਪੀ. ਜੀ. ਆਈ. ਚੰਡੀਗੜ ਵਿਚ! ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਝਾਕ ਕੇ ਏਨਾ ਕਹਿਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਤਾਂ ਕਰੇ ਕਿ - ਹੈਵਾਨੀਅਤ ਦੀ ਹਦ ਹਾਲੇ ਪਾਰ ਨਹੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਔਰਤ ਜ਼ਾਤ ਨੂੰ ਇਨਸਾਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੈ!’’

ਡਾ: ਹਰਸ਼ਿੰਦਰ ਕੌਰ, ਐਮ ਡੀ,
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਹਿਰ,
28, ਪ੍ਰੀਤ ਨਗਰ, ਲੋਅਰ ਮਾਲ,
ਪਟਿਆਲਾ।
ਫੋਨ ਨੰ: 0175-2216783

20/08/2014