ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ 'ਚੰਦਾ ਮਾਮਾ' ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਆਖਿਰ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ? ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਕਿਵੇਂ ਬਣੇ ‘ਤੇ ਕਿਉਂ ਅਖਵਾਏ?

ਇੱਕ ਮਕਬੂਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰੋੜਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ 'ਥੀਆ' ਨਾਂ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿ ਘੁੰਮਦੇ ਘੁਮਾਉਂਦੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆ ਟਕਰਾਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਟੁਕੜੇ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਿਲਰ ਗਏ। ਥੀਆ-ਧਰਤੀ ਦੀ ਟੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੀਆ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਚਮਕਦਾਰ ਰਿੰਗ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਛੱਲੇ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਅੱਜ ਕੱਲ ਦੇ ਸ਼ਨੀ ਦੇ ਛੱਲਿਆਂ ਵਰਗੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਇਹ ਟੁਕੜੇ ਹੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਇਹ ਛੱਲੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਖਿੱਚ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਕੱਢਣ ਲੱਗ ਗਏ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਆਖਦੇ ਹਾਂ ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਵੀਨ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 'ਥੀਆ' ਦੀ ਟੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕੱਠੇ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਇਸੇ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।

ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੇ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ 'ਪੈਨ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ' ਦੇ ਖੋਜੀਆਂ ਨੇ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਿਧਾਂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਮੂਲ ਤੌਰ ਤੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਪਹਾੜਾਂ (ਚੱਟਾਨਾਂ) ਦੇ ਜੋੜੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜਿਹੜੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜਿਓਂ ਲੰਘੇ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਗੁਰੁਤਾ ਬਲ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜਾ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਅੱਖ, ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਖਣ-ਨਰੀਖਣ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਖਿੱਚ ਅੰਦਰ ਆਇਆ ਟੁਕੜਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਕੱਢਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਅਤੇ ਗੋਲ ਰੂਪ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਚੰਦਰਮਾ ਬਣ ਗਿਆ।

ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਸਿਧਾਂਤ ਸੀ ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਸੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਸਿਰਫ ਥੀਆ-ਧਰਤੀ ਟੱਕਰ ਨਾਲ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕੋਈ ਹੋਰ ਚਾਰਾ, ਸਿਧਾਂਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਜਿਹੜੀ ਨਵੀਂ ਦੋਅੰਗੀ ਤੰਤਰ ਸਿਧਾਂਤ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ 'ਡੈਰੀਨ ਵਿਲੀਅਮਸ' ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ 40 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਜਿਹੜਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਉੱਤੇ ਸਵਾਲੀਆ ਨਿਸ਼ਾਨ ਖੜੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
 
ਪੁਰਾਣਾ ਟੱਕਰ ਸਿਧਾਂਤ ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਧਰਤੀ-ਥੀਆ ਟੱਕਰ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਦੇ ਜਿਆਦਾ ਮਕਬੂਲ ਜਾਂ ਪਰਵਾਨਤ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸੰਰਚਨਾ ਨਾਲ ਉਹ ਕਾਫੀ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਕਈ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਚੰਦਰਮਾ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਜਿਆਦਾ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉ ਣੇ ਸੀ ਭਾਵ ਜਿੰਨੀ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੀ ਦੂਰੀ ਹੁਣ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਘੱਟ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ।

ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਕਕਸ਼ ਧਰਤੀ ਦੀ ਭੂ-ਮਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਤਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੇ 7 ਦਰਜੇ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾ ਸਿਧਾਂਤ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਿਲੀਅਮ ਨੇ ਵਰੁਣ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ 'ਟਰਾਈਟਨ' ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਵਰੁਣ ਦੇ ਪਰਲੇ ਪਾਸੇ ਮੌਜੂਦ 'ਕਾਇਪਰ' ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਭਾਵ ਪਿੰਡ ਹਨ। ਜਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਫੀਸਦੀ 'ਦੋਅੰਗੀ ਤੰਤਰ' ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਵਰੁਣ ਦੇ ਇਸ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਟਰਾਈਟਨ ਦਾ ਕਕਸ਼ ਵੀ ਵਰੁਣ ਦੀ ਭੂ-ਮਧ ਰੇਖਾ ਤੇ 67 ਦਰਜੇ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਵਾਂ 'ਦੋਅੰਗੀ ਸਿਧਾਂਤ' ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਕਈ ਛੁਪੇ ਹੋਏ ਰਾਜ਼ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇਗੀ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇਗਾ।
 
ਸੰਜੀਵ ਝਾਂਜੀ ਜਗਰਾਉਂ।
ਮੋ : 8004910000