ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ "ਨਿਊਟਨ ਅਤੇ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਜੇਮਜ਼ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਇਕੱਲਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ।" 
 
ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੋਜ ਲਈ ਉਸਦੇ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਹਾਂ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ: ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ (ਬਿਜਲੀ + ਚੁੰਬਕ) ਦਾ  ਸਿਧਾਂਤ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਿਤਾਮਾ ਵਜੋਂ ਬਣਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲ਼ੀ। ਉਸਨੇ ਗਣਿਤ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।
 
ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਬਾਰੇ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਐਲਬਰਟ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ: "ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁੱਗ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਜੇਮਜ਼ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।" 

"ਸਾਪੇਖਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿਧਾਂਤ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੇ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।"
 
"ਜੇਮਜ਼ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈਲ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।"
 
ਜਦੋਂ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਨਿਊਟਨ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: "ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਮੈਕਸਵੈਲ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹਾਂ !"
 
ਸਕੌਸ਼ੀ ਗਿਆਨ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਜਰਮਨ ਦਰਸ਼ਨਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਰੋਮਾਂਚਵਾਦ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਗਣਿਤ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਵਿਕਟੋਰੀਅਨ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਬਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਜੇਮਜ਼ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਾਕਿਰਤਕ ਦਰਸ਼ਨ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਸੀ: ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਣਿਤ, ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ, ਤਰਕ, ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨਸ਼ਾਸਤਰ, ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਸੁਹਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਸਜਾਵਟੀ ਕਲਾ, ਕੁਦਰਤੀ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਨਿੱਜੀ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਬਿਜਲਈ ਅਤੇ ਜੰਤਰਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਅਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਆਦਿ।
 
ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ 'ਤੇ ਸੰਖੇਪ ਝਾਤ ਪਾਵਾਂਗੇ। 
 
ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਇਹ ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨੇ ਵੀ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੇ ਪੜਦਾਦਾ ਨੇ ਡੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ 'ਹਰਮਨ ਬੋਰਹਾਵੇ' ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਡਾਕਟਰੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਤਰਜਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਚਾਚਾ ਉਸ ਵਫ਼ਦ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਅਨੁਭਵਿਕ 'ਭਾਰ' ਅਤੇ 'ਮਾਪ' ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜੇਮਜ਼ ਦਾ ਪਿਤਾ ਜੌਹਨ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਇੱਕ ਜ਼ਮੀਨ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਵਕੀਲ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਛਾਪਾ (ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ) ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ 'ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ ਐਡਿਨਬਰ੍ਹਾ' ਅਤੇ 'ਰਾਇਲ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ ਆਰਟਸ' ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਲ਼ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 
 
ਜੇਮਜ਼ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈੱਲ (1831-1879) ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਜਲ-ਚੁੰਭਕੀ (ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ) ਤਰੰਗਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਭੌਤਿਕਵਿਗਿਆਨ, ਗਣਿਤ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਧੁਨਿਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
 
ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦਾ ਜਨਮ ਐਡਿਨਬਰ੍ਹਾ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ 13 ਜੂਨ,1831 ਵਿੱਚ ਐਡਿਨਬਰਾ ਵਿਖੇ, ਜੌਹਨ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੇ ਇੰਡੀਆ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ 14 ਨੰਬਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਘਰ ਹੁਣ 'ਜੇਮਜ਼ ਕਲਾਰਕ ਮੈਕਸਵੈਲ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ' ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਅਮੀਰ ਬਾਪ ਮਿਡਲਬੀ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਕੀਲ (ਐਡਵੋਕੇਟ) ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਕੇਅ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਪੇਟ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ਼ 6 ਦਸੰਬਰ 1839 ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਈ। ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੇਲੇ ਜੇਮਜ਼ ਸਿਰਫ 8 ਸਾਲ ਦਾ ਬੱਚਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਇਸ ਸਦਮੇ ਨੇ ਗਹਿਰਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਉਲਾਦ ਸੀ।
 
ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਚਚੇਰੀ ਭੈਣ 'ਜੇਮੀਮਾ ਵੇਡਰਬਰਨ' ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸਨੇ ਗਲਾਸਗੋ ਤੋਂ 'ਵਿਲੀਅਮ ਥਾਮਸਨ' (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 'ਲਾਰਡ ਕੇਲਵਿਨ') ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਗਣਿਤ ਵਿਗਿਆਨੀ 'ਹਿਊ ਬਲੈਕਬਰਨ' ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਚਚੇਰੀ ਭੈਣ, ਜੇਮੀਮਾ ਰਸਕਿਨ, ਪਾਣੀਰੰਗਾਂ ਦੀ ਸਫਲ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਟੋਰੀਅਨ ਚਿੱਤਰ ਕਲਾ 'ਚ ਮਾਹਰ ਸੀ। 'ਮਿਲੇਸ' ਅਤੇ 'ਲੈਂਡਸੀਅਰ' ਵਰਗੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ।
 
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇਮਜ਼ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਸਮਾਜਿਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ। ਮੈਕਸਵੈਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਚਾਚੀ 'ਜੇਨ' ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ, ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਕੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਹਿਮਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਲਪਨਿਕ ਅਤੇ ਅਸਲ ਨਮੂਨਿਆਂ, ਔਜਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਹੇਰਫੇਰ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ।
 
ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਸਮੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਘਰ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਮੈਕਸਵੈੱਲ, ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਅਤੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਮਾਡਲਾਂ ਵੱਲ੍ਹ ਆਕਰਸ਼ਤ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ 14 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਵਕਰ ਅਤੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਦੇ ਗਣਿਤ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਪਿੰਨ ਅਤੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਲਿਖਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਧਾਰਨਾ ਦਾ ਗਣਿਤ, ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਗਤਿਕ ਸਿਧਾਂਤ, 'ਭੂਆਂਟਣਾ ਲਾਟੂ' ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ, ਸਾਬਣ ਦੇ ਬੁਲਬਲੇ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
 
10 ਸਾਲ ਦੀ ਅੱਲੜ ਵਰੇਸੇ ਹੀ ਉਹ 'ਐਡਿਨਬ੍ਹਾ ਅਕਾਦਮੀ' 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਣ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 'ਪੀਟਰ ਗੁਥਰੀ ਟੇਟ' ਸੀ, ਜੋ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵੀ ਬਣਿਆ। ਜੇਮਜ਼ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ 60 ਦੇ ਕਰੀਬ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਹਿਪਾਠੀ, 'ਡਬਲਯੂ ਮੈਕਫਰਲੇਨ' ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੇਮਜ਼ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈੱਲ, ਜਦੋਂ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ, ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪੇਂਡੂ, ਕੁਝ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਲਈ ਅਜੀਬ ਸੀ। ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗੰਵਾਰ (ਡਾਫਟੀ) ਸੱਦਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਛੇੜਨ ਵਾਲ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ, ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸ਼ੈਤਾਨੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਵਰ੍ਹਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕੱਲਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੇ ਤੇ ਵਿਚਾਰਹੀਣ ਸਾਥੀਆਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਵੀ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ।
 
ਸਿਰਫ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 'ਐਡਿਨਬਰ੍ਹਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ' ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਰਚੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ। 1850 ਵਿੱਚ ਉਹ 'ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ' ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਦੀਆਂ ਬੇਮਿਸਾਲ ਕਬਲੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਉਸ ਦਾ ਗਣਿਤ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕ, 'ਵਿਲੀਅਮ ਹੌਪਕਿਨਜ਼', ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ "ਰੈਂਗਲਰ ਮੇਕਰ" ਸੀ (ਰੈਂਗਲਰ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੈਂਬਰਿਜ ਵਿਖੇ ਗਣਿਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਮਾਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ)। ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਕਸਵੈੱਲ 1860 ਤੱਕ 'ਐਬਰਡੀਨ' ਦੇ 'ਮਾਰਿਸਚਲ ਕਾਲਜ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਕਿਰਤਕ ਦਰਸ਼ਨਸ਼ਾਸਤਰ' ਦਾ ਪ੍ਰਾਧਿਆਪਕ ਬਣਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ 'ਕਿੰਗਜ਼' ਵਿਖੇ 'ਪ੍ਰਾਕਿਰਤਕ ਦਰਸ਼ਨਸ਼ਾਸਤਰ' ਅਤੇ 'ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ' ਦਾ ਪ੍ਰਾਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਲਈ ਲੰਡਨ ਚਲਾ ਗਿਆ। 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1856 ਵਿੱਚ, 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ, ਜੇਮਜ਼ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਖੋਜ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ। ਸੰਨ 1871 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਵਿਖੇ 'ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਭੌਤਿਕਵਿਗਿਆਨ' ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਾਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਅਹੁਦਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1874 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ 'ਕੈਵੇਂਡਿਸ਼ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
 
'ਐਬਰਡੀਨ' ਵਿਖੇ, ਜੇਮਜ਼ ਨੂੰ 1857 ਦੇ 'ਐਡਮਜ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ' ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ: ਸ਼ਨੀ ਦੇ ਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਤੀ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੜਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ 16 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਨਾਮ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੜਿਆਂ ਦੀ ਭੌਤਿਕ ਰਚਨਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਆਖਰਕਾਰ ਗਣਿਤਿਕ ਤਰਕ ਦੁਆਰਾ, ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਕਿ ਕੜਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਤਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਛੋਟੇ ਕਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ। ਉਸਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਉਸ ਲਈ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ, ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਲਗਭਗ ਸੌ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 'ਵੋਏਜਰ-1' ਪੁਲਾੜ ਵਿਮਾਨ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ।
 
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੈਕਸਵੈਲ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕੀ ਦਾ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੂਰਭਾਸ਼, ਰੇਡੀਓ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ ਰੇਡਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਉਸਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਅਤੇ ਸੂਤਰੀਕਰਨਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੇਮਜ਼ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕਤਾ ਬਾਰੇ ਪਿਛਲੀਆਂ ਖੋਜਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ, ਉਸਨੇ ਚੁੰਬਕਤਾ, ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਛਾਲ ਮਾਰੀ। ਉਸਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਕੰਮ ਨੇ 1900 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੁੰਜਿਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੇ ਸਾਪੇਖਤਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
 
ਜੇਮਜ਼ ਨੇ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕਤਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੰਮ 'ਮਾਈਕਲ ਫੈਰਾਡੇ' ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕੀ ਰੇਖਾਵਾਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ  ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ 'ਫੈਰਾਡੇ', 'ਰੀਮੈਨ' ਅਤੇ 'ਗੌਸ' ਦੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਅਜੇ ਤੱਕ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਚਾਰ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਬਿਜਲੀ, ਚੁੰਬਕਤਾ ਅਤੇ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਤਰੰਗਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ। ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ 'ਮੈਕਸਵੈਲ ਦੀਆਂ ਸਮੀਕਰਨਾਂ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 
ਜੇਮਜ਼ ਨੇ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀ ਇੱਕ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਤਰੰਗ ਦੀ ਗਤੀ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇੱਕ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਤਰੰਗ ਦੀ ਗਤੀ ਲਗਭਗ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨਤੀਜੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਇੱਕ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਤਰੰਗ ਹੈ। 1862 ਵਿੱਚ ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈਲ ਨੇ ਲਿਖਿਆ: "ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਿੱਟੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਉਸੇ ਮਾਧਿਅਮ ਦੀਆਂ ਅਨੁਪ੍ਰਸਥ (ਤਿਰਛੀਆਂ) ਲਹਿਰਾਂ ਹਨ ਜੋ ਬਿਜਲਈ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕੀ ਵਰਤਾਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।"
 
ਇਹ ਇੱਕ ਕਮਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕਤਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵੀ। ਬਿਜਲੀ, ਚੁੰਬਕਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਇਕਹਿਰੇ ਵਰਤਾਰੇ ਦੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਵਜੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: "ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਤਰੰਗਾਂ।"
 
ਜੇਮਜ਼ ਨੇ 'ਸੰਖਿਆਕੀ ਯੰਤ੍ਰਿਕੀ' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗੈਸ ਦੇ ਅਣੂਆਂ ਦੀਆਂ ਤਾਪਗਤਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ। ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਸਿਧਾਂਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਸਿਰਫ ਅਣੂ ਦੀ ਗਤੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਨੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਅਣੂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦੁਰਲੱਭ ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ 'ਪਲਾਜ਼ਮਾ' ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 
ਜੇਮਜ਼  ਨੇ ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਰੰਗ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ 'ਤ੍ਰੈਵਰਣਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ' ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਲਾਲ, ਹਰੇ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਫਿਲਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋ ਬਣਾਈ। ਤ੍ਰੈਵਰਣਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਆਧੁਨਿਕ ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ।
 
ਉਸਦੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਸਨੇ 2 ਜੂਨ 1858 ਨੂੰ ਮੈਰੀਸ਼ਲ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਦੀ ਧੀ 'ਕੈਥਰੀਨ ਮੈਰੀ ਡੇਵਰ' ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੇਔਲਾਦ ਸੀ ਰਿਹਾ। ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈਲ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਧਾਰਮਿਕ ਖਿਆਲਾਂ  ਦਾ ਆਦਮੀ ਵੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 'ਚਰਚ ਆਫ ਸਕਾਟਲੈਂਡ' ਦਾ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਿਆਣਾ ਬੰਦਾ (ਬਜ਼ੁਰਗ) ਵੀ ਬਣਿਆ। ਉਸਦੇ ਜੀਵਨੀ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ "ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ... ਬੇਮਿਸਾਲ ਭਗਤੀ" ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 
 
ਜੇਮਜ਼ ਦਾ ਖਾਸ ਤੋਹਫ਼ਾ ਜਟਿਲ ਸਿਧਾਂਤਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਯਿੰਗ ਗਣਿਤਿਕ ਤਰਕ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੀਆਂ ਬਿਜਲਚੁੰਬਕੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀਆਂ ਸੰਪੂਰਣ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਗਣਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਰਹੱਸਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸਰਲ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। 'ਰਿਚਰਡ ਫੇਨਮੈਨ' ਨੇ ਮੈਕਸਵੈਲ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ: "ਮਾਨਵਜਾਤੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਲੰਬੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਅੱਜ ਤੋਂ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਬਿਜਲਗਤਿਕੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੀ ਖੋਜ ਵਜੋਂ ਨਿਰਣਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।"
 
1877 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਣ ਲੱਗੀ। ਕੈਵੇਂਡਿਸ਼ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਹੁਤ ਵਿਗੜ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕੀਤੀ ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਜੀਉਣ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਬਚਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 1879 ਵਿੱਚ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ। ਮਿਤੀ 5 ਨਵੰਬਰ 1879 ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ, ਓਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ਼ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਪੇਟ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਪ੍ਰੰਤ ਉਸਨੂੰ ਕਿਰਕੁਡਬ੍ਰਾਈਟ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਪਾਰਟਨ ਵਿਖੇ ਚਰਚ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ।
 
ਅੰਤ 'ਚ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਮਜ਼ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਦਿੱਗਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।  ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਹੋਰ ਮਹਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ - ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਤਾਜ ਸ਼ਾਨ - ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੇ ਸਮੀਕਰਨ - ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਉਸਨੇ 'ਪੁੰਜ ਸਿਧਾਂਤ' ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।
 
ਉਹ ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ; ਅਤੇ ਉਸਨੇ 'ਵੋਏਜਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ' ਦੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਤੋਂ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਨੀ ਦੇ ਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਗਣਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਸੀ।
 
ਆਪਣੀਆਂ ਮਹਾਨ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ, ਆਪਣੀ ਦੋਸਤੀ, ਨਿੱਜੀ ਦਿਆਲਤਾ ਅਤੇ ਉਦਾਰਤਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸ ਯੁੱਗ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਉਸਦੀ ਲਗਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸੀਸ ਝੁਕਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।