top-strip1jpg.jpg (23388 bytes)
gurraag1-slices_r2_c1.jpg (889 bytes)

ਰਾਗ ਵਿਆਖਿਆ:  ਰੂਪ ਸਿੱਧੂ         ਗਾਇਨ:  ਭਾਈ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ

gurraag1-slices_r2_c4.jpg (835 bytes)


ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ (3)

ਆਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ ॥ ਜੁਗਾਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ ॥
ਸਤਿਗੁਰਏ ਨਮਹ ॥ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਦੇਵਏ ਨਮਹ ॥ 1 ॥

ਵਾਣੀ

  icon-audio-vani2XSolid1-Trans.gif (97 bytes) ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ 5:
ਆਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ॥

- ਭਾਈ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ

ਭੂਮਿਕਾ: ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਤੀਸਰਾ ਰਾਗ ਹੈ ।

ਰਚਨਾਵਾਂ: ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਅਰਜੁਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ, ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ, ਭਗਤ ਰਵੀਦਾਸ ਜੀ ਅਤੇ ਭਗਤ ਨਾਮਦੇਵ ਜੀ (1) ਸਮੇਤ 8 ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 743 ਰਚਨਾਵਾਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪੰਨਾ 151 ਤੋਂ ਪੰਨਾ 346 ਤੱਕ, ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹਨ।

ਵੇਰਵਾ: ਕੁੱਲ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ

ਰਚਨਾਵਾਂ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ 40
ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ 43
ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ 109
ਗੁਰੂ ਅਰਜੁਨ ਦੇਵ ਜੀ 462
ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ 9
ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ 74
ਭਗਤ ਰਵੀਦਾਸ ਜੀ 5
ਭਗਤ ਨਾਮਦੇਵ ਜੀ 1

ਬਾਣੀ: ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਪਵਿਤਰ ਬਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸਲੋਕ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ:-

ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ (ਪੰਨਾ 262)

ਆਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ ॥ ਜੁਗਾਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ ॥
ਸਤਿਗੁਰਏ ਨਮਹ ॥ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਦੇਵਏ ਨਮਹ ॥ 1 ॥

 

ਵਿਆਖਿਆ: ਇਸ ਰਾਗ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਥਾਟ ਭੈਰਵ
ਜਾਤਿ ਔਡਵ ਸੰਪੂਰਣ (ਆਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਅਤੇ ਅਵਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰ)
ਪ੍ਰਾਕਰਿਤੀ ਭਗਤੀਮਈ
ਸਵਰ ਰੇ ਧਾ ਕੋਮਲ ਮਾ ਤੀਵਰ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਸ਼ੁੱਧ ਸੁਰ ਲੱਗਦੇ ਹਨ
ਵਾਦੀ ਰੇ
ਸਮਵਾਦੀ ਪਾ
ਸਮਾ ਸ਼ਾਮ 3 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਤੱਕ (ਚੌਥਾ ਪਹਿਰ)
ਵਰਜਿਤ ਗਾ ਅਤੇ ਧਾ ਆਰੋਹੀ ਵਿੱਚ ਵਰਜਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ
ਆਰੋਹੀ ਸਾ ਰੇ ਮਾ ਪਾ ਨੀ ਸਾ
ਅਵਰੋਹੀ ਸਾਂ ਨੀ ਧੁ ਪਾ ਮਾ ਗਾ ਰੇ ਸਾ, ਨੀ ਸਾ
ਪਕੜ ਸਾ ਰੇ ਮਾ ਪਾ, ਗਾ ਰੇ ਸਾ ਨੀ ਧਾ ਪਾ ਮਾ ਪਾ ਨੀ ਸਾ
ਟਿੱਪਣੀ: ਗਉੜੀ ਰਾਗੁ ਦੀ ਇਕ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਥਾਟ ਪੂਰਬੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਦਾ ਅੰਗ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਗਉੜੀ ਦੇ ਅਨੇਕ ਭੇਦ ਲਿਖੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ " ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ, ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ, ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ, ਗਉੜੀ ਦੱਖਣੀ, ਦੀਪਕੀ, ਪੂਰਬੀ, ਬੈਰਾਗਣ ਅਤੇ ਮਾਝ ਆਦਿ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਭੇਦ ਹੋਰ ਦੂਸਰੇ ਰਾਗਾਂ ਨਾਲ ਸੰਕੀਰਣ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨੀਆਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਭੇਦ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਇਨਾਂ ਦਾ ਗਾਇਨ ਕਰਨ।

darya1.jpg (3265 bytes)

ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਨੂੰ ਲਿਖੋ

(c)1999-2009, 5abi