ਇੱਕ ਜ਼ਾਤੀ ਚਣੌਤੀ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਵੱਧਦੀ ਹੋਈ ‘ਉਮਰ’ ਤੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਵਲੋਂ,
ਇੱਕ ਜ਼ਾਤੀ ਚਣੌਤੀ ਏ।
 
ਤੇਰਾ ਆਪਣਾ ਵਜੂਦ ਤਾਂ ਹੈ ਕੋਈ ਨਾ,
ਤੂੰ ਵੱਕਤ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਵੱਧਦੀ,
ਏਂ।
 
ਤੇਰੀ ਕੀ ਹਸਤੀ ਏ, ਕੇਵਲ ਵੱਕਤ,
ਦੀ ਹੀ ਤੂੰ ਪੂਜਾ ਪਈ ਕਰਦੀ ਏਂ।
 
ਮੰਨਦਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਤੂੰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ,
ਬੜ੍ਹੀ ਹਸਤੀ ਏਂ।
 
ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਚਾਹੇਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਬਚਪਨ,
ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਤੂੰ ਖੋਹ ਸੱਕਦੀ ਏਂ।
 
 
ਐਂਨਾਂ ਹੰਕਾਰ ਨਾ ਕਰੀ ਜਾ ਆਪਣੇ,
ਆਪ ਤੇ ਜੋ ਚਾਹੇਂ ਤੂੰ ਖੋਹ ਸੱਕਦੀ ਏਂ।
ਮੈਂਨੂੰ ਵੀ ਫ਼ਖ਼ਰ ਹੈ ਆਪਣੇ ਬੀਤ ਗਏ,
ਬਚਪਨੇ ਤੇ, ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ,
ਯਾਦਾਂ ਨਹੀਂ ਖੋਹ ਸੱਕਦੀ ਏਂ ।
 
 
ਜੇਕਰ ਦੰਮ ਹੈ ਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਤੂੰ,
ਕਰ ਗ਼ਲਤੀ, ਮੇਰੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ,
ਢੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਉਹ ਯਾਦਾਂ ਤੂੰ ਖੋਹਕੇ
ਦਿਖਾ।
 
ਬਚਪਨਾ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਤੂੰ ਖੋਹ ਲਿਆ,
ਪਰ ਮੇਰੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਮਿਠੀਆਂ,
ਅਤੇ ਨਿਘੀਆਂ ਉਹ ਯਾਦਾਂ ਤੂੰ ਜ਼ਰਾ,
ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮੇਦੀ ਦਾਦੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ,
ਪਹਿਲਾਂ ਰੱਬ ਕੋਲ਼ ਉਹ ਕੀਤੀਆਂ,
ਸਨ ਅਰਦਾਸਾਂ, ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ ਦਿਖਾ।
 
ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਸੀ ਕਈ ਕਈ,
ਰਾਤਾਂ ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮਾਂ ਨੇ ਖਾਣਾਂ, ਬੋਲਣਾਂ ਅਤੇ ਤੁਰਨਾ,
ਸੀ ਸਿੱਖਾਇਆ, ਜ਼ਰਾ ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ,
ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਬਾਪੂ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣਾ,
ਸੀ ਸਿੱਖਾਇਆ, ਜ਼ਰਾ ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ,
ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮੇਰੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ,
ਨੂੰ ਤਰਨਾ ਸੀ ਸਿੱਖਾਇਆ ਜ਼ਰਾ,
ਤੂੰ ਖੋਹਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮੇਰੀ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨੇ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ,
ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਸੀ ਸਿੱਖਾਇਆ,
ਜ਼ਰਾ ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮੇਰੀ ਭੈਣ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ,
ਸੀ ਸਿੱਖਾਇਆ, ਜ਼ਰਾ ਤੂੰ ਖੋਹਕੇ ਤਾਂ,
ਦਿਖਾ।
 
ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗੁੱਟਕਾ,
ਸੀ ਇਨਾਮ ਵਜੋਂ ਪਾਇਆ, ਜ਼ਰਾ ਤੂੰ,
ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਸੀ ਕਈ ਕਈ,
ਰਾਤਾਂ ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਉਹ ਸੌਣ ਵੇਲ਼ੇ ਵੇਖੀ ਮਿੱਠੀ ਮਿੱਠੀ,
ਚੰਦ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਅਤੇ ਤਾਰਿਆਂ,
ਦੀਆਂ ਉਹ ਬਰਾਤਾਂ ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ,
ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ,
ਕਈ ਸਾਰੀਆਂ ਜਮਾਤਾਂ, ਤੂੰ ਖੋਹ ਕੇ,
ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਾਸਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂੰਹ ਤੇ,
ਖਾਦੀਆਂ ਸਨ ਉਹ ਚਾਂਟਾਂ ਤੂੰ ਖੋਹਕੇ,
ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਹੀ,
ਬਾਰ ਦੇਖੇ ਸਨ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਤੰਬੂ ਅਤੇ,
ਕਨਾਤਾਂ ਤੂੰ ਖੋਹਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਉਹ ਨਿਆਣੇਂ ਕੁੱਟ ਮੀਹਾਂ ਵਾਲ਼ੀਆਂ,
ਕੋਠੇ ਤੇ ਕੱਟੀਆਂ ਸਨ ਉਹ ਰਾਤਾਂ,
ਅਤੇ ਬਰਸਾਤਾਂ, ਤੂੰ ਜ਼ਰਾ ਖੋਹ ਕੇ,
ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਜਿਹੜ੍ਹੀਆਂ ਬਚਪਨੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ,
ਸਨ ਉਹ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ, ਤੂੰ ਜ਼ਰਾ ਖੋਹ,
ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਮੇਰੀ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨੇ ਸੁਣਾਈਆਂ ਸਨ,
ਉਹ ਬਾਤਾਂ, ਤੂੰ ਜ਼ਰਾ ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ,
ਦਿਖਾ।
 
ਜਿਹੜ੍ਹੀਆਂ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼,
ਬੀਤਾਈਆਂ ਸਨ ਉਹ ਸੁਨਹਿਰੀ,
ਰਾਤਾਂ, ਤੂੰ ਜ਼ਰਾ ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਕਈ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਸੁਫਨਿਆਂ ਦੇ,
ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਉਹ ਨਾ ਭੁੱਲਣ,
ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ, ਤੂੰ ਜ਼ਰਾ ਖੋਹ,
ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 
ਜਿਹੜ੍ਹੀਆਂ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨੇ “ਕੇਵਲ”,
ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਅਨਮੋਲ ਸੌਗਾਤਾਂ,
ਤੂੰ ਉਹ ਜ਼ਰਾ ਖੋਹ ਕੇ ਤਾਂ ਦਿਖਾ।
 16/09/2020

ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ
 
ਜੇਕਰ ਵਿਛੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਦੋਸਤਾਂ,
ਦੀ ਯਾਦ ਨਾ ਆਵੇ ਤਾਂ ਉਹ,
ਤਨਹਾਈ ਕਿੱਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੇਕਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੋਂ,
ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਖੁੱਸ਼ ਨਾ ਕਰ ਸੱਕਾਂ,
ਉਹ ਉਚਾਈ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੋ ਖਾਣ ਸੋਨਾ ਨਾ ਕੱਢ ਸੱਕੇ,
ਉੱਸ ਦੀ ਖੀਤੀ ਹੋਈ ਖ਼ੁਦਾਈ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੋ ਲਿੱਖਿਆ ਕੋਈ ਪੜ੍ਹ ਹੀ ਨਾ,
ਸੱਕੇ, ਉਹ ਕੀਤੀ ਲਿਖਾਈ ਵੀ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜਿਹੜਾ ਜੀਉਂਦਿਆਂ ਕਮਾਇਆ,
ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਨਾ ਸੱਕੇ ਤਾਂ ਉਹ,
ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਕਮਾਈ ਕਿਸ ਕੰਮ,
ਦੀ?
 
ਜਿਹੜਾ ਬਿਗੜ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ,
ਨਾ ਸੱਕੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕੀਤੀ ਹੋਈ,
ਘੋਰ ਲੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
 
ਉੱਪਰੋਂ ਕਹਿਰ ਦੀ ਗਰਮੀ,
ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੌਣ ਵੇਲ਼ੇ ਉੱਤੇ ਲਈ,
ਹੋਈ ਰਜ਼ਾਈ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੇਕਰ ਸਾਰੀ ਹੀ ਫ਼ਸਲ ਮਰ,
ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਬਿਜਾਈ,
ਅਤੇ ਗੁਡਾਈ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਹ ਹੀ ਨਾ ਹੋ ਸੱਕੇ,
ਉਥੇ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਕੁੜਮਾਈ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜਿੱਸ ਵਿੱਚ ਨਿੰਬੂ ਰੱਸ ਅਤੇ,
ਬਦਾਮ ਹੀ ਨਾ ਪਾਏ ਹੋਣ ਤਾਂ,
ਘੋਲ਼ਕੇ ਬਣਾਈ ਸ਼ਰਦਾਈ ਵੀ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੇਕਰ ਨਿਓਂਦਾ ਖਾਕੇ ਪੰਡਤ,
ਦੇ ਲਾਏ ਹੋਏ ਟੇਵੇ ਠੀਕ ਨਾ,
ਨਿਕਲਣ ਤਾਂ ਉੱਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ,
ਹੋਈ ਦੰਦ ਘਸਾਈ ਹੀ ਕਿਸ,
ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜਿਸ ਕੋਲੋਂ ਰੁਸੇ ਹੋਏ ਰਿਸ਼ਤੇ,
ਹੀ ਨਾ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉੱਸ,
ਦੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਵਡਿਆਈ ਵੀ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਰੱਬ ਨੂੰ,
ਪਿਆਰਾ ਹੋ ਜਾਏ ਤਾਂ ਗੁਆਂਡ,
ਬੱਜ ਰਹੀ ਸ਼ਹਿਨਾਈ ਵੀ ਕਿੱਸ,
ਕੰਮ ਦੀ?
 
ਜੇਕਰ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਣ,
ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਾ ਆਵੇ,
ਤਾਂ “ਕੇਵਲ” ਦੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ,
ਲਿਖਾਈ ਵੀ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ?
 09/09/2020
 

ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ (ਭਾਗ ਦੂਜਾ)
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਜੇਕਰ ਦੋਸਤ ਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ,
ਦੋਸਤੀ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
ਜਿਹੜੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਔਖਾ,
ਵਕਤ ਹੀ ਨਾ ਲੰਘਾ ਸੱਕੇ ਤਾਂ,
ਉਹ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਵੀ ਕਿਸ,
ਕੰਮ ਦੀ।
 
ਜੇਕਰ ਪਾਣੀ ਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ,
ਨਦੀ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
ਜੇਕਰ ਸਮੁੰਦਰ ਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦੇ,
ਤਾਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਕੰਮ ਦੀ।
ਝੂਠੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸੋ ਸਚਾਈ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
 
ਜੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਨਾ ਹੁੰਦਾ,
ਤਾਂ ਨਿਗਾਹ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
ਜੇਕਰ ਹੰਝੂ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਹ,
ਅੱਖ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
 
ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਦਿਲ ਹੀ,
ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਧੜਕਣ ਕਿਸ,
ਕੰਮ ਦੀ।
ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਮਾਂ,
ਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਮਮਤਾ ਵੀ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
 
ਜਿਹੜੀ ਚੜ੍ਹੇ ਹੀ ਨਾ ਤਾਂ ਉਹ,
ਸ਼ਰਾਬ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
ਵਿਸਕੀ ਦੇ ਸ਼ਕੀਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦੀ,
ਰੰਮ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
 
ਜਿਹੜੀ ਗ਼ਰੀਬ ਦਾ ਢਿੱਡ ਹੀ,
ਨਾ ਭਰ ਸੱਕੇ ਉਹ ਸਰਕਾਰ,
ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
ਜੇ ਦੁੱਧ ਹੀ ਨਾ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਉਹ,
ਲਵੇਰ ਵੀ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
ਜੇਕਰ ਸਰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ,
ਨਾ ਹੀ ਚੜ੍ਹੇ ਤਾਂ “ਕੇਵਲ”,
ਉਹ ਸਵੇਰ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੀ।
 09/09/2020

ਔਰਤ ਦੀ ਸਚਾਈ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਸੁਬ੍ਹਾ ਸਵੇਰੇ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,
ਜਾਗੇ ਔਰਤ, ਵੱਕਤ ਸਿਰ ਬੱਚਿਆਂ,
ਨੂੰ ਜਗਾਏ ਔਰਤ।
ਨਾਸ਼ਤਾ ਬਣਾਕੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤਾ,
ਕੇ ਜੋ ਬੱਚਿਆ ਉਹ ਹੀ ਖਾਏ ਔਰਤ।
 
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਸਕੂਲ,
ਪਹੁੰਚਾਏ ਅਤੇ ਸਕੂਲੋਂ ਲਿਆਏ ਵੀ,
ਔਰਤ।
ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਜੂੱਠੇ ਮਾਂਜੇ ਭਾਂਡੇ ਅਤੇ,
ਗੰਦੇ ਕੱਪੜ੍ਹੇ ਧੋ ਕੇ ਸੁਕਾਏ ਔਰਤ।
 
ਫਿਰ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁੱਚਜੀ ਸੱਸ ਦੇ,
ਕੋਲ਼ੋਂ ਭੈੜ੍ਹੇ ਬੋਲ-ਕਬੋਲ ਸੁਣੇਂ ਔਰਤ।
ਕਦੀ ਕਦੀ ਮਰਦ ਦੀਆਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਤੇ.
ਝਿੜ੍ਹਕੇ ਵੀ ਖਾਏ ਔਰਤ।
 
ਜਦੋਂ ਕਿਤੇ ਬੱਚੇ ਜਾਂ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ,
ਦੇ ਸੱਟ-ਚੋਟ ਲੱਗ ਜਾਏ ਤਾਂ ਸੱਭ ਤੋਂ,
ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੁਖੀ ਹੋਵੇ ਔਰਤ।
ਟੱਬਰ ਦੀ ਹਰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ,
ਆਪਣਾ ਸੱਭ ਕੁੱਝ ਲੁਟਾਏ ਔਰਤ।
 
ਪੇਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਆਕੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ,
ਘਰ ਵਸਾਏ ਔਰਤ।
ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਆਕੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ,
ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਲੜ੍ਹੀ ਬਣਾਏ ਔਰਤ।
 
ਆਪਣੀ ਚੁੰਨੀ ਭਾਵੇਂ ਮੈਲ਼ੀ ਹੋ ਜਾਏ,
ਪਰ ਦਾਗ਼ ਲਾਣੇ ਦੇ ਧੋਵੇ ਔਰਤ।
ਉਹ ਘਰ ਬਿਲਕੁਲ ਅਧੂਰਾ ਹੀ,
ਹੁੰਦਾ ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ,
ਔਰਤ।
 
ਭੈੜ੍ਹੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਇੰਝ ਪਏ,
ਤੱਕਣ ਜਦੋਂ ਬੱਸ ਸਟੌਪ ਤੇ ਕੱਲੀ,
ਕਹਿਰੀ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇ ਔਰਤ।
ਜੱਗ ਜਨਣੀ ਜੱਗ ਦੇ ਦੁੱਖ ਪਈ,
ਸਹਿੰਦੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ,
ਬਿਨਾ ਕਸੂਰ ਕੀਤਿਆਂ ਹੀ ਮਾਰੀ,
ਜਾਂਦੀ ਔਰਤ।
 
ਆਪਣੇ ਟੱਬਰ ਦਾ ਬਿਨਾ ਨਾਗਾ,
ਤਿੰਨ ਡੰਗ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਔਰਤ।
ਜੇਕਰ ਖਾਣ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਨਾ ਬਚੇ ਤਾਂ,
ਪਾਣੀ ਪੀ ਕੇ ਖ਼ੁਦ ਭੁੱਖੀ ਹੀ ਸੌਂ ਜਾਏ.
ਔਰਤ।
ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬੇਗ਼ੈਰਤ ਦੇ ਘਰ ਬੇਟੀ,
ਜੰਮਦੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਉਹ ਪੱਥਰ,
ਕਹਿਲਾਏ ਔਰਤ।
 
ਮਾਂ ਪਿਓ ਦੇ ਘਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਕੇ ਫਿਰ,
ਵੀ ਕਿਉਂ ਪਰਾਇਆ ਧੰਨ ਕਹਿਲਾਏ,
ਔਰਤ।
 
ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ‘ਚ ਹਜੇ ਵੀ ਮਰਦ,
ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਚੱਲਦੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਬਣਦਾ,
ਰੁਤਬਾ ਨਾ ਲੈ ਪਾਏ ਔਰਤ।
“ਕੇਵਲ” ਇਸ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਬਣਦਾ,
ਹੱਕ ਨਾ ਪੇਕੀਂ ਨਾ ਸਹੁਰੀਂ ਨਾ ਹੀ,
ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਜਤਾਏ ਔਰਤ।
02/09/2020 

ਸੁੱਖ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਹੇ ‘ਸੁੱਖ’ ਥੌਹ ਪਤਾ ਤੇਰਾ ਕਿੱਥੋਂ ਲਵਾਂ ?
ਤੇਰੇ ਟਿਕਾਣੇਂ ਦਾ ਸਰਨਾਵਾਂ ਕਿਸ ਤੋਂ ਲਵਾਂ ?
 
ਐਂਵੀਂ ਬਣ ਬੈਠਾ ਏਂ ਤੂੰ ਬੜ੍ਹਾ ਹੀ ਦੀਵਾਨਾਂ,
ਫਿਰ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇ ਤੇਰਾ ਹੈ ਕਿੱਥੇ ਏ ਟਿਕਾਣਾ ?
 
ਕਿੱਥੋਂ ਲੱਭਦਾ ਫਿਰਿਆਂ ਹਾਂ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ,
ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਾ ਮਿਲ਼ ਸੱਕਿਆਂ ਏਂ ਤੂੰ ਮੈਂਨੂੰ ?
 
ਤੈਨੂੰ ਲੱਭਦਾ ਫਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਠੀਆਂ ਮਕਾਨਾਂ।
ਨਾਲ਼ੇ ਭਾਲ਼ਾਂ ਬੜ੍ਹੇ ਬੜ੍ਹੇ ਮਾਲਾਂ ਅਤੇ ਦੁਕਾਨਾਂ।
 
ਕਦੀ ਤੈਨੂੰ ਭਾਲ਼ਦਾ ਫਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਹਿੰਗੇ,
ਸੁਆਦਲੇ ਖਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਪਕਵਾਨਾਂ।
 
ਲੱਭਦਾ ਫਿਰਾਂ ਠਰਕੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਡੇਰਿਆਂ।
ਭਾਲ਼ਦਾ ਫਿਰਾਂ ਧਾਰਮਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਥੇਰਿਆਂ।
 
ਜੇ ਤੂੰ ਮਿਲ਼ਦਾ ਏਂ ਬਗ਼ਾਨੀ ਰੋਟੀ ਸੇਕਿਆਂ।
ਲੱਭਦਾ ਫਿਰਾਂ ਤੈਨੂੰ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਪੇਕਿਆਂ।
 
ਤੂੰ ਮਿਲ਼ਦਾ ਏਂ ਬੀੜ੍ਹ ਮੁਹਰੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆਂ।
ਤੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲ਼ਦਾ ਏਂ ਟੱਬਰ ਦੇ ਏਕਿਆਂ।
 
ਤੈਨੂੰ ਲੱਭਦਾ ਫਿਰਾਂ ਮੈਂ ਤੀਵੀਂ ਦੇ ਪੇਕਿਆਂ।
ਕਈ ਕਹਿੰਦੇ ਤੂੰ ਮਿਲ਼ਦਾ ਜਾਕੇ ਠੇਕਿਆਂ।
 
ਉਹ ਸਾਕੀ ਵੀ ਤੈਨੂੰ ਭਾਲ਼ ਰਹੇ ਨੇ।
ਮੈਂਨੂੰ ਵੀ ਤੇਰੇ ਵਾਰੇ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਨੇ।
 
ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ‘ਸੁੱਖ’ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਏ ?
ਸਾਰੇ ਹੀ ਪੁੱਛਦੇ ‘ਸੁੱਖ’ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਏ ?
 
ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਤਾਂ ਦੁੱਖ ਦਾ ਹੀ ਸਰਨਾਵਾਂ ਏ।
ਜਿੱਸਦਾ ਬਿਨ ਨਾਗਾ ਆਉਂਣਾ ਜਾਣਾਂ ਏ।
 
ਅੱਕ ਕੇ ਮੈਂ ਠਾਣੇ ਜਾਕੇ ਇੱਕ ਰੱਪਟ ਲਿਖਾਈ।
ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਨਾ ਮਿਲ਼ ਪਾਈ।
ਦਰੋਗਾ ਕਹਿੰਦਾ ਤੂੰ ਤਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਏਂ ਸੁਦਾਈ।
ਹਸਪਤਾਲ਼ ਜਾਕੇ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਈਂ।
 
ਹੁਣ ਤਾਂ ਹੋ ਗਈ ਉਮਰ ਢਲਾਣ ਤੇ ਹੈ।
ਮੇਰਾ ਹੌਸਲਾ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਥਕਾਨ ਵੀ ਹੈ।
 
ਹਾਂ ਉੱਸ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਏ।
ਹਜੇ ਬਚੀ ਹੋਈ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਆਸ ਏ।
ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹਾ ਮਿਲ਼ ਰਿਹਾ ਧਰਵਾਸ ਏ।
 
ਮੈਂ ਹਾਰ ਨੂੰ ਹਰ ਗਿਜ਼ ਨਹੀਂ ਮਨੂੰਗਾ।
‘ਸੁੱਖ’ ਦਾ ਪਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲੱਭਕੇ ਛੱਡੂੰਗਾ।
 
ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲ਼ਿਆ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਰਿਹਾ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਬਚਪਨਾ ਖੋਹ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੇਰਾ ‘ਸੁੱਖ’ ਮੇਥੋਂ ਅਲੱਗ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
 
ਮੈਂ ਫਿਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਉਦਾਸ।
ਪੂਰੀ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਏ ਮਿਲਣੇ ਦੀ ਆਸ।
 
ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਇਹ ਅਵਾਜ਼ ਆਈ।
ਮੈਂਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਹੋਣੀ ਏ ਸੁਣਵਾਈ।
 
ਤੂੰ ਮੈਂਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕਿਉਂ ਭਾਲ਼ਦਾ ਰਿਹਾ ਏਂ।
ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਤਾਂ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
 
ਮੇਰੀ ਲਗਾਈ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕੋਈ ਕੀਮਤ।
ਮੈਂ ਸਿੱਕੀਆਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਸੀਮਤ।
 
ਮੇਰੀ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਏ ਨਹੀਂ ਕਦੀ ਬੋਲੀ।
ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਜਾਂਦੀ ਏ ਵਿੱਚ ਤੱਕੜ੍ਹੀ ਤੋਲੀ।
 
ਮੈਂ ਵੱਸਦਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੁਸਕਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਮੈਂ ਵੱਸਦਾ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੇ ਸਾਜਾਂ ਦੇ ਤਾਂਨ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਸਾਰੇ ਟੱਬਰ ਨਾਲ਼ ਬੈਠਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਟੱਬਰ ਦੇ ਸੰਤੋਖ ਨਾਲ਼ ਜਿਉਂਣੇ ਜੀਂਣ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
 
ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਖਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਫਲਤਾ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਮਾਂ ਦੀ ਨਿੱਗੀ ਜਿਹੀ ਕੋਮਲ ਮਮਤਾ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਹਰ ਪੱਲ ਤੇਰੇ ਨਾ ਹੀ ਤਾਂ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
‘ਤੇ ਬਾਰ ਬਾਰ ਹੀ ਤੈਂਨੂੰ ਇਹੀ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
 
ਜਿਹੜਾ ਕੋਲ਼ ਏ, ਮਾਣ ਉੱਸਦਾ ਸਕੂਨ ਤੂੰ।
ਅੱਜ ਸੋਹਣਾ ਜੀ ਲੈ, ਕੱਲ੍ਹ ਦਾ ਨਾ ਸੋਚੀਂ ਤੂੰ।
ਕੱਲ੍ਹ ਵਾਰੇ ਸੋਚਕੇ, ਅੱਜ ਨਾ ਖੋਹ ਲਈਂ ਤੂੰ।
ਮੇਰੇ ਲਈ, ਕਦੀ ਨਾ ਐਵੀਂ ਨਾ ਸੋਚੀਂ ਤੂੰ।
ਮੇਰੇ ਲਈ, ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਕਦੀ ਨਾ ਰੋਵੀਂ ਤੂੰ।
ਮੈਂ ਸਦਾ ਹੀ ਦੇਖਣਾ ਚਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਸੁਖੀ ਤੂੰ।
 
ਮੈਂਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਦਾ ਟੋਲ਼ੀ ਤੂੰ।
ਉੱਥੇ ਹੀ ਮੈਂਨੂੰ ਮਿਲ਼ ਪਾਉਂਗਾ ਤੂੰ।
 
ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਤੇਰੇ ਪਾਸ।
ਹੁਣ ਤੂੰ ਨਾ ਲਾਈਂ ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਕਲਾਸ।
ਅੱਜ ਤੋਂ ਛੱਡ ਦੇ ਕਰਨੀ ਮੇਰੀ ਤਲਾਸ਼।
ਮੈਂ ਤਾਂ ਹਾਂ “ਕੇਵਲ” ਇੱਕ ਅਹਿਸਾਸ।
 27/08/2020

ਬੰਦਾ ਕੀ ਭਾਲ਼ਦੈ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਬੱਚਾ ਜੰਮਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਵਾਰ,
ਡਾਕਟਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਕੇ,
ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇੱਕ,
‘ਭਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਜੰਮਣ ਵੇਲ਼ੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਇੱਕ,
ਬੜ੍ਹੀ ਹੀ ਸੁਗੜ੍ਹ ਸਿਆਣੀ ਨਰਸ,
ਜਾਂ ਇੱਕ ‘ਦਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਮੱਝ ਤੋਕੜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ,
ਸੱਜਰੀ ਸੂਈ ਹੋਈ ਮੱਝ ਲਿਆਕੇ,
ਪ੍ਰਵਾਰ ਦੇ ਲਈ ‘ਦੁੱਧ, ਲੱਸੀ ‘ਤੇ,
ਮਲ਼ਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸਣ ਕਰਨ,
ਅਤੇ ਘਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਦੇ,
ਲਈ ਇੱਕ ‘ਮਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਕਾਕਾ ਬਾਰਾਂ ਪਾਸ ਕਰ,
ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਕਾਕੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਲਜ,
ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਾਕੇ ਇੱਕ ਉੱਚੀ,
‘ਪੜ੍ਹਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਕਾਕਾ ਵਿਆਹੁਣ ਦੀ ਉਮਰ,
ਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਪ੍ਰਵਾਰ ਸਾਰੇ,
ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਚ ਕਾਕੇ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ,
ਦੀ ਗੱਲ ਬਾਤ ਚਲਾਕੇ ਕਾਕੇ ਦੀ,
ਇਕ ‘ਸਗਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਵਾਲ਼ ਕਾਲ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ,
ਜਵਾਨ ਹੋਕੇ ਉਹੀ ਮੁੰਡਾ ਵਾਲ਼ਾਂ,
ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ‘ਰੰਗਾਈ’,
ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ਼ ਝੜਣ ਲੱਗ,
ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹੀ ਮੁੰਡਾ ਵੱਡਾ ਹੋਕੇ,
ਨਵੇਂ ਵਾਲ਼ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ,
ਵਧੀਆ ਜਿਹੀ ‘ਦਵਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਵਾਲ਼ ਉੱਗਕੇ ਲੰਮੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ,
ਤਾਂ ਬੋਦਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ,
ਵਧੀਆ ਜਿਹਾ ‘ਨਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਵਾਲ਼ ਥੋੜੇ ਥੋੜੇ ਚਿੱਟੇ ਹੋਣ,
ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਬੰਦਾ ਡਾਕਟਰਾਂ,
ਨਾਲ਼ ਬੜ੍ਹੀ ਹੀ ‘ਸਿਰ ਭਕਾਈ’, 
ਮਾਰਦੈ।
 
ਬੰਦਾ ਦਾਹੜੀ ਮੁੱਛਾਂ ਅਤੇ ਸਿਰ,
‘ਚੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚੁਣ ਚੁਣਕੇ ਹੱਥਾਂ,
ਅਤੇ ਮੋਚਨੇ ਨਾਲ਼ ਚਿੱਟੇ ਵਾਲ਼ਾਂ,
ਦੀ ‘ਪਟਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਚਿੱਟੇ,
ਵਾਲ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧਣ ਲੱਗ,
ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਬੰਦਾ ਚਿੱਟੇ ਵਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ,
ਰੰਗਣ ਦੀ ਇੱਕ ‘ਡਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਐਂਓਂ ਲਗਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਾਨ,
ਨੂੰ ਚਿੱਟੀ ਕੱਲਰ ਦੀ ਢੇਰੀ ਪਸੰਦ,
ਨਾ ਆਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਪਿੰਡ ਨੇੜਲੀ,
ਕਾਲ਼ੀ ਜ਼ਮੀਨ “ਨਿਆਂਈਂ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਮੂੰਹ ਸਿਰ ਨੂੰ ਕਾਲ਼ਕ ਲਾਈ,
ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਅੱਧਖੜ੍ਹ ਉਮਰੇ ਉੱਸਦੀ,
ਧਰਮ ਪਤਨੀ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰੀ,
ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਬੰਦਾ ਬੜੀ ਹੀ ਜਲਦੀ,
ਆਪਣੀ ‘ਕੁੜਮਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੀ ਬੜੀ,
ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਘਰ
ਦੀ ਸਫਾਈ ‘ਤੇ ਨਾਲ਼ ਰੋਟੀ-ਟੁੱਕ,
ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਇੱਕ ‘ਮਾਈ’,
ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਬੰਦੇ ਦੇ ਸਿਰ ਮੂੰਹ ਤੇ ਕਈ,
ਸਾਲ ਕਾਲ਼ਕ ਧੱਪਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ,
ਨਾਲ਼ ਚੇਹਰਾ ਸੁੱਜ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ,
ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ਼ੋਂ ਸੋਜਸ਼ ਘਟਾਉਣ,
ਲਈ ਉਹ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਜਿਹੀ,
‘ਦਵਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਉਹੀ ਬੰਦਾ ਅੱਸੀ ਕੁ ਸਾਲ,
ਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਕਾਲ਼ਕ,
ਲਾਉਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਤਾਂ,
ਉਹ ਆਨੇ ਵਾਲ਼ੀ ਜਗਾਹ ਆ,
ਜਾਂਦੈ।
ਤਾਂ ਉਹੀ ਬੰਦਾ ਅਖ਼ੀਰ ਨੂੰ ਮੁੜ,
ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਇੱਕ,
‘ਸਚਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਉਹੀ ਬੰਦਾ ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ,
ਤਾਂ ਉਹ ਜਟੇਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗਾਹ,
ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਂਦੈ।
 
ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪੰਡਤ ਕੋਲ਼ੋਂ ਘਰ,
ਵਿੱਚ ਹੀ ਵੇਦਾਂ ਦੀ ਕਥਾ ਅਤੇ,
‘ਪੜ੍ਹਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਜਦੋਂ ਪੰਡਤ ਨੂੰ ਨਿਉਂਦੇ ਤੇ ਖਾਣ,
ਨੂੰ ਖ਼ੂਬ ਮਿਲ਼ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਪੰਡਤ,
ਉੱਥੇ ਹੀ ਸੌਂਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿੱਘੀ,
ਜਿਹੀ ਤੇ ਸਾਫ ‘ਰਜ਼ਾਈ’ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 
ਉਹੀ ਪੰਡਤ ਬੰਦੇ ਦੇ ਪਿਤਰਾਂ ਨੂੰ,
ਖਾਣਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ,
ਫੀਸ ਅਤੇ ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੀ ਕੀਤੀ,
ਹੋਈ “ਕੇਵਲ” ‘ਦੰਦ ਘਸਾਈ’,
ਵੀ ਭਾਲ਼ਦੈ।
 20/08/2020

ਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸੀਂ ਪੀਆ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਝਾਂਜਰ ਪੈਰੀਂ ਪਈ ਛਣ ਛਣ ਛਣਕੇ।
ਪਾਏ ਹਾਰ ਦੇ ਵੀ ਲਿਸ਼ਕਣ ਮਣਕੇ।
ਵੀਣੀ ਪਾਇਆ ਚੂੜ੍ਹਾ ਵੀ ਪਿਆ ਖਣਕੇ।
ਜੇ ਆਵੇ ਸੁਨੇਹਾ ਮਾਹੀ ਦੇ ਆਉਂਣ ਦਾ।
ਹੁਣ ਆਇਆ ਮਹੀਨਾ ਸਾਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦਾ ਪੇਕੇ ਘਰ ਆਉਂਣ ਦਾ।
 
ਤੀਆਂ ‘ਚ ਧੀਆਂ ਰਲ਼ ਆਈਆਂ ਨੇ।
ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਵਣ ਮਾਵਾਂ ਜਾਈਆਂ ਨੇ।
ਵੇਖਣ ਆਈਆਂ ਚਾਚੀਆਂ ਤਾਈਆਂ ਨੇ।
ਹੁਣ ਚੜ੍ਹਿਆ ਮਹੀਨਾ ਸਾਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦਾ ਪੇਕੇ ਘਰ ਆਉਂਣ ਦਾ।
ਰਲ਼ ਮਿਲ਼ ਹਲਵਾ ਪੂੜ੍ਹੇ ਪਕਾਉਂਣ ਦਾ।
ਮਾਹੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦੇਸੋਂ ਪਰਤ ਆਉਂਣ ਦਾ?
 
ਪਿੱਪਲ਼ ਬਰੋਟੇ ਜਦੋਂ ਪੀਘਾਂ ਪਾਈਆਂ।
ਪੀਘਾਂ ਰਲ਼ ਦੂਰ ਅਸਮਾਨੀਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ।
ਹੁਣ ਆਇਆ ਮਹੀਨਾ ਸਾਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦਾ ਪੇਕੇ ਘਰ ਆਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦਾ ਤੀਆਂ ਮਨਾਉਂਣ ਦਾ।
 
ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਣ ਨਾ ਕਿਤੇ ਭਰਜਾਈਆਂ।
ਚਾਅ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਮਾਵਾਂ ਜਾਈਆਂ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾ ਪੇਕੀਂ ਪੀਘਾਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ।
ਹੁਣ ਆਇਆ ਮਹੀਨਾ ਸਾਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦਾ ਤੀਆਂ ਮਨਾਉਂਣ ਦਾ।
ਕਦੀ ਧੁੱਪ ‘ਤੇ ਕਦੀ ਛਾਂ ਹੋਣ ਦਾ।
 
ਬਿਨ ਚਰਖ਼ੇ ਵੀ ਮੇਲਾ ਮੀਣਾਂ ਏ।
ਬਿਨ ਮਾਹੀ ਵੀ ਕਾਹਦਾ ਜੀਣਾਂ ਏ।
ਹਰ ਪੱਲ ਅਧੂਰਾ ਅਤੇ ਹੀਣਾਂ ਏ।
ਹੁਣ ਚੜ੍ਹਿਆ ਮਹੀਨਾ ਸਾਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦੇ ਪੇਕੀਂ ਘਰ ਆਉਂਣ ਦਾ।
ਮਾਹੀ ਪ੍ਰਦੇਸੋਂ ਪਰਤ ਆਉਂਣ ਦਾ?
 
ਅਸਮਾਨੋਂ ਕਿਣੀਆਂ ਵੀ ਵਰਸਣ।
ਅੱਖਾਂ ਮਾਹੀ ਨੂੰ ਪਈਆਂ ਤਰਸਣ।
ਸਹੇਲੀਆਂ ਈਹੋ ਸਵਾਲ ਹੀ ਕਰਸਣ।
ਹੁਣ ਚੜ੍ਹਿਆ ਮਹੀਨਾ ਸਾਉਂਣ ਦਾ।
ਰਲ਼ ਮਿਲ਼ ਕਿੱਕਲੀ ਪਾਉਂਣ ਦਾ।
ਧੀਆਂ ਦੇ ਪੇਕੀਂ ਘਰ ਆਉਂਣ ਦਾ।
 
ਪ੍ਰਦੇਸੋਂ ਮਾਹੀ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਧੀ,
ਧੀਆਣੀ ਦਾ ਰੱਬ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ।
ਉਡੀਕ ਉਡੀਕ ਹੁਣ ਥੱਕ ਗਈਆਂ ਨੇ,
ਅੱਖੀਆਂ ‘ਤੇ ਮੁੱਕ ਗਈ ਏ ਹੁਣ ਆਸ।
ਛਿਪਿਆ ਸੂਰਜ ਖੜ੍ਹ ਗਈ ਏ ਰਾਤ।
ਦਰਿਆ ਕੰਡਿਓਂ ਬਾਹਰ ਹੋਏ ਫਿਰਦੇ,
ਨੇ, ਰਾਵੀ, ਸਤਲੁਜ ਅਤੇ ਬਿਆਸ।
ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਬੜਾ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ,
ਏ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੁੱਕੀ ਜਾਂਦੀ ਏ ਆਸ।
ਬੇਬੱਸ ਹੋ ਗਈ ਹਾਂ ਮੈਂ, ਉੱਪਰੋਂ ਮੌਸਮ,
ਨੇ ਲਾ ਰੱਖੀ ਏ ਨਾ ਮੁੱਕਣੀ ਬਰਸਾਤ।
 
ਮਾਹੀ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਦੀ ਕਰਨੀ ਪਈ,
ਆਂ ਰੱਬਾ ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਝੁੱਕਕੇ ਅਰਦਾਸ।
ਰੱਬ ਜੀ “ਕੇਵਲ” ਹੋ ਸੱਕੇ ਤਾਂ ਇਸ,
ਸੱਜਰੀ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਧੀ ਧੀਆਣੀ,
ਦੀ ਕਰਵਾ ਦਿਓ ਪ੍ਰਦੇਸ ਗਏ ਪਤੀ,
ਨਾਲ਼ ਹੁਣ ਉੱਸ ਧੀ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ।
 13/08/2020

ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਕਾਰ ਨਾ ਰਹੇ  (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ
 
ਨਾ ਉਹ ਆਦਰ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਸਤਕਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਤਿਓ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਪਿਆਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
ਨਾ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ,
ਹੀ ਰਹੀ, ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਦੇ,
ਮਿਆਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ,
ਹੀ ਰਹੀ, ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਵਿੱਚ,
ਕੋਈ ਰੁਜ਼ਗ਼ਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
 ਨਾ ਉਹ ਦੋਸਤ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਬੇਲੀ ਯਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਦਿਲ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਦਿਲਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
ਨਾ ਉਹ ਯਕੀਨ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਇਤਵਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਸਰਪੰਚ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਚੌਂਕੀਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
ਨਾ ਉਹ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਜੈਲਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਕੱਚੇ ਘੜ੍ਹੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਘੁਮਿਆਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
ਨਾ ਉਹ ਬਾਣ ਵਾਲ਼ੇ ਮੰਜੇ ਹੀ,
ਰਹੇ, ਨਾ ਉਹ ਮੰਜੇ ਨੁਆਰ ਦੇ,
ਹੀ ਰਹੇ।   
ਨਾ ਉਹ ਪੁਰਾਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਹੀ,
ਰਹੀ, ਨਾ ਉਹ ਸਾਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ,
ਬਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
ਨਾ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਨੇਤਾ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਐਨੇ ਈਮਾਨਦਾਰ ਹੀ,
ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਪੁਰਾਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
 
ਨਾ ਉਹ ਰਸਾਲੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਰਸਾਲਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਨਾ ਉਹ ਘੋੜੀਆਂ ਤੇ ਘੋੜੇ ਹੀ,
ਰਹੇ, ਨਾ ਉਹ ਘੋੜਸਵਾਰ ਹੀ,
ਰਹੇ।
  
ਨਾ ਉਹ ਦਾਦੀ ਹੀ ਰਹੀ,
ਨਾ ਉਹ ਬਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਨਾਨੀ ਹੀ ਰਹੀ,
ਨਾ ਉਹ ਨਾਨੀ ਨਾਲ਼ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ,
ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਮੌਸਮ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਚੰਦ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ,
ਬਰਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਦਿਨ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਹਸੀਨ ਰਾਤਾਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਨਜ਼ਾਰੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਬਰਸਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਕੁੱਜੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਪਰਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਡੋਲ਼ੀ ਹੀ ਰਹੀ,
ਨਾ ਉਹ ਬਰਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਤੰਬੂ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਕਨਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
  
ਨਾ ਉਹ ਮੋਗ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਚੋਰ-ਝੀਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਮੇਲ਼-ਜੋਲ਼ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਦਲਾਨ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਛੱਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਸੌਗਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਤੱਪੜ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਜਮਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਕਲਮਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ,
ਨਾ ਉਹ ਦਵਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਪੁਰਾਣੇ ਅਸੂਲ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਰਵਾਇਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ “ਕੇਵਲ” ਉਹ ਪਾਂਡੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
06/08/2020

ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਕਾਰ ਨਾ ਰਹੇ  (ਭਾਗ ਦੂਜਾ)
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ
ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਬਾਰੀ ਸਿਰ ਖੂਹ,
ਤੇ ਬੌਲ਼ਦਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਸੀ ਜੋੜ।
ਬੌਲ਼ਦਾਂ ਦੀ ਕਈ ਵਾਰ ਲੱਗ,
ਜਾਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਦੌੜ੍ਹ।
ਮੈਂ ਗਾਧੀ ਉੱਤੇ ਪਰੈਣ ਫੜੀ,
ਬੈਠਾ ਰਹਿੰਦਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੱਕੇ,
ਦਿੰਦੇ ਸੀ ਮੋੜ੍ਹ।
 
ਖੁਹ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਤੂਤ, ਜਾਮਣਾਂ,
ਕਿੱਕਰਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀਆਂ ਸੁਰਖ,
ਲਾਲ ਗ਼ੁੱਮੀਆਂ ਵਾਲ਼ੇ ਠੋਹਰ।
 
ਪਿੰਡ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਹਰਾ ਪਿੱਪਲ਼,
‘ਤੇ ਠੰਡੀਆਂ ਛਾਵਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲ਼ਾ,
ਪੀਙਾਂ ਟੰਗਿਆ ਬੁੱਢਾ ਬੋਹੜ।
ਵਿਹੜੇ ਬੰਨਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਡੰਗਰ,
ਦੇਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਕੋਠੇ ਤੇ ਪੈਲ਼ਾ,
ਪਾਉਂਦਾ ਮੋਰ।
 
ਮਾਂ ਧੋਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਿੰਡ ਦੀ,
ਖੂਹੀ ਤੇ ਕੱਪੜੇ, ਦਾਦੀ ਛੰਡਕੇ,
ਤਾਰ ਤੇ ਸੁੱਕਣੇ ਪਾਉਣ ਤੋਂ,
ਪਹਿਲਾਂ ਆਪੇ ਹੀ ਦਿੰਦੀ ਸੀ,
ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਚੋੜ੍ਹ।
 
ਉਦੋਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ,
ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਵਾਲ਼ੇ ਪੱਕੇ ਜੋੜ੍ਹ।
 
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਬਚਾਉਣ,
ਲਈ ਪੰਜਾਬੀਓ ਹੁਣ ਤੁਸਾਂ,
ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਏ ਮੂੰਹ ਮੋੜ੍ਹ।
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸਾਂ,
ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲੱਗ,
ਰਹੀ ਏ ਥੋੜ੍ਹ।
 
ਪੰਜਾਬੀਓ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸੇ,
ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ਼ੋ ਅਤੇ ਸਾਦਾ ਹੀ,
ਖਾਓ ਪੀਓ, ਪਰ ਨਸ਼ਿਆਂ,
ਵਲ਼ੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਦਾ ਲਈ ਮੂੰਹ,
ਲਵੋ ਮੋੜ੍ਹ।
ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀ,
ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਦਿਤਾ ਏ ਝੰਜੋੜ੍ਹ।
 
ਆਪਣੇ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ,
ਬਚਾਉਣਾਂ ਨਹੀਂ।
ਇਹ ਕੋਈ ਮੁੜ੍ਹਕੇ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ਾ,
ਪਰਾਹੁਣਾਂ ਨਹੀਂ।
ਜੇਕਰ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ਼ ਗਿਆ ਤਾਂ,
ਕੱਲਾ “ਕੇਵਲ” ਨਮਾਣਾਂ ਨਹੀਂ,
ਸਾਰੇ ਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਇਸ ਵਿਰਸੇ,
ਨੇ ਮੁੜ੍ਹ ਆਉਣਾਂ ਨਹੀਂ।
06/08/2020

ਸਾਡਾ ਪੇਂਡੂ ਵਿਰਸਾ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ
 
ਨਾ ਘੱਗਰੇ ਹੀ ਰਹੇ ‘ਤੇ ਨਾ ਉਹ,
ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਘੱਗਰੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਘੱਗਰੇ,
ਪਾਉਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਕਰੂ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਕੋਕਰੂ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ,
ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਕੋਕਰੂ ਪਾਉਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ,
ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਰੇਸ਼ਮੀ ਦੁਪੱਟੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ,
ਡੋਰੇ ਜਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਰੇਸ਼ਮੀ ਦੁਪੱਟੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ,
ਉਹ ਦੁਪੱਟੇ ਪਾਉਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ,
ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਹੁਣ ਚੁੰਨੀ ਹੀ ਰਹੀ ਨਾ ਉਹ,
ਬਹੁਤ ਸਿਰ ਢੱਕਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਸਿਰ ਤੇ ਕੋਈ ਚੁੰਨੀ ਹੀ ਰਹੀ,
ਨਾ ਬਹੁਤ ਝੁੰਡ ਕੱਢਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ,
ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਚਰਖੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਹੀ,
ਉਹ ਚਰਖੇ ਕੱਤਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਸੋਹਣੇ ਕਸੀਦੇ ਹੀ ਰਹੇ,
ਨਾ ਉਹ ਕਸੀਦੇ ਕੱਢਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ,
ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਬੋਹੜ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਉਹ ਪੀਙਾਂ,
ਟੰਗੀਂਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਪੀਙਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਨਾ,
ਉਹ ਪੀਙਾਂ ਝੜ੍ਹਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ,
ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
 
ਨਾ ਉਹ ਦਧੂਨੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਹੀ,
ਉਹ ਚਾਟੀਆਂ ਤੇ ਮਧਾਣੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਸਵਾਦ ਲਸੀ ਹੀ ਰਹੀ,
ਨਾ ਉਹ ਮਧਾਣੀ ਨਾਲ਼ ਰਿੜਕਣ,
ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਟਾਂਗੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਸਫ਼ਰ
ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਘੋੜ੍ਹੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਉਹ ਘੋੜ੍ਹ,
ਸਵਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਗੱਡੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਉਹ,
ਗੱਡੇ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਪਛੂਆਂ,
ਦੀਆਂ ਢਾਣੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਸਾਈਕਲ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਉਹ,
ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ,
ਸਵਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
 
ਨਾ ਸਿਰਾਂ ਉੱਤੇ ਪੱਗਾਂ ਰਹੀਆਂ ਨਾ,
ਉਹ ਕੇਸ, ਮੁੱਛਾਂ, ਤੇ ਦਾਹੜੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਖੁੱਲੇ ਵਿਹੜੇ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ,
ਉਹ ਬੂਹੇ ਬਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਸ਼ਰੀਕ ਹੀ ਰਹੇ ਤੇ ਨਾ,
ਉਹ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਹਲ਼ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਉਹ,
ਪੰਜਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਉਹ ਖੂਹ ਹੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਨਾ,
ਟਿੰਡਾ ਪਾਣੀ ਕੱਢਣ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਪਿੰਡਾਂ ‘ਚ ਛੱਪੜ੍ਹ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ,
ਹੀ ਛੱਪੜ੍ਹ ‘ਚ ਮੱਝਾਂ ਨਵਾਉਣ ਵਾਲ਼ੇ,
ਨਿਆਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਢਾਣੀਆਂ ਹੀ,
ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਖ਼ੇਤੀ ਹੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਨਾ,
ਉਹ ਪੈਲ਼ੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
 
ਨਾ ਹੀ ਚਰਾਂਦਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਨਾ,
ਡੰਗਰ ਚਾਰਨ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਦੀਆਂ,
ਢਾਣੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
ਨਾ ਬੇਰ ਹੀ ਰਹੇ ਨਾ ਬੇਰਾਂ ਦੀਆਂ,
ਉਹ ਮਲ਼੍ਹੇ ਝਾੜ੍ਹੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
 
ਨਾ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਤਾਂ,
ਨਾ ਉੱਸੇ ਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ,
ਜ਼ਿਮੀਦਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ
 
ਨਾ ਉਹ ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਹੀ ਰਹੇ ਤਾਂ,
ਨਾ “ਕੇਵਲ” ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਹ,
ਜ਼ੈਲਦਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਹੀਆਂ।
30/07/2020

 
ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਮੰਗਲ਼ ਤੇ ਜਾਕੇ ਮਕਾਨ ਬਨਾਉਣਾ,
ਫੇਰ ਉੱਥੇ ਹਵਾ ਤੇ ਨਿੱਘ ਭਾਲਣਾ।
 
ਸੂਰਜ ਉਤੇ ਜਾਕੇ ਘਰ ਉਸਾਰਨੇ,
ਫੇਰ ਉੱਥੇ ਬੋਹੜਾਂ ਦੀ ਛਾਵਾਂ ਭਾਲਣਾ।
 
ਖੜ੍ਹੇ ਵੀ ਹੋਣਾ ਜਾਕੇ ਛੰਬਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ,
ਫੇਰ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਤਲ਼ੇ ਭਾਲਣਾ।
 
ਪਿੰਡੋਂ ਜਾਕੇ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਭਾਲ਼,
ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸ ਜਾਣਾਂ।
 
ਆਪਣਿਆਂ ਸੁਫਨਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ਼,
ਲੈਕੇ ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵੱਲ ਟਿੱਕ,
ਟਿੱਕੀ ਲਗਾਕੇ ਹੀ ਤੱਕੀ ਜਾਣਾਂ।
 
ਆਪਣੇ ਛੱਡਕੇ ਆਏ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ,
ਜੂਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਫਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਲਣਾਂ।
 
ਜੋ ਪੜ੍ਹ ਲਿਆ ਏ ਜਾਂ ਜੋ ਕੁੱਝ ਇਸ,
ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਲਿੱਖਿਆ,
ਗਿਆ ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ।
ਜੋ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕਿਆਂ ਹਾਂ ਤੇ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾਂ,
ਹਾਂ, ਜੋ ਰਹਿ ਗਿਆ ਏ, ਉਹ ਮੇਰੀ,
ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ।
 
ਪੈਦਲ ਰੱਸਤੇ ਤੇ ਹੌਲ਼ੀ ਹੌਲ਼ੀ ਤੁਰੋ,
ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਗੰਦ ਪਾਓ, ਐੱਥੇ ਸੁੱਤੇ,
ਹੋਏ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਸੁਫਨੇ ਵੇਖਣੇ ਉਹ,
ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ।
 
ਸ਼ਹਿਰ ਸਾਰਾ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲ਼ ਭਰਿਆ,
ਪਿਆ ਏ, ਇਹ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਿੱਖੀ,
ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਏ ਪਰ ਦੂਰ ਦੀ ਝੌਂਪੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ,
ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਜਲ਼ ਰਿਹਾ ਏ, ਉਹ ਮੇਰੀ,
ਕਵਿਤਾ ਏ।
 
ਸਾਰੇ ਹੀ ਦਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰ ‘ਚ ਡਿੱਗ,
ਰਹੇ ਨੇ ਬਾਰੋ ਬਾਰੀ, ਇਹ ਕੋਈ ਅਜੀਬ,
ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਏ, ਸਮੁੰਦਰ ਨੀਵਾਂ ਏਂ ਅਤੇ,
ਸਰਸਵਤੀ ਜਿਹੜ੍ਹਾ ਜਾਂਦਿਆਂ ਰੱਸਤੇ,
ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਆਚ ਗਿਆ, ਉਹ ਮੇਰੀ,
ਕਵਿਤਾ ਏ।
 
ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਦੇ ਆਲ਼ੇ ਦੁਆਲ਼ੇ,
ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਸਤਾਂ ਦੇ ਉਛਾਲ਼ੇ ਚਿੱਕੜ੍ਹ ਨੂੰ,
ਲੋਕ ਪਏ ਤੱਕਣ।
ਜਿਹੜ੍ਹੇ ਚੁੱਕਣ ਚਿੱਕੜ੍ਹ ਨੂੰ ਪਿਆਰ,
ਦੇ ਨਾਲ਼, ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ।
 
ਜੋ ਪੜ੍ਹ ਲਿਆ ਏ ਜਾਂ ਜੋ ਕੁੱਝ ਇਸ,
ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਲਿੱਖਿਆ,
ਗਿਆ ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ।
ਜੋ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕਿਆਂ ਹਾਂ ਤੇ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾਂ,
ਹਾਂ ਜੋ ਰਹਿ ਗਿਆ ਏ, “ਕੇਵਲ”
ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਏ।
23/07/2020 
 
 
ਚੁੰਨੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਵਿਆਹ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਧਰੀਦਾ ਜੇਕਰ,
ਪਹਿਲਾਂ ਠਾਕੇ ‘ਤੇ ਰਸਮ ਦੀ ਚੁੰਨੀ ਚੜ੍ਹਾਈ,
ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਵਿਆਹ ਦੀ ਤਰੀਕ ਧਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ,
ਰਸਮ ‘ਕੁੜ੍ਹਮਾਈ’ ਦੀ ਹੁੰਦੀ।
 
ਮੀਂਹ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਜੇਕਰ ਕਾਲ਼ੀ ਘਟਾ ਚੜ੍ਹਕੇ,
ਅਸਮਾਨੀ ‘ਆਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਕਾਕਿਆਂ ਨੇ ਕਿੱਥੋਂ ਜੰਮਣਾ ਸੀ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ,
ਦੀ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਅਲਟਰਾ ਸਾਉਂਡ ਡਾਕਟਰਾਂ,
ਕੋਲ਼ੋਂ ਜਾ ਕੇ ‘ਕਰਵਾਈ’ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।
 
ਇੱਕ ਧੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਚ ਵਹੁਟੀ, ਮਾਂ, ਸੱਸ,
ਭੂਆ, ਮਾਮੀ, ਮਾਸੀ, ਦਾਦੀ ‘ਤੇ ਨਾਨੀ ਬੜ੍ਹੇ,
ਮਾਣ ਨਾਲ਼ ‘ਕਹਿਲਾਈ’ ਜਾਂਦੀ।
 
ਜੇਕਰ ਬੇਬੱਸ ਧੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਐਨੀਂ,
ਬੇਰਹਿਮੀ ‘ਤੇ ਧੋਖੇ ਨਾਲ਼ ਕਤਲ ‘ਕਰਵਾਈ’,
ਨਾ ਜਾਂਦੀ।
 
ਜੇਕਰ ਭੈਣ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਭਰਾ ਨੇ ਰੱਖੜ੍ਹੀ,
ਭੈਣ ਤੋਂ ਬੰਨਾਕੇ ਗੁੱਟ ਤੇ ‘ਸਜਾਈ’ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।
 
ਧੀਆਂ ਤੋਂ  ਬਿਨਾ ਹਰ ਸਾਲ ਤੀਆਂ ਦੇ ਹਰ,
ਮਨ ਪਿਆਰੇ ਤਿਓਹਾਰ ਤੇ ਬੋਹੜ ਦੇ ਮੋਟੇ,
ਟਾਹਣੇ ਨਾਲ਼ ਟੰਗੀ ਪੀਂਙ ਕਿਸੇ ਨੇ ‘ਚੜ੍ਹਾਈ’,
ਨਾ ਹੁੰਦੀ।
 
ਧੀਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਰੂੰ ਦੀ ਪੂਣੀ ਨਾਲ਼ ਤੱਕਲ਼ਾ,
ਅਤੇ ਗਲੋਟਾ ਵੱਧਿਆ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਤੀਆਂ,
ਤਰਿੰਞਣਾ ਵੇਲ਼ੇ ਚਰਖੇ ਦੀ ਘੂਕ ‘ਸੁਣਾਈ’ ਨਾ,
ਹੁੰਦੀ।
 
ਦੁੱਧ ਭਾਵੇਂ ਕੜ੍ਹ ਕੜ੍ਹ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਉਦੋਂ,
ਤੱਕ ਦਹੀਂ ਨਹੀਂ ਜੰਮਦਾ, ਜੱਦ ਤੱਕ ਜਾਗ,
ਦੀ ਵੱਕਤ ਸਿਰ ‘ਲਗਾਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਉਹ ਦੁੱਧ ਤਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਬਨਾਉਟੀ ਹੁੰਦਾ,
ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਬਾਲ਼ਿਆਂ ਦੁੱਧ ਉੱਪਰ ‘ਮਲ਼ਾਈ’,
ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।
 
ਮੱਖਣ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਜੱਦ ਤੱਕ ਚਾਟੀ ਵਿੱਚ,
ਰੱਖੀ ਮਧਾਣੀ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ਼ ‘ਘੁਮਾਈ’ ਨਹੀਂ,
ਹੁੰਦੀ।
 
ਮਰੀਜ਼ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜੱਦ ਤੱਕ ਲਿੱਖੀ,
ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਖਾਦੀ ‘ਦਵਾਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਨਿੰਬੂ ਅਤੇ ਬਦਾਮਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਪੀਣ ਵਾਲ਼ੀ,
ਉਹੋ ਜਿਹੀ ਸਵਾਦ ‘ਸ਼ਰਦਾਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਕੱਪੜ੍ਹੇ ਸੀਤੇ ਹੋਏ ਮਟਿਆਰ ਦੇ ਕਦੀ ਵੀ,
ਮੇਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਅੱਛੇ ਜਿਹੇ,
ਦਰਜ਼ੀ ਦੀ ਕੀਤੀ ‘ਸਲ਼ਾਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਕਈ ਅੱਧਖੜ੍ਹ ਉਮਰੇ ਜਵਾਨੀ ਪਏ ਭਾਲਣ,
ਪਛਾਣੇ ਜਾਂਦੇ, ਜਦੋਂ ਮੂੰਹ ਸਿਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ,
ਮਲ਼ ਮਲ਼ਕੇ ਕਾਲ਼ਕ ‘ਲਾਈ’ ਹੁੰਦੀ।
 
ਲਾੜ੍ਹਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਹੁੰਦੀ,
ਪਾਰਟੀ ‘ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜੱਦ ਤੱਕ,
ਉੱਸਨੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੀ ਦੇਰ ਦੀ ਹੀ ਰੱਖੀ ਮੁੱਛਾਂ ਤੇ,
ਦਾਹੜ੍ਹੀ ਦੀ ਸ਼ੇਵ ‘ਕਰਵਾਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਦਸਤਾਰ ਦੀ ਤੁਸੀਂ ਗੱਲ ਹੀ ਛੱਡੋ ਜਿਹੜੀ,
ਸਾ-ਦਿਹਾੜ੍ਹੀ ਦੇ ਲਈ ਕਰਾਏ ਤੇ ‘ਬੰਨਵਾਈ’,
ਹੀ ਹੁੰਦੀ।
 
ਵਿਆਹ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਅਧੂਰੀ ਹੀ,
ਹੁੰਦੀ ਜੱਦ ਤੱਕ ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਜੋੜ੍ਹੀ ਨੇ ਕੇਕ,
ਕਟਵਾਕੇ ਅਖਾੜ੍ਹੇ ‘ਚ ਆਕੇ ‘ਧਮਾਲ ਪਾਈ’,
ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 
ਬੌਲੀਵੁਡ ਦੀ ਉਹ ਫਿਲਮ ਬਾਲ਼ੀ ਨਹੀਂਓਂ,
ਚਲਦੀ ਜੇਕਰ ਅੱਧ ਨੰਗੀ ਨੱਢੀ “ਕੇਵਲ” 
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਲਮ ‘ਚ ‘ਨਚਾਈ’ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
 16/07/2020

 ਗੱਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਸਾਡੇ ‘ਚ ਤਾਂ ਗੱਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ,
ਧਰਤੀ ਤੇ ਬਣੇ ਭਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਏਂ,
ਨੇਤਾ ਠੱਗ ਦੋ ਚਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਨੇਤਾ ਭਾਵੇਂ ਚੋਰ ਜਿਹਾ ਜਾਪੇ,
ਗਲ਼ ‘ਚ ਪਏ ਹਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਚੋਣਾਂ ਵੇਲ਼ੇ ਉਹ ਕਰਦੇ ਨਾਲ਼
ਜੰਤਾ ਕੌਲ ਕਰਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਲੁੱਟਣ ਨੂੰ ਤੱਕੜ੍ਹੀ ਪੰਜਿਆਂ,
ਜਿਹੇ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਧਰਮ ਲੱਗੇ ਉੱਡ ਗਿਆ ਏ,
ਮਨਮਤੀ ਠੇਕੇਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਸੰਗਤ ਤਾਂ ਜੀ ਸਹਿਮੀ ਬੈਠੀ,
ਲੜ੍ਹਣ ਨੂੰ ਧੂਤੇ ਤਿਆਰ ਖੜ੍ਹੇ ਨੇ।
 
ਗੁਰੂ ਘਰੀਂ ਤਕਰਾਰ ਪਏ ਹੁੰਦੇ,
ਪੈਰੀਂ ਰੁਲ਼ਦੇ ਦਸਤਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਗੁਰੂ ਘਰੀਂ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਹੱਥੋ ਪਾਈ,
ਕੱਢਣ ਸ੍ਰੀ ਸਾਹਬ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਚੋਰ ਉੱਚਕੇ ਚੌਧਰਾਂ ਭਾਲਣ,
ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਬੀਬੀਆਂ ਤਾਂ ਕਰਦੀਆਂ ਸੇਵਾ,
ਚੌਧਰਾਂ ਦੇ ਤਕਰਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਹੀ ਕੀਤਾ,
ਤੌਹਮਤਾਂ ਲਈ ਖ਼ਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਜ਼ਾਤਾਂ ਬਾਣੀ ਨਹੀਓਂ ਮੰਨਦੀ,
ਜ਼ਾਤਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂਦੁਆਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਜੰਤਾ ਨੂੰ ਬੇਵਕੂਫ ਬਨਾਉਣ ਦੇ,
ਲਈ ਝੂਠੇ ਡੇਰੇਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਡੇਰੇ ਨਾ ਜਾਈਂ ਧੀਏ ਉਥੇ ਤਾਂ,
ਹੋ ਰਹੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਤਾਂ ਨਕੇਲ ਪਾਉਣੀ,
ਜੰਤਾ ਦੇ ਗੁਸੇ ਤਕਰਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
4 ਧੀਆਂ ਬਾਅਦ ਪੁੱਤ ਜੰਮਿਆਂ,
ਪੁੱਛਣ ਬਾਬੇ ਖ਼ਬਰਸਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਬਟੋਰ ਕੇ ਤਗ਼ਮਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਤਾਂ,
ਕਈ ਬਣਦੇ ਸ਼ੇਖ਼ੀਮਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਨੇਕ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨਾਲ਼ੋਂ,
ਕਈ ਹੁੰਦੇ ਬੇਲੀ ਯਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਦੋ ਡੰਗ ਰੋਟੀ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਇੱਥੇ,
ਕਈ ਗ਼ਰੀਬ ਲਚਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਝੂਠੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਦੇ ਖ਼ਾਤਰ,
ਫਿਰਦੇ ਲੰਬੜਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਜੰਤਾ ਦੀ ਲੁੱਟ ਖੋਹ ਦੇ ਲਈ,
ਠਾਣੇ ‘ਚ ਠਾਣੇਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਲੈਂਦੇ ਵੱਢੀਆਂ ਕਈ ਪਟਵਾਰੀ,
ਲੈਂਦੇ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਐਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਕਸ਼ਾ ਦੇ ਲਈ,
ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਸਰਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਕਹੂ ਸੂਰਮੇ,
ਲੱਗਦੇ ਚਿੜ੍ਹੀ ਮਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਘਰ ਨੂੰ ਸਾਂਭਕੇ ਰੱਖਿਓ ਇੱਥੇ,
ਤਾਂ ਨੱਕਲੀ ਚੌਂਕੀਦਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਨੌਜਵਾਨ ਬਹੁਤੇ ਨੱਸ਼ਈ ਹੋ ਗਏ,
ਕੀਤੇ ਦੁਖੀ ਪਰਿਵਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਹੜੇ ਜੰਮੀ ਨਾ ਧੀਏ,
ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਕੁੜ੍ਹੀ ਮਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਸਿਹਤਮੰਦ ਕੋਈ ਇੱਥੇ ਨਜ਼ਰ,
ਨਾ ਆਵੇ ਲੋਕੀਂ ਬਿਮਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਮਦਾਰੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਕੋਈ ਨਾ ਜਾਣੇ,
ਤੁਰੇ ਫਿਰਦੇ ਫੱਨਕਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦਾ ਕੀ ਬਣੂ,
ਜਦੋਂ ਲੱਚਰ ਗੀਤਕਾਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 
ਗੰਜੇ ਦੀ ਕੱਲ ਨੂੰ ਖ਼ੈਰ ਨਹੀਂ ਏ,
ਅਰਸ਼ੋਂ ਪੈਣੇਂ ਭਰਮਾਰ ਗੜ੍ਹੇ ਨੇ।
ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਤੁਰੀਂ ਨਾ “ਕੇਵਲ”,
ਰਾਹੀਂ ਪਏ ਅੰਗਿਆਰ ਬੜੇ ਨੇ।
 10/07/2020
 
 
ਹੰਡ੍ਹਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਰੱਬ ਦੀ ਬਕਸ਼ੀ ਹੋਈ ਇੱਕ,
ਲੰਮੀ ਉਮਰ ਹੰਡ੍ਹਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਹੁਣ ਤੱਕ ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੇ ਸਾਰੇ,
ਹੀ ਢੋਲੇ ਗਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਬੁਢਾਪਾ ਆ ਗਿਆ ਜਵਾਨੀ,
ਨੂੰ ਫਤਹਿ ਬੁਲਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਭੱਗੜ੍ਹੇ ਤੇ ਗ਼ਮਾਂ ਨੂੰ,
ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੰਡ੍ਹਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੀ,
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦਾ ਮਿਲ਼ਿਆ ਲੁਤਫ਼,
ਉਠਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਪਾਇਆ,
ਅਤੇ ਬਹੁਤਾ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਾਰੀਆਂ,
ਪਰਾਪਤੀਆਂ ਪਾਅ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਈ ਰੁੱਸੇ ਤੇ ਕਈਆਂ,
ਨੂੰ ਪਤਿਆ ਕੇ ਮਨਾਅ ਚੁੱਕੇ,
ਹਾਂ।
 
ਹੁਣ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਗਏ ਕੋਈ ਵੀ,
ਦੁਸ਼ਮਣ, ਸਭਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਤਰ,
ਬਣਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਆਪਣੇ ਹੋਏ ਬਗ਼ਾਨੇ ਤੇ ਕਈ,
ਗ਼ੈਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਅ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ‘ਚ ਕਈ ਵੇਖੇ ‘ਤੇ,
ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਅਖ਼ੀਰਲੀ,
ਫਤਹਿ ਵੀ ਬੁਲਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਪੀਰਾਂ-ਫ਼ਕੀਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ,
ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਜੇ ਮਿਲ਼ਿਆ,
ਪਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਝੁੱਕ ਕੇ ਮੱਥਾ,
ਵੀ ਪੜ੍ਹਵਾਹ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਗ਼ਲਤੀ ਨਾਲ਼ ਪੱਲਾ ਫੜ੍ਹ ਦੇਹ,
ਧਾਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਤੋਂ ਧੋਖਾ ਖਾਕੇ,
ਹੁਣ ਪੱਲਾ ਛੁਡਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਮਨਤਾਂ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਚੜ੍ਹਾਵੇ,
ਚੜ੍ਹਾ ਚੜ੍ਹਾਕੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਖੁਸ਼,
ਕਰਨ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਵਾਹ ਸੀ,
ਚੱਲਿਆ ਉਹ ਲਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਅਖੌਤੀ,
ਚੌਧਰੀ ਬਣਕੇ ਕਈ ਬਾਰ,
ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਰਾਂ ਵੀ,
ਪੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਅਤੇ ਕਈ ਬਾਰ ਬਾਹਰ ਨੂੰ,
ਭੱਜਕੇ, ਕੁਟ ਮਾਰ ਤੋਂ ਜਾਨ,
ਬਚਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਕਈ ਬੋਲ,
ਕਬੋਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਬਾਰ,
ਚੋਰ-ਉਚੱਕੇ ਚੌਧਰੀ ਅਖਵਾ,
ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਬਣਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ,
ਅਖੌਤੀ ਚੌਧਰੀ, ਕਈ ਵਾਰ,
ਚੱਮ ਦੀਆਂ ਚਲਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
ਚੌਧਰਾਂ ਬਟੋਰਣ ਲਈ ਹੁਣ,
ਤੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ,
ਵੱਧ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵੀ ਬਣਾ,
ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਬੜੀ ਹੀ ਅਜੀਬੋ-ਗ਼ਰੀਬ ਹੈ,
ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ,
ਤੋਂ ਭਰੋਸਾ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।
 
ਅਗਾਂਹ ਵੇਖ ਵੇਖ “ਕੇਵਲ”,
ਪੈਰ ਧਰੇ ਸਨ ਪਰ ਫਿਰ,
ਵੀ ਕਈਆਂ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ,
ਕਰਕੇ ਧੋਖੇ ਵੀ ਖਾ ਚੁੱਕੇ,
ਹਾਂ।
 02/07/2020 
 
ਮੈਂਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ
 
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
ਮੇਰਾ ਇੱਥੇ ਚਿੱਤ ਨਹੀਂਓਂ ਲੱਗਦਾ।
ਦੀਵਾ ਯਾਦਾਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਦਾ ਅੰਦਰ,  
ਪਿਆ ਜਗਦਾ।
 
ਜਾਓ ਮੇਰੇ ਲਾਣੇ ਨੂੰ ਸੱਦ ਲਿਆਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਕੀਹਨੂੰ ਸੁਣਾਵਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ।
ਮਿਲ਼ ਰਿਹਾ ਏ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ਼।
ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਮੇਰੇ ਕੋਈ ਭਾਗ ਜਗਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਮਿੱਤਰਾਂ ਮੇਰੀ ਪੁਕਾਰ ਸੁਣ ਲਈ ਏ।
ਲੱਗਦਾ ਕੋਈ ਮੇਥੋਂ ਭੁੱਲ ਹੋ ਗਈ ਏ।
ਮਿੱਤਰੋ ਹੋਈ ਮੇਰੀ ਭੁੱਲ ਬਕਸ਼ਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਘਰ ਮੇਰੇ ਨੂੰ ਤਾਲ਼ਾ ਲੱਗਿਆ।
ਬੱਦਲ਼ ਦੂਰ ਅਸਮਾਨੀਂ ਗੱਜਿਆ।
ਮੀਂਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਬੀ ਲਿਆਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਉੱਥੇ ਸੀ ਰਹਿੰਦੇ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਭਰਜਾਈ।
ਨਾਲ਼ੇ ਸੀ ਰਹਿੰਦੀ ਮੇਰੀ ਚਾਚੀ ਤਾਈ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਆਪਣਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਮਿਲ਼ਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਮੇਰੇ ਘਰੇ ਆ ਆ ਘੁੱਗੀਆਂ ਬੋਲਣ।
ਸੱਪ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀਆਂ ਡੁੱਡਾਂ ਫਰੋਲਣ।
ਸੱਪਾਂ ਸਪੋਲ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਭਜਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਛੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗ ਕਰਾਓ।
ਫ਼ਰਸ਼ ਅਤੇ ਰਸੋਈ ਸਾਫ ਕਰਾਓ।
ਧੋ ਧੋਕੇ ਦੋਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੂਬ ਲਿੱਛਕਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
 
ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚੋਂ ਘਾਹ ਫੂਸ ਕਟਵਾਓ।
ਆਓ ਮੰਜੇ ਬਾਣ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਡਾਹੋ।
ਸੱਦਕੇ ਗੁਆਂਢੀ ਸਾਰੇ ਹੀ ਲਿਆਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਭੱਠੀਓਂ ਦਾਣੇ ਵੀ ਭੁਨਾਕੇ ਲਿਆਓ।
ਕੋਈ ਗੱਲ ਸੁਣਾਓ ਜਾਂ ਬਾਤਾਂ ਪਾਓ।
ਆਓ ਵਿਹੜੇ ਦੀਂਆਂ ਰੌਣਕਾਂ ਵਧਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਨੱਚੋ ਟੱਪੋ ਗਿੱਧੇ ਅਤੇ ਭੰਗੜੇ ਪਾਓ।
NRI ਦੇ ਘਰ ਆਕੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਓ।
ਖੰਡਰ ਬਣੇ ਪਏ ਘਰ ਨੂੰ ਮੁੜ੍ਹ ਵਸਾਓ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਘਰ ਦਿਖਾਓ।
 
ਪਿੰਡ ਦੇ ਘਰ ਨਾਲ਼ ਮੁਹਬਤ ਬਹੁਤ,
ਪੁਰਾਣੀ ਹੋਕੇ ਵੀ ਬੇਨਕਾਬ ਹੁੰਦੀ ਜਾ,
ਰਹੀ ਏ।
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਮੁਹਬਤ ‘ਬੇਹੀ ਰੋਟੀ ਨੂੰ,
ਲੱਸੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਭਿਉਂਕੇ ਖਾਣ ਵਾਂਙ’,
ਐਂਨੀ ਕਿਉਂ ਸਵਾਦ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ,
ਏ?
 
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਮੁਹਬਤ ਕਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ‘ਤੇ,
ਕਦੀ ਗ਼ਮੀ ਨਾਲ਼ ਕਿਉਂ ਰਬਾਬ ਹੁੰਦੀ,
ਜਾ ਰਹੀ ਏ?
ਪਤਾ ਨ੍ਹੀਂ ਐਨੀ ਪੁਰਾਣੀ ਯਾਦ ਮੱਲੋ,
ਮੱਲੀ  ਕਿਉਂ ਸ਼ਬਾਬ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ,
ਏ?
 
“ਕੇਵਲ” ਨੂੰ ਹਜੇ ਤੱਕ ਪਤਾ ਹੀ ਨ੍ਹੀਂ,
ਲੱਗ ਸੱਕਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੁਹਬਤ,
ਬੇਹਿਸਾਬ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਏ?
25/06/2020

ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਦਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ  ਹੀ  ਸੀ।
        ਉੱਥੇ ਗਿੱਧੇ, ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਭੰਗੜ੍ਹੇ ਪਏ।
ਐੱਥੇ ਕੁੱਝ ਰੋਂਦੇ ਬਹੁਤੇ ਸੋਗ ‘ਚ ਹੀ ਰਹੇ।
ਉੱਥੇ ਸਾਰੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਖੇੜ੍ਹਿਆਂ  ‘ਚ ਹੀ ਰਹੇ।
ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਾਰੇ ਹੀ ਸੋਗ ‘ਚ ਚੁੱਪ ਰਹੇ।
ਗਿਆਨੀ ਉੱਥੇ ਵੀ ਸੀ, ਭਾਈ ਇੱਥੇ ਵੀ ਸੀ।
 ਅਰਦਾਸ ਤੇਰੀ ਵੀ ਹੋਈ।
                   ਅਰਦਾਸ ਮੇਰੀ ਵੀ ਹੋਈ।
ਲਾਵਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਗਈਆਂ।
           ਫਤਹਿ ਮੇਰੀ ਵੀ ਬੁਲਾਈ ਗਈ।
ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਵੀ ਹੋਈਆਂ।
                 ਸਿਫ਼ਤ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਵੀ ਹੋਈ।
ਤੇਰੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ ਦੀ।
                  ਮੇਰੀ ਬੀਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੀ।
ਤੂੰ ਲਿਮੋਜ਼ੀਨ ‘ਚ ਗਈ।
          ਮੈਂ ਵੀ ਲਿਮੋਜ਼ੀਨ ਹੀ ‘ਚ ਗਿਆ।
ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ ਹੀ  ਸੀ।
ਤੈਂਨੂੰ ਡੋਲ਼ੀ ‘ਚ ਬਠਾਇਆ ਗਿਆ।
        ਮੈਂਨੂੰ ਬਕਸੇ ‘ਚ ਲਟਾਇਆ ਗਿਆ।
ਤੇਰਾ ਸਿਰ ਚੁੰਨੀ ਨੇ ਕੱਜਿਆ।
      ਤੇ ਮੇਰਾ ਸਿਰ ਦਸਤਾਰ ਨੇ ਢੱਕਿਆ।
ਨਵੇਂ ਤੇਰੇ ਵੀ ਕੱਪੜ੍ਹੇ,
                     ਤੇ ਨਵੇਂ ਮੇਰੇ ਵੀ ਕੱਪੜ੍ਹੇ।
ਸਜਾਇਆ ਤੈਂਨੂੰ ਵੀ ਗਿਆ।
             ਤੇ ਸਜਾਇਆ ਮੈਂਨੂੰ ਵੀ ਗਿਆ।
ਫੁੱਲ ਤੇਰੇ ਤੇ ਬਰਸੇ।
             ਨੇੜੇ ਮੇਰੇ ਵੀ ਰੱਖੇ ਗ਼ੁਲਦਸਤੇ।
ਮਹਿਕ ਤੇਥੋਂ ਵੀ ਆਉਂਦਾ।
      ਬਨਾਉਟੀ ਮਹਿਕ ਮੇਥੋਂ ਵੀ ਆਉਂਦਾ।
ਤੇਰਿਆਂ ਤੇਰੀ ਡੋਲ਼ੀ ਤੋਰੀ।
     ਮੇਰਿਆਂ ਮੇਰਾ ਬਕਸਾ ਚੁੱਕਿਆ ਮੌਰੀਂ।
ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ ਹੀ  ਸੀ।
ਤੂੰ ਸਾਹ ਪਈ ਲਵੇਂ।
                            ਮੇਰੇ ਸਾਹ ਮੁੱਕੇ।
ਤੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਮ ਹੋਈਆਂ।
  ਮੇਰੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਬੰਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਤੂੰ ਸੱਭ ਕੁੱਝ ਦੇਖ ਸੱਕੇਂ।
                 ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਦੇਖ ਵੀ ਨਾ ਸੱਕਾਂ।
ਤੂੰ ਨਵੇਂ ਘਰ ਨੂੰ ਤੁਰੀ।
  ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਕਿਹੜ੍ਹੇ ਘਰ ਨੂੰ ਤੁਰਿਆ।
ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ ਹੀ  ਸੀ।
ਤੂੰ ਤੁਰ ਕੇ ਗਈ।
                      ਮੈਂਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ।
ਤੂੰ ਬਾਹਰ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਤੁਰੇਂ।
ਮੈਂਨੂੰ ਬਕਸੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹਨ੍ਹੇਰੇ।
ਮਹਿਫ਼ਲ ਉੱਥੇ ਵੀ ਸੀ।
                         ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਵੀ ਸਨ।
ਬੱਸ  ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ ਹੀ  ਸੀ।
ਉੱਥੇ ਗਿੱਧੇ, ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਭੰਗੜ੍ਹੇ ਪਏ।
ਐੱਥੇ ਕੁੱਝ ਰੋਂਦੇ ਬਹੁਤੇ ਸੋਗ ‘ਚ ਹੀ ਰਹੇ।
ਉੱਥੇ ਸਾਰੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਖੇੜ੍ਹਿਆਂ  ‘ਚ ਹੀ ਰਹੇ।
ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਾਰੇ ਹੀ ਸੋਗ ‘ਚ ਚੁੱਪ ਰਹੇ।
ਗਿਆਨੀ ਉੱਥੇ ਵੀ ਸੀ, ਭਾਈ ਇੱਥੇ ਵੀ ਸੀ।
ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ ਹੀ  ਸੀ।
ਤੈਂਨੂੰ ਸਹੁਰਿਆਂ ਨੂੰਹ ਬਣਾ ਲਿਆ।
                 ਮੈਂਨੂੰ ਅੱਗ ਨਾਲ਼ ਸਾੜ੍ਹਿਆ।
ਤੈਂਨੂੰ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਮਿਲ਼ ਗਿਆ।
            ਮੈਂਨੂੰ ਕੱਲਾ ਹੀ ਗਿਆ ਤੋਰਿਆ।
ਤੂੰ ਨਾਲ਼ ਸਾਥੀ ਹੌਨੀਮੂਨ ਨੂੰ ਗਈ।
     ਮੇਰੀ ਲਾਸ਼ ਜਲ਼ਕੇ ਸੁਆਹ ਬਣ ਗਈ।
ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆਈ।
   ਮੇਰੀ ਸੁਆਹ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵਹਾਈ ਗਈ।
 ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ ਹੀ ਸੀ।
ਤੈਂਨੂੰ ਵਗ਼ਾਨਿਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ।
     ਮੌਤ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ ਤੋਂ ਖੋਇਆ।
ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਜੀਅ ਵਧਿਆ।
     ਮੇਰੇ ਜਾਣ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਜੀਅ ਘੱਟਿਆ।
ਤੈਂਨੂੰ ਵੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਮਿਲ਼ਿਆ।
  ਮੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਮਿਲ਼ਿਆ।
ਬੱਸ ਫਰਕ “ਕੇਵਲ” ਐਨਾ  ਹੀ  ਸੀ।
ਤੈਂਨੂੰ ਤੇਰੇ ਗਰਿਸਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦਾ।
 ਮੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਮੁੱਕ ਜਾਣ ਦਾ।
 18/06/2020

ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਇਛਾਵਾਂ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਕਿੱਥੇ ਗਿਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਸਾਰੀ,
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਇਛਾਵਾਂ।
ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਨਾਲ਼ ਕਿੱਥੇ ਪੂਰੀਆਂ,
ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ।
ਦੀਵਾ ਵਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਜਦੋਂ ਵੀ,
ਵੱਗਣ ਲੱਗ ਜਾਦੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ।
ਕਹਿੰਦੇ ਬਾਣੀ ਸੁਣਨ ਨਾਲ਼ ਦੂਰ ਭੱਜ,
ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਬਲਾਵਾਂ।
ਚੁਗ਼ਲਖ਼ੋਰ ਕਰਦੇ ਚੁਗ਼ਲੀਆਂ ਕਿਵੇਂ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਦਾ ਰਾਹ ਦਿਖਲਾਵਾਂ।
ਜਿਹੜਾ ਕਦੀ ਹੱਸਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ,
ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਦੱਸੋ ਉੱਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਹਸਾਵਾਂ?
ਰੁੱਸਿਓ ਦਾ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੀ ਨ੍ਹੀਂ,
ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਦੱਸੋ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਵਾਂ?
ਦਾਤਣ ਕਰਨ ਨੂੰ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਪਰ,
ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੋਂ ਦਾਤਣ ਕੱਟਕੇ ਲਿਆਵਾਂ?
ਅੱਜ ਕੱਲ ਦਾਤਣ ਨਹੀਓਂ ਮਿਲ਼ਦੀ,
ਮੁੱਕ ਗਈਆਂ ਕਿੱਕਰਾਂ ਤੇ ਫ਼ਲਾਹਾਂ।
ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਦਰਿਆ ਪਾਰ ਕਰ ਲੈਂਦੇ,
ਜੇਕਰ ਦੋਸਤੀ ਹੁੰਦੀ ਨਾਲ਼ ਮਲਾਹਾਂ।
ਜੀਉਂਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੱਦਰ ਹੀ ਨਾ ਕੀਤੀ,
ਭਾਲ਼ਦੇ ਫਿਰਨ ਹੁਣ ਠੰਡੀਆਂ ਛਾਵਾਂ।
ਹੱਲ ਵੀ ਹੋ ਜਾਣੇ ਸਨ ਸਾਰੇ ਮਸਲੇ,
ਕੀਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜੇ ਬੈਠ ਸਲਾਹਾਂ।
ਬਿਨ ਸਾਥੀ ਹੁਣ ਕਾਹਦਾ ਏ ਜੀਉਣਾ,
ਕਿਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਜਾ ਹਾਲ ਸੁਣਾਵਾਂ?
ਕੀ ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਏ? ਇਕ ਸਾਥੀ ਬਾਜੋਂ,
ਮਿਲ਼ੀ ਜਾਦੀਆਂ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾਵਾਂ।
ਦਿਨ ਦਿਹਾੜੇ ਹੀ ਉਹ ਛੱਡ ਗਿਆ,
ਏ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਰਛਾਵਾਂ।
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਕੱਟਣ ਦਾ ਢੰਗ ਨਾ ਆਵੇ,
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਕਿਵੇਂ ਹੰਡਾਵਾਂ?
ਚਾਹਤ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਗਈ ਸੀ,
ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਅਦਾਵਾਂ।
ਬਣਾ ਵੀ ਲੈਣਾ ਸੀ ਕੇਵਲ ਮਿਰਜ਼ੇ.
ਨੇ ਪੱਕਾ ਘਰ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ‘ਚ,
ਜੇਕਰ ਕਿਤੇ ਸੱਦਕੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਨਾ,
ਕੋਈ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਕੇ ਭਰਾਵਾਂ।
ਵਿਆਹਕੇ ਰਾਂਝੇ ਨੇ ਹੀਰ ਸਿਆਲਾਂ,
ਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਜਾਣਾ ਸੀ ਤੱਖਤ ਹਜ਼ਾਰੇ,
ਜੇਕਰ ਲਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨਾ ਗੰਦੇ ਕੈੱਦੋਂ,
ਦੀਆਂ ਕੋਝੀਆਂ ਉਹ ਬੱਦ-ਦੁਆਵਾਂ।
ਹੁਣ ਤਾਂ ਲਗਦਾ ਉਹ ਭੁੱਲ ਗਏ ਨੇ,
ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਭੁਲਾਵਾਂ?
ਹਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਐਹੋ ਜਿਹੀ ਭੁੱਲ ਨ੍ਹੀਂ,
ਕੀਤੀ, ਐਵੀਂ ਕਿਉਂ ਪਛਤਾਈ ਜਾਵਾਂ।
ਜਦੋਂ ਹੁਣ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਬਿਖਰ ਗਿਆ,
ਏ ਫਿਰ “ਕੇਵਲ” ਦਸੋ ਕਿਸ ਕਿਸ ਨੂੰ,
ਕਿੱਥੇ ਜਾਕੇ ਆਪਣਾ ਹਾਲ ਸੁਣਾਵਾਂ?
12/06/2020 
 
 
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਬੰਦਿਆ ਸੱਚ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਸਦਾ ਹੀ ਲਈਂ,
ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ ਈਮਾਨ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਮਿਹਨਤ ਕਰੀਂ ਜਾਵੀਂ ਰੁਕੀਂ ਨਾ ਤੇਰੇ ਵਿਚ,
ਰਬ ਦੀ ਬਕਸ਼ੀ ਹੋਈ ਅਨਮੋਲ ਜਾਨ ਹਜੇ,
ਬਾਕੀ ਏ।

ਠਿੱਬਲ਼ ਠੋਹਰ ਰਾਹਾਂ ਵਿੱਚੀਂ ਲੰਘਦਾ ਜਾਵੀਂ,
ਪਰਤਕੇ ਨਾ ਤੱਕੀਂ ਤੁਫ਼ਾਨ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਮੰਜ਼ਿਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੂਰ ਪਈ ਏ ਦਿੱਸਦੀ,
ਮੰਜ਼ਿਲ ਨੂੰ ਪਾਉਣ ਵਾਲ਼ਾ ਤੇਰਾ ਅਰਮਾਨ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਅੱਜ ਤੂੰ ਜਾਣਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਛਡੀਂ ਕੱਲ ਨੂੰ,
ਮੰਜ਼ਿਲ ਹੋਊ ਤੇਰੀ ਮੁੱਠੀ ਵਿੱਚ ਬੱਸ ਮੰਜ਼ਿਲ,
ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਤੇਰਾ ਧਿਆਨ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਐਵੀਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਉਪਰ ਵਾਲ਼ੇ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ,
ਬਹੁਤੇ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਮਤਿਹਾਨ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਹੀ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਏ,
ਤੈਨੂੰ ਪਰ ਰਹਿੰਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੇ ਲਈ ਥੋੜਾ ਕੁ,
ਜਿਹਾ ਹੋਰ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੀ ਘੋਰ ਲੜ੍ਹਾਈ ‘ਚ ਦੇਖੀਂ ਕਿਤੇ,
ਐਵੀਂ ਡੋਲ਼ ਨਾ ਜਾਵੀਂ ਜੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ,
ਫਤਹਿ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਮੈਦਾਨ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
 
ਜਿੱਤ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਰੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ,
ਚਮਕਦੀ ਹੋਈ ਮਿਸਾਲ ਸਾਰੇ ਜਹਾਨ ਨੂੰ,
ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਬਾਣੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ,
ਧਿਆਨ ਲਾਕੇ ਹੀ ਸੁਣੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਰਬ ਦਾ,
ਨਾਮ ਧਿਆਉਣਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਚਾਰ ਕਕਾਰ ਤਾਂ ਤੂੰ ਪਹਿਨ ਹੀ ਲਏ ਅਤੇ,
ਪੰਜਵਾਂ ਕਕਾਰ ਕਿਰਪਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਪਹਿਨਣਾ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਬਜ਼ੁਰਗ਼ ਮੰਜੇ ਤੇ ਪਿਆ,
ਜ਼ਿੰਦਗ਼ੀ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰਲੇ ਸਾਹ ਪਿਆ ਲਵੇ ਤਾਂ,
ਸਮਝ ਲਓ ਕਿ ਰੱਬ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ਾ,
ਫਰਮਾਨ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਪੁਲ਼ਸ ਵਾਲ਼ਾ ਤੁਹਾਡੀ ਕਾਰ ਹੱਥ,
ਦੇ ਕੇ ਰੋਕੇ ਤਾਂ ਝੱਟ ਸਮਝ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਜਾਂ,
ਤਾਂ ਪੁਲ਼ਸੀਏ ਦੇ 100 ਦਾ ਨੋਟ ਮੱਥੇ ਮਾਰੋ,
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕੱਟ ਹੋਏ ਚਲਾਣ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਉਣਾ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਨਾਲ਼ ਤਾਂ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਤੂੰ,
ਪਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਹੋਰ ਸੰਗਰਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ,
ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਵਲ ਤੇਰੇ,
ਅੰਦਰ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸ਼ੈਤੈਨ ਨੂੰ ਵੀ,
ਹਰਾਉਣਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਸ਼ਾਇਦ ਹੱਥ ਵਿਚਲ਼ੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਪੂਰਣ ਨਹੀਂ,
ਸੀ ਹੋਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ,
ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਸਤਰਾਂ ਦਰਜ਼ ਕਰਨਾ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਦੋਸਤੋ ਪੰਜ ਸਾਲ ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਰਾਜ,
ਕਰ ਲਿਆ ਇੰਝ ਲੱਗਦਾ ਏ ਕਿ ਫਿਰ ਦੂਜੀ,
ਵਾਰ ਜਿੱਤਕੇ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਹੋਰ,
ਸਤਾ ਵਿਚ ਦੁਬਾਰਾ ਆਉਣਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਗੰਗਾ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਸਾਫ ਕਰਾ,
ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਸੱਕੇ ਹੁਣ ਜਮਨਾ ਨਦੀ ਨੂੰ ਵੀ,
ਸਾਫ ਕਰਾਉਣਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਕਾਲ਼ਾ,
ਧੰਨ ਮੋਦੀ ਸਾਹਿਬ ਤਾਂ ਲਿਆ ਹਾ ਨਾ ਸਕੇ,
ਦੁਬਾਰਾ ਜਿਤਕੇ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ,
‘ਚ ਕਾਲ਼ੇ ਧੰਨ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣਾ ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।
ਗ਼ਰੀਬ ਕਿਸਾਨ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਤਾਂ,
ਹੋ ਨਾ ਸਕੇ ਕਈ ਹੋਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ,
ਦੇ ਗਲ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੰਦੇ ਪਾਕੇ ਜਾਨ ਦੇ ਜਾਣਾ,
ਹਜੇ ਬਾਕੀ ਏ।

ਸਿਆਸਤਦਾਨੋਂ ਕੇਵਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਤਾ ਨੂੰ,
ਸਮੇਟਣ ਦੇ ਲਾਲਚ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਵੇਲ਼ੇ ਕੀਤੇ,
ਝੂਠੇ ਕੌਲ ਕਰਾਰ ਜੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਨਾ ਹੀ,
ਕਰਿਆ ਕਰੋ ਦੇਸ਼ ਦੀ “ਕੇਵਲ” ਬੜ੍ਹੀ ਹੀ,
ਭੋਲ਼ੀ ਭਾਲ਼ੀ ਜੰਤਾ ਹੁਣ ਤੁਹਾਥੋਂ ਆਕੀ ਏ।
04/06/2020

ਅਨੋਖੀ ਕੁਦਰਤ
ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਜਗਪਾਲ

ਜੀਉਂਦੇ ਜੀਅ ਦੁਖ ਆਉਂਦੇ,
ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਪਰ ਹੁੰਦੇ ਬੰਦੇ,  
ਦੇ ਬੜ੍ਹੇ ਹੀ ਪੱਕੇ ਮਿੱਤਰ,
ਦੋਸਤੋ।
ਜਦ ਤੱਕ ਇਹ ਰਹਿੰਦੇ ਤਾਂ,
ਪੂਰਾ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਪਰ,
ਹੁੰਦੇ ਬੜ੍ਹੇ ਬਚਿਤਰ ਦੋਸਤੋ।
ਸੁੱਖਾਂ ਦੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸਾਰ ਹੀ,
ਦੁਖ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਤਿੱਤਰ ਦੋਸਤੋ।
 
ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰੰਗ ਤਾਂ,
ਸਮਝ ਨ੍ਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਪਰ ਹੁੰਦੇ,
ਬੜ੍ਹੇ ਨਿਆਰੇ ਅਤੇ ਪਿਆਰੇ,
ਦੋਸਤੋ।

ਕੁਦਰਤ ਤੋਂ ਸਦਾ ਹੀ ਜਾਈਏ,
ਵਾਰੇ ਦੋਸਤੋ।
ਕੁਦਰਤ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਭਰ ਜਵਾਨੀ,
‘ਚ ਪਹੁੰਚਾਵੇ ਸਿਖਰ ਅਰਸ਼ੀਂ,
ਉਤਾਰੇ ਦੋਸਤੋ।

ਪਰ ਬੁਢਾਪੇ ‘ਚ ਸਿਹਤ ਵਲੋਂ,
ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਉਹ ਲਿਆਕੇ ਅਰਸ਼ੋਂ,
ਫਰਸ਼ ‘ਤੇ ਮਾਰੇ ਦੋਸਤੋ।
ਕੰਨੀਂ ਸੁਣਿਆਂ ਸਿਫਤ ਤੇਰੀ,
ਪਈ ਹੁੰਦੀ ਏ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤੋ।
ਜਦੋਂ ਤੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ,
ਦੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਾਰੇ ਦੋਸਤੋ।
ਜੇ ਤੂੰ ਚਾਹੇਂ ਤਾਂ ਸਾਫ ਦਿਨ,
ਚੜ੍ਹਦਾ ਏ ਦਿੱਸਦੇ ਨੇ ਨਜ਼ਾਰੇ,
ਦੋਸਤੋ।

ਜੇ ਤੂੰ ਚਾਹੇਂ ਤਾਂ ਪੈਂਦੀ ਏ ਰਾਤ,
ਕਾਲ਼ੀ, ਅਸਮਾਨੀ ਨਾ ਦਿੱਸਣ,
ਨਾ ਚੰਦ ਨਾ ਤਾਰੇ ਹੀ ਦੋਸਤੋ।
ਜੇ ਤੂੰ ਚਾਹੇਂ ਤਾਂ ਬੱਦਲ਼ ਵਾਰੀ,
ਹੁੰਦੀ ਏ, ਜੇ ਤੂੰ ਚਾਹੇਂ ਤਾਂ ਹੁੰਦੇ,
ਮੀਂਹ ਭਾਰੇ ਦੋਸਤੋ।

“ਕੇਵਲ” ਨੂੰ ਤਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੋਰ,
ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਇਸ ਧਰਤੀ,
ਤੇ ਹੀ ਨੇ ਨਰਕ ਤੇ ਸਵਰਗ਼,
ਦੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ਼ਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ,
ਦੋਸਤੋ।
01/06/2020